ภูมิบุตรแห่งมาเลเซีย

วันนี้ขอเล่าเรื่องการให้สิทธิพิเศษกับผู้ตั้งถิ่นฐานเดิมในมาเลเซียนะครับ  ซึ่งเป็นการรักษาสิทธิเพื่อความเท่าเทียมโดยให้สิทธิพิเศษสำหรับกลุ่มบางกลุ่มเหนือกว่าอีกกลุ่มหนึ่ง  ฟังแล้วคงงงๆกันนะครับ  เดี๋ยวผมจะอธิบายให้ฟัง

เมื่อเราเข้าไปมาเลเซีย  หากได้เรียนรู้และเข้าใจวัฒนธรรมของมาเลเซีย  เราจะต้องได้ยินคำว่าบูมีปูตรา Bumiputra (ผู้ตั้งถิ่นฐานเดิม) เพราะมันมีส่วนในการกำหนดวิถีแห่งการดำเนินชีวิตในมาเลเซียเลยทีเดียว  คำว่าบูมีปูตราเป็นภาษามาเลย์แปลว่าคนถิ่น หรือจะให้สวยหน่อยก็คือภูมิบุตร  หมายถึงผู้ที่มีถิ่นกำเนิดรวมถึงชาติพันธุ์ดั้งเดิม ณที่ตรงนั้นในที่นี้หมายถึงมาเลเซีย  บูมีปูตราเป็นทางการหมายถึงชาวมาเลย์ และชนพื้นเมืองเดิมอื่นๆ เช่น  Orang Asli  ที่อยู่ในคาบสมุทรมาเลเซีย และชาวเฝ่าต่างๆที่อาศัยอยู่ในรัฐซาบ์และซาราวัค

ทำไม่ต้องเป็นเช่นนั้น  เรื่องนี้จะต้องมองในเรื่องของประวัติศาสตร์ของประเทศก่อนที่จะมีประเทศมาเลเดซียบนแผนที่โลก  ประเทศมาเลเซียเป็นประเทศเกิดใหม่  โดยก่อนหน้านี้อยู่ภายใต้การปกครองของประเทศอังกฤษโดยมีชื่อว่าบริติสมาลายา หรืออาจจะเรียกว่ามาลายาเฉยๆก็ได้  มาเลเซียแต่ก่อนนั้นมีการปกครองเป็นอิสระโดยเมืองต่างๆจะมีเจ้าผู้ปกครองเดิม เมื่ออังกฤษเข้ามาในแหลมมาลายูก็ได้รับสิทธิดังกล่าวโดยที่ราชาทั้งหลายลงนามมอบสิทธิปกครองให้กับอังกฤษ ในมาเลเซียเรียกสนธิสัญญาปลายปืน(ไม่เต็มใจให้)

ในช่วงที่อังกฤษปกครองอยู่นั้นเพื่อไม่ให้มีการลุกฮือหรือต่อต้านมากนัก  อังกฤษก็ได้จ้างกรรมกรจากอาณานิคมอื่นๆเข้ามาทำงานในมาเลเซีย  โดยแรงงานอันดับหนึ่งที่นำมานั้นไม่ต้องสงสัยเลยว่าคือชาวจีนจากแผ่นดินใหญ่  โดยจะเข้ามาทำเหมืองให้กับประเทศอังกฤษ อีกพวกหนึ่งที่อังกฤษนำเข้ามาเป็นจำนวนมากคือชาวอินเดีย  โดยชาวอินเดียจะเข้ามาทำอาชีพด้านเกษตรกรรมให้กับอังกฤษ  ซึ่งแรงงานดังกล่าวจะเป็นแรงงานที่มีฝีมือมากเมื่อเทียบกับชาวมาเลญ์ซึ่งเป็นคนท้องถิ่น

เมื่ออังกฤษได้ดูดเอาทรัพยากรจากที่แห่งนี้จนใกล้จะหมดแล้ตามธรรมเนียมปฎิบัติคือการให้เอกราช  จะเป็นด้วยการต่อสู้เรียกร้องหรือการได้มาโดยสันติวิธีก็ตามเมื่อถึงเวลามันก็จะเป็นไปตามวัฐจักรของมัน  ประเทศมาเลเซียได้มาโดยอย่างหลัง(ได้มาเมื่อถึงเวลา) ได้มีการประชุมในหมู่ผู้นำชาวมาเลย์ว่าจะจัดการกันอย่างไร  โดยการได้รับเอกราชในครั้งนี้ต้องรับเอาคนที่อังกฤษนำเข้ามาเป็นคนมาเลเซียด้วย  มาเลเซียจึงประกอบไปด้วยชาติพันธุ์ที่หลากหายด้วยวิศวกรชาวอังกฤษนั้นเอง

การให้สิทธิพิเศษแก่บูมีปูตราเริ่มขึ้นเมื่อชาวมาเลย์ตกลงที่จะใช้อำนาจทางการเมืองร่วมกับชนกลุ่มน้อยอื่นๆ เช่นชาวจีน ที่เรียกว่าสัญญาประชาคม และที่เป็นกฎข้อหนึ่งในการเป็นอิสระจากอังกฤษ  ในตอนนั้นผู้ที่ไม่ใช้ชาวมาเลจะเป็นชนรุ่นที่หนึ่งหรือสองที่ถูกนำเข้ามาในแผ่นดินมาเลเซียโดยอังกฤษเพื่อใช้เป็นแรงงาน  และผู้นำชาวมาเลย์เริ่มตระหนักเห็นถึงความสถานการณ์อันไม่พึงประสงค์เมื่อคนเหล่านั้นมีปริมาณมากจนจะเป็นชนกลุ่มหลักแล้ว  จึงได้มีการสงวนสิทธิให้กับคนที่พวกเขาถือว่าเป็นเจ้าของประเทศเดิม ดังในในมาตรา 153 ของรัฐธรรมนูญได้กล่าวว่า

“นับเป็นความรับผิดชอบของสมเด็จพระราชาธิปดีที่จะต้องช่วยปกป้องตำแน่งพิเศษของชาวมาเลย์และชนพื้นเมืองของรัฐซาบะห์และซาราวัค และรวมถึงผลประโยชน์ทางด้านกฎหมายของชุมชนอื่นๆภายใต้อำนาจของมาตรานี้”

และในมาตรา 160 ของรัฐธรรมนูญระบุไว้ว่า

“ชาวมาเลย์คือผู้ที่นับถือศาสนาอิสลาม ใช้ภาษามลายู ประพฤปฎิบัติตามประเพนีมาเลย์ และเป็นลูกของบิดาหรือมารดาที่กำเหนิดภายใต้สหพันธ์รัฐมาเลเซียก่อนวมาลายาได้รับเอกราชในวันที่ 31 สิงหาคม 1957”

คำว่าบูมีปูตราเริ่มใช้ครั้งแรกในรัฐสภาในปี 1965  ในช่วงการประชุมเรื่องกฎหมายในการก่อตั้งองค์กรมารา(MARA: Masjis Amanah Rakyat) ซึ่งเป็นองค์กรที่ตั้งขึ้นมาเพื่อรักษาสิทธิของชาวบูมีปูตรา และทำให้นายลี กวนยู สมาชิกรัฐสภามาเลเซียในตอนนั้นไม่พอใจอย่างมาก  จนทำให้ต้องแยกตัวไปในที่สุด  (ทางมาเลเซียประกาศให้สิงค์โปรออกไปก่อน  หลังจากนั้นไม่กี่ชั่วโมงนายลีประกาศแยกตัว  เหตุเกิดเมื่อวันที่ 9 สิงหาคม 1965)

ในช่วงแรกคาดว่าจะให้สิทธินี้ไม่นาน  แต่เมื่อมีเหตุการณ์จราจลในปี 1969(โดยชาวจีน)ก็ได้มีการเริ่มใช้มาตรการดังกล่าวต่อมาในปี 1970 เพื่อที่จะระงับชวนเหตุตรึงเครียดระหว่างชาติพันธุ์ที่เกิดขึ้นในวันที่ 13 เมษายน  ปี 1969แต่มันไม่ได้ประสปความสำเร็จในการลดความยากจนในหมู่ชนพื้นเมืองที่อยู่ชานเมือง  แต่มันยังเป็นตัวสร้างความไม่พอใจให้กับชาวมาเลย์ที่ไม่ใช่บูมีปูตรา

แนวความคิดเรื่องบูมีปูตรามีอยู่ในรัฐธรรมนูญมาตรา 153 ถึงแม้มันจะไม่ได้ระบอธิบายความหมายของคำดังกล่าวไว้อย่างตรงไปตรงมา  มันได้ระบุความหมายของชาวมาเลย์ ชนพื้นเมือง(ในมาตรา160(2))  ชนพื้นเมืองแห่งซาราวัค(ในมาตรา161A(6)(a)) และชนพื้นเมืองแห่งซาบาห์(ในมาตรา161A(6)(b))  ความหมายหรือนิยามของบูมีปูตราอาจมีความหมายหลากหลายแตกต่างกันไปตามแต่หน่วยงานต่างๆของรัฐจะตีความเอาเอง

จากหนังสือชื่อGuidebook for entry into public higher learning institutions for SPM/equivalent graduates for academic year 2007/2008 ได้ให้คำนิยามของคำว่าบูมิปูตราไว้อย่างชัดเจนคือ

1. ในกรณีย์ของแหลมมาลายู

“หากบิดาหรือมารดาเป็นมุสลิมมาเลย์ หรือ ชาวพื้นเมืองดังปรากฎอยู่ในมาตรา 160(2) ตามรัฐธรรมนูญแห่งสหพันธ์มาเลเซีย ดังนั้นลูกก็จะได้รับการพิจารณาเป็นบูมีปุตรา”

2. ในกรณีย์ของซาบะห์

“หากบิดาหรือมารดาเป็นมุสลิมมาเลย์ หรือ ชาวพื้นเมืองดังปรากฎอยู่ในมาตรา  160A (6)(a)ตามรัฐธรรมนูญแห่งสหพันธ์มาเลเซีย ดังนั้นบุตรก็จะได้รับการพิจารณาเป็นบูมีปุตรา”

3. ในกรณีย์ของซาราวัค

“หากบิดาหรือมารดาเป็นมุสลิมมาเลย์ หรือ ชาวพื้นเมืองดังปรากฎอยู่ในมาตรา 160A (6)(b) ตามรัฐธรรมนูญแห่งสหพันธ์มาเลเซีย ดังนั้นบุตรก็จะได้รับการพิจารณาเป็นบูมีปุตรา”

กฎหมายนี้เป็นการที่รัฐมองว่าจะปกป้องสิทธิและผลประโยชน์ของชนเดิมโดยที่มองว่าผู้เข้ามาอยู่ที่หลังเปแ็นผู้อื่นที่ได้ประโยชน์จากทรัพยากรของะวกเขา และหารเปิดเสรีผู้คนโดยเฉพาะส่วนที่ยังไม่มีความเจริญจะเสียเปรียบทันที  เช่นเมื่อก่อนเขาจะกันไม่ให้เข้าคนจากแหลมมาลายูเข้าไปทำธุรกิจในแถบรัฐซาบาห์และซาราวัคได้ง่าย เพราะความเจริญทางฝั่งตะวันตกและตะวันออกต่างกันลิบลับ  หากเปิดเสรีคนท้องถิ่นก็จะตกที่นั่ลำบาก

ปัจจุบันแม้ชาวบูมีปูตราจะได้รับอภิสิทธิต่างๆมากมาย ความเป็นผู้นำในด้านเศรษกิจก็ตกอยู่ในมือของชาวจีน  และอาชีพสำคัญๆเช่นหมอ ผู้พิพากษา วิศวกรเป็นชาวอินเดีย  ส่วนชาวมาเลย์ส่วนใหญ่ชอบงานสบายๆเช่นข้าราชการ  จนบางครั้งผู้นำยังต้องออกมาติงผู้ที่ได้รับสิทธิพิเศษว่าได้สิทธิมากจนไม่พัฒนาตนเองเพื่อให้แข็งขันกับเชื้อชาติอื่นได้

เพราะฉะนั้นการให้สิทธิดังกล่าวเป็นไปเพื่อให้การแข่งขันอย่างสมบูรณ์หากผู้ที่ได้รับสิทืธิเข้่าใจในเรื่อง handicap แล้วเขาพยายามพัฒนาตนเองเพื่อให้มีศักรยภาพเท่ากับผู้อื่น  แต่ในทางตรงกันข้ามหากมัวหลงสบายใจกับสิทธิที่ได้มากกว่าคนอื่นโดยไม่พัฒนาตนเองผลเสียก็ต้องตกอยู่กับตนไม่ใช่ผู้อื่น

ในแง่ของการสร้างชาติให้เข็มแข็งเรื่องดังกล่าวก็ยังคงเป็นปัญหาของมาเลเซียต่อไป  หากพวกหนึ่งยังคิดว่าเป็นเจ้าของประเทศ และอีกกลุ่มหนึ่งเป็นผู้เข้ามาอยู่ทีหลังความเป็นชาติย่อมเกิดขึ้นได้ยาก

สนต้นที่เก้า