น้อมถวายเป็น...พุทธบูชา ธรรมบูชา  สังฆบูชา

ธรรมคือสิ่งทั้งปวง เป็นอนัตตา

ธรรม ทั้งปวงเป็นอนัตตา 

คำว่าธรรมในพระไตรลักษณ์(หรือธรรมนิยาม)นี้มีความหมายถึง

ธรรมหรือธรรมชาติทั้งปวง หรือพูดอย่างง่ายๆว่า สิ่งทั้งหลายทั้งปวงล้วนสิ้น

โดยไม่มีข้อยกเว้นใดๆ ไม่ว่าจะเป็น รูปธรรม  นามธรรม  โลกุตระธรรม โลกียะธรรม 

สังขาร  ขันธ์ ๕  ธรรม  จิต  วัตถุ  สิ่งของ  บุญ บาป  ดี ชั่ว  แม้แต่พระนิพพาน ฯลฯ.

จึงครอบคลุมทุกๆสรรพสิ่งโดยบริบูรณ์ โดยไม่มีข้อยกเว้นใดๆทั้งสิ้นทั้งปวง

สามารถจำแนกได้เป็น ๒ ขันธ์หรือกองด้วยกัน คือ สังขตธรรม และ อสังขตธรรม 

อันมีรายละเอียดที่ควรรู้อย่างยิ่งดังนี้

๑.     สังขตธรรม 

คือ เป็นธรรมชาติหรือธรรม(สิ่ง)ที่เกิดขึ้นมาจากมีเหตุปัจจัยมาปรุงแต่งกันเกิดขึ้น

หรือเรียกกันในอีกชื่อหนึ่งกันโดยทั่วไปว่าสังขารนั่นเอง

เช่น รูปขันธ์หรือตัวตน  เวทนา  สัญญา  สังขาร  วิญญาณ  จิต 

ความคิด  การพูด  การกระทำ  สิ่งของ วัตถุ ธาตุต่างๆ 

ที่แม้แต่อะตอมๆหนึ่งของวัตถุธาตุทุกชนิด

เพราะต่างล้วนเกิดขึ้นมาแต่เหตุปัจจัยปรุงแต่งของเหล่าอิเลคตรอน

ที่ล้วนต้องมีอาการแปรปรวนแสดงความไม่เที่ยง

ด้วยอาการการวิ่งวนเวียนไปโดยรอบๆตัวเอง

และเหล่าโปรตอนและนิวตรอน โดยไม่เคยหยุดหย่อน ฯลฯ.  

ดังนั้นสังขตธรรมหรือสังขาร

จึงครอบคลุมทุกสรรพสิ่งที่เกิดขึ้นจากการที่มีเหตุหรือสิ่งต่างๆมาเป็นปัจจัยปรุงแต่งกันขึ้น 

ไม่ว่าจะเป็นฝ่ายรูปธรรม หรือนามธรรม, ไม่ว่าดีชั่ว, ไม่ว่าบุญบาป,

ไม่ว่าโลกิยะหรือโลกุตตร ก็ตามที 

ทั้งที่เป็น อดีต ปัจจุบัน อนาคต ทั้งภายในและภายนอก หยาบหรือละเอียด เลวหรือประณีต

ทั้งที่ไกลและที่ใกล้ ทั้งหมดนั้น ฯลฯ.ที่ได้ปรุงแต่งกันขึ้น 

จึงพึงมีข้อยกเว้นแต่เพียงอสังขตธรรม

อันคือธรรม(สิ่ง)ที่ไม่ได้เกิดแต่เหตุปัจจัยปรุงแต่งเท่านั้นเอง

คือ บรรดาสภาวธรรม ดังเช่น พระนิพพาน ฯ.

ดังเช่น  รูปขันธ์หรือร่างกายหรือตัวตน จึงเป็นสังขาร

เพราะเกิดขึ้นมาแต่เหตุปัจจัยของมหาภูตรูป หรือธาตุทั้ง ๔ คือ ดิน น้ำ ลม ไฟ

ดังที่ได้กล่าวไว้โดยละเอียดในเรื่องพระไตรลักษณ์

เวทนา

ก็เกิดแต่เหตุ มาเป็นปัจจัยกัน จึงจักเกิดเวทนาขึ้นมาได้  

มีเหตุจึงเกิดขึ้น ไม่มีเหตุก็ไม่เกิด  เป็นไปดังกระบวนธรรมต่อไปนี้

 เวทนา

จึงเป็นสังขาร อันเกิดแต่เหตุเหล่านี้ มาเป็นปัจจัยกันดังนี้...........

อายตนะภายนอก   อายตนะภายใน   วิญญาณ๖  ผัสสะ  เวทนา

อะตอม แม้เพียงหนึ่งอะตอม

ก็เป็นสังขาร เพราะเกิดแต่การปรุงแต่งของเหตุปัจจัยเช่นกัน

ดังเช่น อิเลคตรอน โปรตอน นิวตรอน ตลอดจนพลังงานในรูปต่างๆ ฯ.

โมเลกุล แม้เพียงหนึ่ง

ก็เกิดแต่เหตุปัจจัยปรุงแต่งของอะตอมต่างๆ

ดังเช่น โมเลกุลของน้ำ ก็เกิดแต่อะตอมของไฮโดรเจน ๒ อะตอม

เป็นเหตุเป็นปัจจัยร่วมกับอะตอมของออกซิเจนเป็นต้น ฯ. 

และแต่ละอะตอมนั้น ก็ล้วนเป็นสังขารอันไม่เที่ยงอยู่แล้วนั่นเอง

ข้าวผัด ก็เป็นสังขาร

เกิดแต่เหตุอันมี ข้าว น้ำมัน เนื้อต่างๆ ไข่ กระเทียม กรรมหรือผู้ลงมือกระทำ ฯลฯ.

มาเป็นปัจจัยปรุงแต่งกันขึ้นนั่นเอง

เก้าอี้ ก็เป็นสังขาร

เพราะเกิดแต่การปรุงแต่งขึ้นของเหตุปัจจัย

ดังเช่น ไม้ ตะปู กาว ผู้กระทำ เลื่อย สิ่ว ฆ้อน ฯ. ดังนี้เป็นต้น 

และถ้าพิจารณาโดยแยบคายก็จะเห็นอีกว่า เหตุต่างๆที่มาประชุมกันเหล่านี้

เช่น ไม้ ตะปู กาว เลื่อย สิ่ว ฯลฯ. เหล่านี้ทั้งปวงก็ล้วนเป็นสังขารอีกด้วยเช่นกัน

ดังนั้นสิ่งต่างๆที่เราผัสสะโดยอายตนะทางใดทางหนึ่งก็ตามที

ไม่ว่าจักโดย ตา หู จมูก ลิ้น กาย แม้ใจ คนร่ำรวย-คนยากจน  เงินทอง 

ดี-ชั่ว  สุข-ทุกข์  โกรธ-เกลียด  ชอบ-ชัง  บาป-บุญ  สวย-อัปลักษณ์  หอม-เหม็น  ฯลฯ.

ก็ล้วนเป็นสังขารที่ปรุงแต่งขึ้นทั้งสิ้น

๒.     อสังขตธรรม 

คือ เป็นธรรมหรือธรรมชาติ ชนิดที่ยังไม่ได้มีการปรุงแต่งกันขึ้น

จึงหมายถึง กระบวนธรรมหรือสภาวธรรมของเหล่าธรรมชาติที่ยังไม่ได้ถูกปรุงแต่งขึ้นนั่นเอง

เช่น นิพพานธรรม  สภาวธรรมของฝน  สภาวธรรมของโลก 

สภาวธรรมของพระอาทิตย์  สภาวธรรมของชีวิต.....ฯลฯ. 

กล่าวคือ สภาวธรรมหรือธรรมชาติล้วนๆทั้งหลายทั้งปวงที่ยังไม่เกิดปรากฏการณ์ขึ้นนั่นเอง 

จึงไม่ใช่แต่พระนิพพานเท่านั้น 

ดังจักมีรายละเอียดจำแนกแตกธรรมแสดงในลำดับต่อไป

คัดลอกมาจาก

http://www.nkgen.com/735.htm

ขอบพระคุณ

ท่านผู้เขียน  ท่านเจ้าของลิงค์  ท่านเจ้าของภาพทางอินเตอร์เนต

ภาพพระธรรมจักร : คุณfeng_shui  : http://www.oknation.net/blog/buzz 

ภาพ-คำ  จากอาโป เวลาสวัสดิ์ ก้อนหินยิ้ม

และ

อาโป...ที่กรุณาส่งลิงค์นี้มาให้