พุทธบูชา  ธรรมบูชา  สังฆบูชา

ธรรมคือสิ่งทั้งปวง เป็นอนัตตา

อนัตตา โดยปรมัตถ์

ธรรม กล่าวคือ สิ่งทั้งหลายทั้งปวงทั้งสิ้น 

ล้วนเป็นอนัตตา ไม่ใช่ตัวใช่ตน อย่างแท้จริง จึงไม่ใช่ตัวตนของเรา  

เพราะความจริงเป็นตัวตนที่เกิดมาแต่เหตุปัจจัยที่ประชุมกันขึ้นมานั่นเอง

สังขตธรรม หรือ สังขาร

"จึงไม่มีตัวตนที่เป็นแก่นแกนแท้จริง" 

หรืออาจกล่าวอีกนัยยะหนึ่งได้ว่า

"มีตัวตน แต่ก็ไม่เป็นแก่นแท้จริงเพราะล้วนเกิดแต่เหตุปัจจัย  จึงควบคุมบังคับไม่ได้ตามปรารถนา

เพราะย่อมต้องแปรปรวนไปตามเหล่าเหตุ

อันคือเหล่าเหตุปัจจัยที่มาประชุมกันในขณะนั้นๆนั่นเอง

จนต้องดับหรือถึงสภาวะไม่มีตัวไม่มีตนเป็นที่สุดเช่นกัน" 

กล่าวคือ อยู่ภายใต้อนิจจังไม่เที่ยง และทุกขังสภาพที่ทนอยู่ได้ยาก จึงดับไปในที่สุด

ตัวตนจึงไม่มีเป็นที่สุดนั่นเอง

อสังขตธรรม หรือธรรมอันไม่ได้เกิดแต่เหตุปัจจัย

เป็นสภาวะ หรือสภาวธรรม หรือธรรมชาติ   "ย่อมไม่มีตัวตนอยู่แล้วอย่างแน่นอน  

จึงย่อมไปควบคุมบังคับบัญชาสิ่งที่ไม่มีให้เป็นไปตามปรารถนาไม่ได้"

ข้อพึงปฏิบัติในอนัตตานุปัสสนา

อนัตตานุปัสสนา คือ การพิจารณาเห็นในสภาพที่เป็นอนัตตา

คือหาตัวตนเป็นแก่นสารมิได้  จึงมิใช่ตัวตน หรือของตัวตน หรือของใครๆ

หมั่นพิจารณา รูป-สังขารร่างกาย เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ 

ตลอดจนสังขารต่างๆที่กระทบผัสสะทางอายตนะทั้ง๖ 

คือผ่านทาง ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจใดๆก็ได้ อยู่เนืองๆเสมอๆว่า 

ล้วนเกิดแต่เหตุต่างๆมาเป็นปัจจัย 

จึงอนิจจังไม่เที่ยง 

ทุกขังคงสภาพหรือคงทนอยู่ไม่ได้จึงคงอยู่ได้ยากจึงเป็นทุกข์ถ้าไปอยากหรือไปยึด 

อนัตตาไม่มีแก่นแกนตัวตนแท้จริง 

กล่าวคือ พิจารณาโดยแยบคายว่า

สังขารทั้งปวงเป็นไปภายใต้กฎพระไตรลักษณ์ดังนั้น จริงหรือไม่? 

เป็นจริงโดยไม่มีข้อยกเว้นใดๆ จริงหรือไม่? 

เมื่อพิจารณาอย่างประจำสมํ่าเสมอหรือบ่อยๆย่อมยังให้เห็นความจริงผุดขึ้นได้

อันจักยังให้เกิดนิพพิทาญาณ อันเป็นญาณหรือปัญญาที่ทำให้พ้นทุกข์

เนื่องจากการแลเห็นว่าสิ่งทั้งหลายทั้งปวงล้วนเป็นมายา

ไม่ใช่ตัวใช่ตนแท้จริง หรือไม่มีตัวตนแท้จริง จึงไม่ควรไปยึดไปหลงให้เป็นทุกข์

อนัตตา มีความหมายว่า

ไม่มีตัวตน ไม่ใช่ตัวตนบ้าง, ไม่ใช่ของตัวของตน ไม่ใช่เราไม่ใช่ของเราบ้าง 

ความจริงต่างล้วนถูกต้องดีงาม มีความหมายเป็นไปในแนวทางเดียวกัน

ด้วยเนื่องสัมพันธ์กัน  กล่าวคือ

อนัตตา ที่มีความหมายว่า ไม่มีตัวตน

เพราะตัวตนหรือมวลรวมหรือฆนะคือกลุ่มก้อนที่เห็นหรือผัสสะได้ด้วยอายตนะใดๆก็ตามที

ล้วนเป็นเพียงกลุ่มก้อนหรือมวลรวมของเหตุ(สิ่ง)ต่างๆที่มาปรุงแต่งเป็นปัจจัยกัน

คือมาประชุมรวมกันเป็นกลุ่มก้อนคือฆนะ ชั่วระยะหนึ่งๆเท่านั้น  จึงไม่มีตัวตนของตนอย่างแท้จริง 

ดังนั้นเมื่อไม่มีตัวตนที่แท้จริงแล้ว จึงย่อมไม่เป็นของใคร หรืออะไรใดๆได้อย่างแท้จริง 

จึงย่อมส่งผลให้ ไม่ใช่ของตัวของตน  แม้แต่ไม่ใช่เราไม่ใช่ของเราในที่สุด

อนัตตลักษณะ : ลักษณะที่แสดงความเป็นอนัตตา

ลักษณะที่ชี้แสดงว่าให้เห็นว่าเป็นของมิใช่ตัวตน หรือไม่มีตัวตน โดยอรรถต่างๆ

๑.เป็นของสูญ

ในความหมายของสังขาร(สังขตธรรม)

ก็เพราะว่า เป็นเพียงการประชุมเข้าขององค์ประกอบที่เป็นส่วนย่อยๆทั้งหลาย 

เพราะเกิดขึ้นมาจากการที่มีเหตุต่างๆมาเป็นปัจจัยประชุมรวมกันขึ้น

จึงเพียงแต่แลดูประหนึ่งว่าเป็น สิ่งๆเดียวกัน เป็นมวลเดียวกัน, เป็นชิ้นเดียวกันจริงๆ ด้วยฆนะ,

แต่ความจริงอย่างยิ่งหรืออย่างปรมัตถ์แล้วก็ยังเป็นเพียงการประชุมเข้ากันของส่วนย่อยๆดังกล่าว

โดยแท้จริงจึงว่างเปล่าจากความเป็นสัตว์ บุคคล ตัวตน เรา เขา นาย ก. นาย ข.

หรือการสมมติเป็นต่างๆ(สมมติสัจจะ)

เป็นของสูญ ในความหมายของอสังขตธรรมเช่นกัน

ก็เพราะว่า เป็นเพียงสภาวธรรมหรือธรรมชาติเท่านั้น

กล่าวคือ เป็นเพียงธรรมหรือสภาวธรรมที่ยังไม่เกิดการปรุงแต่งกันขึ้น

กล่าวคือยังไม่เกิดปรากฏการณ์ขึ้นเป็นสังขารอันเป็นฆนะกลุ่มก้อน

ของการที่มีเหตุต่างๆได้มาเป็นปัจจัยปรุงแต่งกัน

๒.เป็นสภาพหาเจ้าของมิได้ ไม่เป็นของใครจริง 

แต่มักไปหลงผิด ไปหลงยึดหรือมัวเมากันด้วยกิเลสว่า

เป็นตัวตน เป็นของตัวของตน หรือของใครอย่างจริงแท้

๓.ไม่อยู่ในอำนาจ 

ไม่เป็นไปตามความปรารถนา 

ไม่ขึ้นต่อการบังคับบัญชาของใครๆอย่างแท้จริง 

เพราะสภาวะของสังขารเองก็มีแรงแต่ภายใน ตลอดจนแรงจากภายนอก

มาบีบคั้นให้คืนสู่สภาพเดิมๆเป็นที่สุด

โดยไม่ยอมขึ้นต่อการบังคับบัญชาของใครอย่างแท้จริง 

แต่เพราะอาจมีการควบคุมบังคับได้บ้างบางส่วนและได้อย่างเป็นครั้งคราว

จึงมักพากันไปหลงผิดหลงยึดหรือมัวเมากันโดยไม่รู้ตัวหรืออวิชชาไปว่า

สามารถควบคุมบังคับบัญชาได้อย่างแท้จริงตามความปรารถนา

๔.เป็นสภาวธรรมที่ดำรงอยู่

หรือเป็นตามธรรมดาของมันเช่นนั้นเองในธรรมที่เป็นสังขตธรรมคือสังขาร

ซึ่งเป็นไปตามเหตุปัจจัย

จึงขึ้นต่อเหตุปัจจัย จึงไม่มีอยู่โดยลำพังตัว

จึงเป็นไปโดยสัมพันธ์ อิงอาศัยกันอยู่กับสิ่งอื่นๆคือเหล่าเหตุนั่นเอง

๕.โดยสภาวะของมันเองก็แย้งหรือค้านต่อความเป็นอัตตา

มีแต่ภาวะที่ตรงข้ามกับความเป็นอัตตา  (แสดงรายละเอียดของอัตตาในขันธ์ ๕ ว่ามีจริงหรือไม่)

ลักษณะหรืออาการเหล่านี้จึงก่อให้เกิดทุกข์ 

เมื่อธรรมหรือสิ่งทั้งหลายที่ไปอยากหรือไม่อยากด้วยตัณหา

หรือไปยึดมั่นด้วยกิเลส(อุปาทาน)ว่าเป็นของตัวตน

ด้วยทั้งความไม่รู้(อวิชชา)และไม่รู้เท่าทัน(สติ)เหล่านั้นว่า

ไม่สามารถควบคุมบังคับบัญชาให้เป็นไปตามปรารถนา

คัดลอกมาจาก

http://www.nkgen.com/735.htm

ขอบพระคุณ

ท่านผู้เขียน  ท่านเจ้าของลิงค์  ท่านเจ้าของภาพทางอินเตอร์เนต

ท่านเจ้าของคลิปเพลง

ภาพ-คำ  จากอาโป เวลาสวัสดิ์ ก้อนหินยิ้ม

และ

อาโป...ที่กรุณาส่งลิงค์นี้มาให้