แหล่งที่มา  http://th.wikipedia.org/wiki/

จังหวัดยะลา

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

คำขวัญ

ใต้สุดสยาม เมืองงามชายแดน

ข้อมูลทั่วไป

ชื่ออักษรไทย

ยะลา

ชื่ออักษรโรมัน

 Yala

ต้นไม้ประจำจังหวัด

ศรียะลา

ดอกไม้ประจำจังหวัด

พิกุลพื้นที่

ข้อมูลสถิติ

4,521.1 ตร.กม. (อันดับที่ 48)

 ประชากร475,527 คน^[1] (พ.ศ. 2551)(อันดับที่ 56)

 ความหนาแน่น105.18 คน/ตร.กม.(อันดับที่ 46)

ศูนย์ราชการ

ที่ตั้ง

ศาลากลางจังหวัดยะลา ถนนสุขยางค์ ตำบลสะเตง อำเภอเมืองยะลา จังหวัดยะลา 95000

โทรศัพท์

(+66) 0 7322 1014

โทรสาร

(+66) 0 7321 1586

จังหวัดยะลา เป็นจังหวัดในภาคใต้ของประเทศไทย

ประวัติ

            ยะลาเดิมเป็นท้องที่หนึ่งของเมืองปัตตานี ในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5) ได้มีการปรับปรุงการปกครองใหม่เป็นการปกครองแบบเทศาภิบาลและได้ออกประกาศข้อบังคับสำหรับปกครอง 7 หัวเมือง รัตนโกสินทรศก 120

             ซึ่งประกอบด้วยเมืองปัตตานี หนองจิก ยะหริ่ง สายบุรี ยะลา ระแงะ และรามัน ในแต่ละเมืองจะแบ่งเขตการปกครองเป็นอำเภอ ตำบล และหมู่บ้าน

             ต่อมาในปี พ.ศ. 2447 ประกาศจัดตั้งมณฑลปัตตานีขึ้นดูแลหัวเมืองทั้ง 7 แทนมณฑลนครศรีธรรมราช และยุบเมืองเหลือ 4 เมือง ได้แก่ ปัตตานี ยะลา สายบุรี และระแงะ

                ต่อมา พ.ศ. 2450 เมืองยะลาแบ่งเขตการปกครองเป็น 2 อำเภอ ได้แก่อำเภอเมืองยะลาและอำเภอยะหา ต่อมา พ.ศ. 2475 ได้มีการยกเลิกมณฑลปัตตานี

               และในปี พ.ศ. 2476 เมืองยะลาถูกยกเป็นจังหวัดยะลา ตามพระราชบัญญัติราชอาณาจักรสยาม พ.ศ. 2476 เรื่อง การจัดระเบียบราชการบริหารส่วนภูมิภาค ออกเป็นจังหวัด เป็นอำเภอ และให้มีข้าหลวงประจำจังหวัด และกรมการจังหวัดเป็นผู้บริหารราชการ

ความหมายของชื่อจังหวัด

                เหตุที่เรียกชื่อว่ายะลานั้นเพราะพระยาเมืองคนแรกได้ตั้งที่ทำการขึ้นที่บ้านยะลา คำว่า “ยะลา” เป็นชื่อเรียกสำเนียงภาษามลายูพื้นเมือง มาจากคำว่า “ยาลอ” (جال) แปลว่า “แห”

                แต่ตามประวัติศาสตร์ซึ่งได้เขียนไว้ในสมัยเจ็ดหัวเมือง โดยเจ้าผู้ครองเมืองเดิมได้เขียนไว้เป็นประวัติศาสตร์เป็นภาษามลายูว่า “เมืองยะลา” เป็นสำเนียงภาษาอาหรับ โดยชาวอินโดนีเซียที่เข้ามาเผยแพร่ศาสนาอิสลามในบริเวณเจ็ดหัวเมือง ซึ่งอยู่ในแหลมมลายูเป็นผู้ตั้งชื่อเมืองไว้

               เมืองยะลาเดิมตั้งอยู่ใกล้ภูเขายาลอ ห่างจากที่ว่าการอำเภอเมืองยะลาปัจจุบันไปทางทิศตะวันตกประมาณ 12 กิโลเมตร ต่อมาเมืองยะลาได้ยกฐานะเป็นเมือง ๆ หนึ่งของบริเวณเจ็ดหัวเมือง คำว่าเมืองยะลาหรือยาลอ ยังคงเรียกกันจนถึงปัจจุบันนี้

เมืองที่สวยงาม

              ยะลาเป็นจังหวัดที่เทศบาลมีการจัดวางผังเมืองแบบใยแมงมุมที่สวยที่สุดของประเทศไทย และได้รับรางวัลชนะเลิศการประกวดความสะอาด 3 ปีซ้อนระหว่าง พ.ศ. 2528-2530 

              และได้รับการยกฐานะเป็นเทศบาลนครยะลา ในปี พ.ศ. 2538 ในปี พ.ศ. 2540 ได้รับการคัดเลือกจากองค์การอนามัยโลกให้เป็นเป็น 1 ใน 5 เมืองของประเทศไทยในโครงการเมืองน่าอยู่ทั่วโลก

ประชากร

              จังหวัดยะลาเป็นหนึ่งใน 4 จังหวัดของไทย ที่ประชากรส่วนใหญ่นับถือศาสนาอิสลาม ซึ่งมีมากถึงร้อยละ 68.9 และประชากรส่วนใหญ่เป็นชาวไทยเชื้อสายมลายูถึงร้อยละ 66.1

              นอกจากนั้นก็จะมีชาวไทย ชาวจีน และชาวญวน ภาษาที่ใช้กันในชีวิตประจำวันก็จะมีภาษามลายูถิ่น ซึ่งในแต่ละท้องถิ่นจะแตกต่างกันออกไป ภาษาไทย ซึ่งก็มีการใช้สนทนา รวมถึงภาษาจีน ซึ่งแพร่หลายอยู่ในกลุ่มชาวจีนที่อาศัยอยู่ในจังหวัดยะลา รวมถึงภาษาของชาวซาไก ซึ่งอาศัยอยู่ในเขตอำเภอธารโต

หน่วยการปกครอง

การปกครองแบ่งออกเป็น 8 อำเภอ 56 ตำบล 341 หมู่บ้าน

1.                       อำเภอเมืองยะลา

2.                       อำเภอเบตง

3.                       อำเภอบันนังสตา

4.                       อำเภอธารโต

5.                       อำเภอยะหา

6.                       อำเภอรามัน

7.                       อำเภอกาบัง

8.                       อำเภอกรงปินัง

อุทยาน

·   อุทยานแห่งชาติบางลาง

การศึกษา

ระดับอุดมศึกษา

·   มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา

·   มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ศูนย์วิทยพัฒนา จังหวัดยะลา

·   มหาวิทยาลัยอิสลามยะลา

·   สถาบันการพลศึกษา วิทยาเขตยะลา

·   วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดยะลา

·   วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ยะลา

สัญลักษณ์ประจำจังหวัด

·   ดอกไม้ประจำจังหวัด: ดอกพิกุล (Mimusops elengi)

·   ต้นไม้ประจำจังหวัด: ศรียะลา (Saraca declinata)

·   คำขวัญประจำจังหวัด: ใต้สุดสยาม เมืองงามชายแดน

อ้างอิง

1.                        ^ กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "ประกาศสำนักทะเบียนกลาง กรมการปกครอง เรื่อง จำนวนราษฎรทั่วราชอาณาจักร แยกเป็นกรุงเทพมหานคร และจังหวัดต่าง ๆ ตามหลักฐานการทะเบียนราษฎร ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2551." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://www.dopa.go.th/stat/y_stat51.html 2552. สืบค้น 30 มกราคม 2552.

 แหล่งข้อมูลอื่น

·   เว็บไซต์อย่างเป็นทางการของจังหวัด

พิกัดภูมิศาสตร์: 6°33′N 101°17′E / 6.55°N 101.29°E / 6.55; 101.29

·   แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ จังหวัดยะลา

o                          แผนที่ จาก มัลติแมป โกลบอลไกด์ หรือ กูเกิลแมปส์

o                          ภาพถ่ายทางอากาศ จาก เทอร์ราเซิร์ฟเวอร์

o                          ภาพถ่ายดาวเทียม จาก วิกิแมเปีย