ผมได้รับเอกสารทางราชการมาฉบับหนึ่ง อ่านจบแล้ว ก็นึกถึงเรื่องหนึ่ง
นึกไม่ถึง เรื่องนกปรอดหัวโขน... มีคนนำส่งถึงมือ "คสช." ด้วย

เป็นหนังสือที่มาจากกลุ่มคนที่บอกว่าเป็นผู้เลี้ยง แข่งขัน เพาะพันธุ์ นกกรงหัวจุก (หรือที่บัญญัติไว้ในคู่มือดูนกว่านกปรอดหัวโขน) ส่งเรื่องร้องไปยังศูนย์บริการประชาชน แล้วปลัดสำนักนายกรัฐมนตรีก็รับเรื่องไว้ แล้วส่งต่อไปให้กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพรรณพืช เข้าไปพิจารณาตรวจสอบ ในฐานะหน่วยงานที่รับผิดชอบดูแล

เป้าประสงค์ของผู้ร้อง มี 3 ข้อ ดังนี้

1.ต้องการให้มีการอนุญาตขึ้นทะเบียนครอบครองสัตว์ป่า
2.ระงับการจับกุมผู้เลี้ยงนกปรอดหัวโขน เพื่อการแข่งขัน และการเพาะพันธุ์
3.ขอให้ปราบปรามผู้ครอบครองนกกรงหัวจุกเพื่อการค้า

ประเด็นเหล่านี้ พูดจาถกเแถลงกันมาหลายปีแล้ว

หากเรื่องนี้ถูกนำเสนอไปถึงคสช. อาจมีความเข้าใจในข้อเท็จจริงคลาดเคลื่อนไปมาก

เบื้องต้น ต้องทำความเข้าใจกันก่อนว่า "การเลี้ยง การซื้อขาย นกปรอดหัวโขน โดยไม่ได้รับอนุญาตนั้นผิดกฏหมาย แต่มีกลุ่มคนที่พยายามจะเปลี่ยนแปลงการจับนกปรอดหัวโขนจากป่า ให้เป็นเรื่องถูกกฎหมาย โดยหยิบยกเรื่องมูลค่าทางเศรษฐกิจมาเป็นข้ออ้างสนับสนุน "

ข้อขัดแย้งคือ กลุ่มผู้เลี้ยงนกจำนวนหนึ่ง ต้องการถอดถอนนกปรอดหัวโขนออกจากบัญชีสัตว์ป่าคุ้มครอง แต่กลุ่มอนุรักษ์นก มองว่า หากนกไม่ได้รับการคุ้มครองตามกฎหมายจะถูกจับจากป่ามาขายอย่างรุนแรง ซึ่งปัจจุบันแม้เป็นสัตว์ป่าคุ้มครอง ยังถูกลักลอบจับมาเป็นจำนวนมาก

เมื่อโดนค้านหนักๆ หน่วยงานราชการไทยจึงไม่เอาด้วย ผู้ค้านกบางกลุ่มจึงเปลี่ยนเป้าหมายใหม่ คราวนี้ต้องการให้มีการนิรโทษกรรม เพื่อไม่ให้ผู้ครอบครองนกป่ามีความผิดตามกฎหมาย

ผมในฐานะนักดูนกของประเทศนี้ และนกก็เป็นหนึ่งในทรัพยากรทางธรรมทางชาติของคนไทย ไม่ควรมีใครหรือกลุ่มใด ปฏิบัติตนเสมือนหนึ่งเป็นเจ้าของผูกขาดเพียงแต่ผู้เดียว  จึงขออนุญาตชี้แจงให้คสช. ในฐานะผู้บริหารประเทศ ได้รับทราบในข้อเท็จจริงทีละประเด็น เริ่มจากข้อ 3 ก่อน

-ข้อ 3.ขอให้ปราบปรามผู้ครอบครองนกกรงหัวจุกเพื่อการค้า

ผมเห็นด้วย 1000% ปัจจุบันมีการลักลอบจับนกป่าจากธรรมชาติ มาขายกันมาก ทำกันเป็นขบวนการ มีขายกันทั้งตลาดเล็กตลาดน้อย ตลาดใหญ่ใจกลางกรุง จนถึงมีการเปิดเว็บไซต์ และเฟสบุ๊ค ขายนกป่ากันอย่างโจ่งครึ้ม ท้าทายกฎหมายอย่างไม่เกรงกลัว

อันที่จริงแล้วนกแทบจะร้อย 99 ในประเทศไทย เป็นสัตว์ป่าคุ้มครอง กฎหมายกำหนดว่า ผู้ใดครอบครอง จับ หรือเลี้ยง มีความผิดตาม กฎหมาย (ยกเว้นเพื่อการวิจัย) ทว่าการบังคับใช้กฎหมายที่ยังไม่ทั่วถึงและไม่เข้มงวด ทำให้การค้านกป่ากลายเป็นปัญหาเรื้อรังไม่สามารถแก้ไขได้ จนนกหลายๆชนิดมีจำนวนประชากรลดลง เสี่ยงที่จะสูญพันธุ์ไปจากธรรมชาติ รวมไปถึงนกปรอดหัวโขนด้วยเช่นกัน

ทั้งนี้ กฎกระทรวงฯที่ได้ประกาศใช้ คือ พระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่าปี 2535 ซึ่งห้ามไม่ให้มีการฆ่า เพาะพันธุ์ ครอบครอง ค้า นำเข้า ส่งออก โดยไม่ได้รับอนุญาต หากฝ่าฝืนจะมีโทษตามที่กำหนดไว้

-ข้อ 2. ระงับการจับกุมผู้เลี้ยงนกปรอดหัวโขน เพื่อการแข่งขัน และการเพาะพันธุ์

ประเด็นนี้ขอแยกเป็น 2 กรณี เนื่องจากแม้นกปรอดหัวโขนจะได้รับการคุ้มครองตามกฎหมาย แต่กระทรวงทรัพย์ฯ อนุญาตให้มีการครอบครอง เพาะพันธุ์ ขยายพันธุ์ แต่ต้องมาขออนุญาตให้ถูกต้องตามระเบียบ  

กรณีที่ 1 ปัญหาที่พบคือ ได้มีผู้ค้าจำนวนหนึ่ง นำนกป่าที่จับมาอย่างผิดกฎหมาย มาร่วมการแข่งขันนกซึ่งจัดกันอย่างแพร่หลาย  ส่งผลให้เจ้าหน้าที่ราชการได้ดำเนินการจับกุมตามข้อกฎหมายที่บัญญัติไว้ ทำให้กระทบกระเทือนถึงการแข่งขันนกโดยภาพรวม

กรณีที่ 2 หากเป็นนกปรอดหัวโขนที่เกิดจากการเพาะพันธุ์ หรือขยายพันธุ์ตามกฎหมายซึ่งต้องมีใบอนุญาต เจ้าหน้าที่ราชการไม่สามารถดำเนินการจับกุมได้ เนื่องจากไม่มีความผิดแต่อย่างใด

ขณะเดียวกัน ลูกนกปรอดหัวโขนที่ได้จากการเพาะพันธุ์ของผู้ได้รับใบอนุญาตในการเพาะพันธุ์ เจ้าของสามารถนําไปค้าให้กับผู้อื่นได้ถูกต้องตามกฎหมาย และผู้ซื้อสามารถนําลูกนกไปแจ้งขอรับใบอนุญาตให้มีไว้ในครอบครองได้ต่อไป

ผมจึงไม่เห็นด้วยกับเป้าประสงค์ข้อ 2 หากต้องการให้มีการระงับการจับกุมผู้เลี้ยงนกปรอดหัวโขน เพื่อการแข่งขัน และการเพาะพันธุ์ โดยที่เหมารวมไปถึงนกป่าที่จับมาอย่างผิดกฎหมายด้วย และอยากเสนอให้ผู้จัดการแข่งขันห้ามผู้เลี้ยงส่งนกที่ไม่มีใบอนุญาตเข้าร่วมการแข่งขัน เพื่อทำให้เกิดกีฬาการแข่งขันที่เป็นไปอย่างถูกต้องตามกฎหมาย ปัญหานี้ก็จะได้รับการแก้ไขไปเอง

- ข้อ 1. ต้องการให้มีการอนุญาตขึ้นทะเบียนครอบครองสัตว์ป่า

แม้จะมีสถานะเป็นสัตว์ป่าคุ้มครอง แต่ในช่วงที่ผ่านมา ก็มีการนิรโทษกรรมและแจ้งการครอบครองผู้ครอบครองนกอย่างผิดกฎหมายไปแล้ว 2 ครั้ง คือ ในปี 2535 และปี 2546

นั่นกลับเป็นปัจจัยเร่งเร้าให้มีการเลี้ยงนกปรอดหัวโขนอย่างเปิดเผยและกว้างขวางมากขึ้น จนส่งผลกระทบต่อปริมาณนกในธรรมชาติให้ลดจำนวนลงอย่างรวดเร็ว เปิดช่องให้ขบวนการจับนกป่าได้ทำเรื่องผิดกฎหมายต่อ เนื่องจากมีดีมานด์จากกลุ่มคนเลี้ยงนกทั้งเพื่อเลี้ยงดูเล่นและเลี้ยงเพื่อการแข่งขัน

ดังนั้น การนิรโทษกรรม หรือการอนุญาตขึ้นทะเบียนครอบครองสัตว์ป่า ไม่ได้ช่วยหยุดยั้งปัญหาค้าสัตว์ป่า แต่กลับทำให้ปัญหาขยายตัวบานปลายออกไปอย่างรุนแรง

ผมมั่นใจว่ามีคนไทยจำนวนมากที่จะออกมาคัดค้านในเรื่องนี้

หลาย ๆประเทศที่มี "อารยธรรม" ได้ให้ความสำคัญกับการรณรงค์และขอความร่วมมือจากทุกๆ ฝ่าย ทั้งจากภาคประชาชน ธุรกิจ และหน่วยงานราชการ ให้เลิกสนับสนุนการค้าสัตว์ป่าที่ผิดกฎหมาย เพราะถือเป็นอาชญากรรมสำคัญระดับโลก

-ต้องมีการตรวจสอบว่าแนวทางการแก้ปัญหามีการดำเนินการไปมากน้อยเพียงใดในช่วง 4 ปีที่ผ่านมา

ทางออกในการแก้ปัญหาจากการระดมความคิดเห็นหลายฝ่าย เมื่อปี 2553

มติที่ประชุมในการบริหารจัดการนกปรอดหัวโขน
ผลการประชุมระดมความคิดเห็นในการบริหารจัดการนกปรอดหัวโขน เมื่อวันที่ 30 มีนาคม 2553 โดยกรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่า และพันธุ์พืช ร่วมกับคณะวนศาสตร์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เพื่อเปิดโอกาสให้ทุกภาคส่วนทั้งประชาชนผู้เลี้ยงนกองค์กรอนุรักษ์และภาครัฐได้แสดงความคิดเห็น ข้อดี-ข้อเสีย ปัญหาข้อขัดข้อง รวมทั้งการบริหารจัดการในอนาคต

1. ยังไม่มีความจําเป็นที่จะถอดถอนนกปรอดหัวโขนออกจากบัญชีสัตว์ป่าคุ้มครอง
2. เร่งรัดการส่งเสริมให้มีการเพาะขยายพันธุ์นกปรอดหัวโขนอย่างถูกต้อง โดยเน้นแก้ไขกฎระเบียบที่มีอยู่ในปัจจุบัน เพื่อให้เกิดความสะดวกและรัดกุมยิ่งขึ้น
3. เร่งรัดการผลิตพ่อ-แม่พันธุ์จากหน่วยงานของราชการให้มีคุณภาพและจํานวนเพียงพอต่อความต้องการของประชาชน
4. เข้มงวดในการป้องกันและปราบปรามการการลักลอบล่านกปรอดหัวโขน ควบคู่ไปกับสัตว์ป่าคุ้มครองชนิดอื่นๆ รวมทั้งจัดทําเครือข่ายเพื่อป้องกันและปราบปรามอย่างมีประสิทธิภาพ
5. ดําเนินการสํารวจและประเมินประชากรในธรรมชาติอย่างสม่ำเสมอและเป็นระบบ โดยอาจดําเนินการร่วมกันระหว่างภาครัฐ นักวิชาการ และองค์กรที่เกี่ยวข้องเพื่อนําผลมาใช้เป็นฐานข้อมูลในการจัดการอย่างยั่งยืนต่อไป

ไหนๆ คสช.ก็เข้ามาจัดระเบียบหลายๆเรื่องให้ในสังคมไทย
เข้ามาจัดการปัญหาการค้าสัตว์ป่าผิดกฎหมายเสียทีเถอะครับ
ใครทำถูกกฎหมายก็ช่วยสนับสนุน ใครทำผิดกฎหมายก็ดำเนินคดี
เป็นไปตามพันธะสัญญาต่อประชาคมที่ "พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา" ได้พูดเอาไว้
ในวันที่ได้รับตำแหน่งนายกรัฐมนตรีของประเทศไทย