ภาพจากบล็อกเกอร์ ณ ดาว

เมื่อบล็อกเกอร์แม่หมี ได้เป็นต้นน้ำ นำเขียน Tag โอเครวมใจภักดิ์..รักในหลวง เชิญชวนเพื่อนๆพี่ๆน้องๆชาวโอเคเนชั่น เขียนเรื่องราว ที่ประทับใจในแง่มุมต่างๆเกี่ยวกับพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่ ตัวผมเองได้วางแผนไว้ในใจเรียบร้อยแล้วว่าจะนำเสนอแนวไหนดี ต่อ มาบล็อกเกอร์อะหนึ่ง ได้ให้เกียรติติด Tag ผม จึงไม่รอช้าที่จะนำเสนอ Tag ว่าด้วยเรื่องในหลวงกับการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ

เรื่องของในหลวงผู้ทรงอนุรักษ์ป่าไม้รักษาสิ่งแวดล้อม นั้น บล็อกเกอร์ครูแดง ได้เล่าถึงไปก่อนหน้านี้แล้วหนึ่งเรื่อง มีชื่อเรื่องว่า พระเจ้าอยู่หัวฯ...กับอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน 

บรรยายถึงครั้งที่พระบาท สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้มีกระแสพระราชดำรัส เมื่อปี ๒๕๒๒ รับสั่งให้เจ้าหน้าที่ดูแลรักษาอย่าให้มีการลักลอบตัดไม้ ถางป่า ทำไร่ใน ป่าต้นน้ำของแม่น้ำเพชรบุรี เพราะจะทำให้เกิดความแห้งแล้ง แม้จะได้มีการให้สัมปทานป่าแปลงนี้ไปบ้างแล้ว ก็ขอให้ เจ้าหน้าที่ตรวจ ดูแลการทำไม้ อย่าให้เป็นการทำลายป่าเกิดขึ้น...

ความจริงนั้น ปรากฎเป็นที่ชัดเจนว่า เรื่องในหลวงกับการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติมีมากมายหลากหลายเรื่องด้วยกัน...

แต่วันนี้ ขออนุญาตนำเสนอโครงการหนึ่งซึ่งเป็นโครงการช่วยเหลือช้างป่า สัตว์คู่บ้านคู่เมืองไทยเรา เพื่อให้สามารถมีชีวิตอยู่รอดได้ในธรรมชาติ ท่ามกลางปัญหาการตัดไม้ทำลายป่า และการบุกรุกแหล่งที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่า ตามแนวพระราชดำริ..ช้างป่าควรอยู่ในป่า ต้นแบบแก้ปัญหาขัดแย้ง "คนกับช้าง"

อช.กุยบุรี : สภาพพื้นที่โดยทั่วไปเป็นเทือกเขาสลับซับซ้อน ทิศตะวันตกติดต่อกับชายแดนพม่า เป็นส่วนหนึ่งของเทือกเขาตะนาวศรี ประกอบด้วยป่าดิบชื้น ป่าดิบแล้ง ป่าเบญจพรรณ หนาแน่นด้วยพันธุ์ไม้ที่มีค่าทางเศรษฐกิจ เป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่านานาชนิด

จากกรณีนี้ ต้องย้อนเวลากลับไปในปี ในปี พ.ศ. ๒๕๔๐ เมื่อมี ช้างป่าจำนวน ๒ ตัว เสียชีวิตเพราะได้รับสารพิษจากการทำไร่สับปะรดบริเวณพื้นที่บ้านรวมไทย ตำบลหาดขาม อำเภอกุยบุรี และช้างป่าจำนวน ๑ ตัว ถูกยิงเสียชีวิตและถูกเผาทิ้งด้วยยางรถยนต์บริเวณบ้านพุบอน ตำบลหาดขาม อำเภอกุยบุรี เนื่องจากเข้ามากินสับปะรดที่ราษฎรได้ปลูกไว้

เหตุการณ์ช้างป่าเสียชีวิตทั้ง ๒ กรณีสื่อต่าง ๆ ทั้งวิทยุ โทรทัศน์ และหนังสือพิมพ์ ได้กระจายข่าวออกไปอย่างกว้างขวาง

บางส่วนของพื้นที่อช.กุยบุรี เต็มไปด้วยไร่สับปะรด

ต่อมา พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระราชดำริเมื่อวันที่ ๑๙ มิถุนายน ๒๕๔๐ กับแม่ทัพภาคที่ ๑ พลโทวินิจ กระจ่างสนธิ์ ณพระราชวังไกลกังวล อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ให้ดำเนินการตรวจสอบสภาพพื้นที่ เพื่อดำเนินการอนุรักษ์และฟื้นฟูสภาพป่าบริเวณพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติป่ากุยบุรี

โดยทรงมีพระราชวินิจฉัยให้ดำเนินการแก้ไขปัญหาในพื้นที่ดังกล่าวโดยใช้รูปแบบใน การฟื้นฟูเช่นเดียวกับการดำเนินงานโครงการศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทรายอันเนื่องมาจากพระราชดำริจังหวัดเพชรบุรี และโครงการฟื้นฟูที่ดินเสื่อมโทรมเขาชะงุ้มอันเนื่องมาจากพระราชดำริจังหวัดราชบุรี

หลังจากนั้น พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระราชดำริ เรื่องการอนุรักษ์และพื้นฟูสภาพป่าบริเวณป่าสงวนแห่งชาติป่ากุยบุรีอีกหลายครั้ง อาทิ

 @ วันที่ ๒๙ พฤษภาคม ๒๕๔๑

-ให้ปลูกป่าโดยไม่ต้องปลูกโดยปล่อยให้ขึ้นเองตามธรรมชาติซึ่งจะทำให้ประหยัดงบประมาณไปได้มาก
- ให้ปลูกสับปะรดที่คุณภาพไม่จำเป็นต้องดีนักสำหรับเป็นอาหารช้างโดยที่ลูกค้าของสับปะรดคือ ช้างและเพื่อให้คนและช้างสามารถ
อยู่ร่วมกันได้อย่างปกติสุข ให้ชาวบ้านมาช่วยดูแลพืชอาหารช้างพร้อมทั้งให้ค่าตอบแทนเขาด้วย ถ้าชาวบ้านไม่มีที่พักให้จัดที่พัก
อาศัยให้โดยไม่ต้องแพงนักและให้ปลูกผักสวนครัวในพื้นที่ด้วย
- ให้สำรวจตรวจสอบพื้นที่ที่เหมาะสมที่จะทำ CheckDam ซึ่งหากพิจารณาแล้วเห็นว่ามีความเหมาะสมก็ดำเนินการได้เลย
- ให้พัฒนาที่ดินโดยใช้หญ้าแฝก เพราะมีระบบรากยาว ช่วยอุ้มน้ำสร้างความชุ่มชื้นได้มากและจะพัฒนาดินด้วย
-ถ้ามีฝนแล้งหรือเกิดน้ำท่วมก็พิจารณาหาแหล่งน้ำสัก ๑ จุด ซึ่งจะใช้น้ำมาเติม CheckDam ก็ได้และเนื่องจากแม่น้ำกุยบุรีเป็นแม่น้ำ
สายสำคัญปัจจุบันมีปริมาณน้ำน้อยและตื้นเขินในฤดูแล้งควรมีการสร้างฝายหรือเขื่อนเก็บกักน้ำ รวมถึงการขุดลอก หรือหาแนวทาง
แก้ไขโดยวิธีอื่นเพื่อให้มีน้ำใช้ได้ตลอดปีเพื่อใช้ประโยชน์ในการเกษตรและการใช้สอยของราษฎรในบริเวณลุ่มน้ำดังกล่าว

@ วันที่ ๘ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๔๑

- เนื่องจากสัตว์ป่าอยู่ในพื้นที่จำนวนมากโดยเฉพาะที่อาศัยอยู่ในป่าลึกจึงควรมีการปลูกพืชเสริมเพื่อเป็นอาหารของสัตว์ป่า เช่น การ
ปลูกอ้อย สับปะรด หรือพืชอื่น ๆ ที่เหมาะสมโดยทดลองนำพันธุ์พืชขึ้นเฮลิคอปเตอร์ไปโปรยในกลางป่าบริเวณต่าง ๆเพื่อให้เติบโตและ เป็นอาหารของสัตว์ป่า ซึ่งอาจจะเป็นทฤษฎีใหม่อีกแบบ
- ควรพิจารณาจัดหาแหล่งน้ำให้แก่พื้นที่โครงการและนำมาใช้ในการเกษตรในพื้นที่ที่เหมาะสม

@ เมื่อวันที่ ๕ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๔๒

- ช้างควรอยู่ในป่า เพียงแต่ต้องทำให้ป่านั้นมีอาหารช้างให้เพียงพอการปฏิบัติ คือ ให้ไปสร้างอาหารในป่าเป็นแปลงเล็ก ๆ และกระจาย
- กรณีช้างออกมาที่ชายป่า ต้องให้ความปลอดภัยกับช้างบ้าง

@ เมื่อวันที่ ๑๘ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๔๒

- เมื่อช้างมีอาหารรับประทานก็จะไม่มารบกวนชาวบ้านและให้นำเมล็ดพันธุ์พืชไปโปรยเพิ่มเติมอีก เพื่อจะได้เป็นอาหารของช้างป่าใน
ปีต่อไป

@ เมื่อวันที่ ๑๒ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๔๒

- การปลูกพืชเพื่อเป็นอาหารช้างตามที่ได้ดำเนินการปลูกตามรูปถ่ายที่ส่งให้ทอดพระเนตรนั้นจะไม่ค่อยได้ประโยชน์เพราะปลูกไม่ลึก
เข้าไปในป่า ควรปลูกให้ลึกเข้าไปในป่ามาก ๆและปลูกให้กระจาย อย่าปลูกเพียงแห่งเดียว ให้ปลูกหลาย ๆ แห่งการโปรยหว่านทาง
อากาศก็เช่นเดียวกัน ให้โปรยหว่านเข้าไปในป่าลึก ๆ และจัดชุดสำรวจด้วยว่าได้ผลหรือไม่ ต้องการให้ช้างหากินอยู่ในป่าลึก ๆก็ควร
ทำในป่าลึก ๆ เข้าไป
- การจัดทำCheck Dam ก็ควรทำในป่าลึกๆ เข้าไป
- ทั้งการทำ Check Dam และการปลูกพืชให้ช้างไม่ควรใช้งบประมาณเป็นจำนวนมาก ให้ทหารที่มีหน้าที่ในการลาดตระเวนอยู่แล้ว
นำพืชหรือเมล็ดพันธุ์พืชติดตัวไปด้วยและทำการปลูกในขณะลาดตระเวนเข้าไปในป่าลึก

เพื่อสนองแนวพระราชดำรัส "คนกับช้าง" เมื่อวันที่ ๕ กรกฎาคม ๒๕๔๒ อุทยานแห่งชาติกุยบุรี โดยความร่วมมือกับภาคเอกชนหน่วยงานราชการ และองค์กรอนุรักษ์ต่างๆ ได้ริเริ่มกิจกรรมหลายโครงการ และอยู่ระหว่างดำเนินการอีกหลายโครงการ เพื่อสนับสนุนแนวพระราชดำริ "ช้างป่าควรอยู่กับป่า" ทั้งป้องกันการล่าสัตว์ป่า ตัดไม้ การบุกรุกแผ้วทางพื้นที่ป่าไม้ ปรับปรุงแหล่งอาหารและถิ่นที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่า

อุทยานแห่งชาติกุยบุรีเป็นหนึ่งในพื้นที่ป่าอนุรักษ์ที่ได้รับการสนับสนุนจากหลายหน่วยงานให้ดำเนินการแก้ปัญหาข้อพิพาทระหว่าง "คนกับช้าง" ในรอยต่อพื้นที่ปาธรรมชาติและพื้นที่เกษตรกรรม มีความพยายามผลักดันให้เป็น "โครงการต้นแบบเพื่ออนุรักษ์ช้างป่า แบบบูรณาการ" ภายใต้การมีส่วนร่วมของคนจากทุกภาคส่วน บนฐานข้อมูลทุกมิติทั้งในและนอกประเทศ เพื่อสนับสนุนการจัดการใน ระยะยาวอย่างเป็นระบบ สนองแนวพระราชดำริ "ช้างป่าควรอยู่ในป่า"

สถานการณ์ความขัดแย้งระหว่าง "คนกับช้างป่า" มีแนวโน้มว่า จะขยายตัวและมีความรุนแรงมากยิ่งขึ้น ดังนั้น การหามาตรการที่มีประสิทธิภาพในการจัดการกับปัญหาความขัดแย้งดังกล่าว จึงเป็นความท้าทายที่สำคัญอย่างหนึ่งต่อการอนุรักษ์และการจัดการช้างป่าในปัจจุบัน

จากรายงานของกรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช พบว่า มีปัญหาความขัดแย้งระหว่างคนกับช้างเกิดขึ้นในพื้นที่อนุรักษ์อย่างน้อย 20 แห่ง อาทิ อุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน อุทยานแห่งชาติกุยบุรี เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤาไน และ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า สลักพระ เป็นต้น

ดังนั้น การเพิ่มเติมแหล่งอาหาร (ทำโป่ง) ปรับปรุงถิ่นที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่า และปลูกป่าเสริมธรรมชาติ อันเป็นที่ช่วยจูงใจให้ช้างป่าเข้าอาศัยและหากินในป่าลึก และการเชื่อมต่อแนวเขตปลอดภัยในราชการทหารเข้ากับป่ากุยบุรี ต่อเนื่องถึงป่าใหญ่ในพื้นที่อุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน จึงน่าจะเป็นวิธีการแก้ปัญหาสถานการณ์ "คนกับช้าง" ได้ในระยะยาวอย่างยั่งยืน

แนวพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เรื่อง "ช้างป่าควรอยู่ในป่า" เมื่อ ๑๖ ปีก่อน ได้กลายมาเป็นต้นแบบของโครงการอนุรักษ์ช้างป่าและสัตว์ป่าของไทย ภายใต้ชื่อโครงการอนุรักษ์และฟื้นฟูสภาพป่าบริเวณป่าสงวนแห่งชาติป่ากุยบุรี อันเนื่องมาจากพระราชดำริ

ถือเป็นหนึ่งในโครงการพระราชดำริที่มีระบบจัดการทรัพยากรธรรมชาติอย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งจะส่งผลให้คนและสัตว์ป่าสามารถอาศัยอยู่อย่างเกื้อกูลซึ่งกันและกัน และสร้างจิตสำนึกให้ประชาชนในท้องถิ่นมีส่วนร่วมในการจัดการและดูแลรักษาสภาพแวดล้อมและส่งเสริมการประกอบอาชีพของราษฎรในพื้นที่โครงการ

ดังความในพระราชดำรัสของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ที่ว่า " …ช้างป่าควรอยู่ในป่า เพียงแต่ต้องทำให้ป่านั้นมีอาหารช้างเพียงพอ การปฏิบัติคือ ให้ไปสร้างอาหารในป่าเป็นแปลงเล็ก ๆ และกระจาย กรณีช้างออกมาที่ชายป่า ต้องให้ความปลอดภัยกับช้างป่า..."

 ในโอกาสนี้ ผมขออนุญาตส่ง Tag ต่อไปยัง..

๑. ครูแดง
๒. ป้ารุ
๓. พี่ลูกเสือหมายเลข ๙
๔. คุณทิวสน
๕. พี่สิงห์นอกระบบ 

"ขอพระองค์ทรงพระเจริญ" บทเพลงพระราชนิพนธ์ ใกล้รุ่ง Near Dawn บรรเลงเพลงโดย สิริโชต โรจน์สิริสิทธิ์ (เดชโชติ เดชสุริยันต์) Guitar Classic By Detchoot Detsuriyan