@ ท่องหมู่บ้านซามูไร Kakunodate

ใครไปท่องเที่ยวในญี่ปุนแล้วไม่ได้ไปชม ไปดู ไปสัมผัสวิถีแห่ง "ซามูไร"
ก็อาจพูดได้เต็มปากว่ายังไปไม่ถึงดินแดนลูกพระอาทิตย์อย่างแท้จริง
จะว่าไปแล้ว ผมเองคงไม่ต่างจากคนไทยอื่นๆ ที่รู้จักซามูไรผ่านทางทีวีมานานแล้ว

จำได้ว่าสมัยก่อนมีหนังญี่ปุ่นเรื่อง"ซามูไรพ่อลูกอ่อน" มาฉายเป็นซีรีส์
"โอกามิ อิตโต้" ซามูไรนักฆ่าประจำตระกูลโทะกุงะวะ ที่กลายเป็นคนพเนจร
เพราะถูกหักหลัง โดนตั้งข้อหากบฏ จนเมียและลูกน้องโดนฆ่าตายหมด
จึงหลบหนีเร่ร่อนไปพร้อมกับ "ไดโกโร" ลูกชายวัยแบเบาะที่นั่งในรถเข็น
ต้องถูกตามล่าจากศัตรู ตลอดการเดินทางจาก "ยาเงียว เร็ทสึโด" แห่งตระกูลยาเงียว

จำได้ไหม? "โอกามิ อิตโต้" มีกระบวนท่าสังหาร ชื่อว่า.."เพลงดาบแม่น้ำร้อยสาย"

ซามูไรไม่ได้เชี่ยวชาญเฉพาะวิชาการต่อสู้ หรือศิลปะการใช้ดาบ อย่างที่เห็นกัน
มันมีเรื่องลึกซึ้งเกี่ยวกับปรัชญาการใช้ชีวิตและวิถีปฏิบัติแบบนักสู้"บูชิโด"
เมื่อรบแพ้ หรือเสียเกียรติยศ ทางเลือกปลายทางของนักสู้  ก็คือ "ฮาราคีรี"

ซามูไร เป็นนักรบยุคโบราณก่อนการพัฒนาอุตสาหกรรมของประเทศญี่ปุ่น
คำว่าซามูไร มีความหมายว่า รับใช้ ...เจ้านายหรือเหล่าขุนนางผู้ที่มีตำแหน่งสูง
สมัยก่อน ตระกูลใหญ่ในญี่ปุ่นชุบเลี้ยงกลุ่มซามูไรเพื่อปกป้องตนเองหรือทำงานลับเฉพาะ

ซามูไรก็มาจากชาวไร่ชาวนาที่วางคันไถ แล้วหันมาฝึกฝนอาวุธและศิลปะการต่อสู้
เนื่องจากโดนกดขี่-ขูดรีด- กรรโชกทรัพย์ จนถึงยํ่ายีลูกเมีย จากนักรบของผู้ปกครองประเทศ
จึงเข้าสวามิภักดิ์ขอเป็นข้ารับใช้ขุนน้ำขุนนาง คล้ายๆมีกองกำลังส่วนตัวนั่นแหละ

เมื่อได้ขุนนางใหญ่ชุบเลี้ยง ปกป้องภัยให้ ก่อเกิดเป็นความภักดีต่อตระกูลนั้นๆ
ในทางกลับกัน ซามูไรจะได้รับเงินเดือนและที่ดิน เป็นสิ่งตอบแทนหน้าที่

อาจพูดว่าซามูไรมีความหมายผสมผสานกันระหงว่าง"นักฆ่า"กับ"บอดี้การ์ด"
ประวัติศาสตร์ของซามูไรญี่ปุ่น ย้อนกลับไปถึงศตวรรษที่ 11 โน่นเลยทีเดียว
ยุคสิ้นสุดซามูไรเกิดขึ้นเมื่อ 200 ปีมาแล้ว กับ"ไซโก้ ทากาโมริ" ซามูไรคนสุดท้าย
ถ่ายทอดผ่านทางภาพยนตร์เรื่อง The Last Samurai นั่นไงครับ

เกริ่นนำเรื่องซามูไรมามากพอสมควรแล้ว จะไม่ขอเจาะลึกในรายละเอียด
เดี๋ยวจะกลายเป็นเอ็นทรี่ว่าด้วยประวัติศาสตร์ตำนานซามูไรไป ไม่ได้เที่ยวกันพอดี

"The Yakui Mon Gate" ซุ้มประตูบ้านซามูไร Aoyagi House
แสดงสัญลักษณ์ทางสังคมของเจ้าของบ้าน ตระกูล อาโอยากิ
สร้างซุ้มประตูนี้ขึ้นเมื่อปี 1860 หลังได้รับอนุญาตจากเจ้าเมืองให้สร้างขึ้นเป็นรางวัลแสดงถึงความสามารถของตระกูล

ที่จังหวัดอาคิตะ มีแหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม-ประวัติศาสตร์ที่ห้ามพลาดเด็ดขาด
เป็นบรรยากาศเมืองเก่าที่ได้รับการขนานนามว่า "ลิตเติ้ลเกียวโตแห่งอาคิตะ"

นั่นคือ หมู่บ้านซามูไร ยุคดั้งเดิม ในเมืองคาคุโนดาเตะ (Kakunodate)
ยังคงรักษาขนบธรรมเนียมประเพณีเก่าแก่ของวิถีแห่งซามูไรไว้ได้จนถึงยุคปัจจุบัน
หมู่บ้านแห่งนี้อดีตเคยเป็นที่ตั้งอาคารบ้านเรือนของบรรดาซามูไรสมัยเอโดะ

เรือนหลังใหญ่ของบ้านอาโอยากิ มุงหลังคาด้วยหญ้า 
เป็นหนึ่งในบ้านซามูไรจากยุคก่อนที่คงสภาพเดิมไว้อย่างยอดเยี่ยม ถูกสร้างขึ้นในปี ค.ศ. 1860

จะว่าไปแล้วหมู่บ้านซามูไร ในเมืองนี้ มีบ้านพักยุคเก่าอยู่ถึง 80 หลังคาเรือนด้วยกัน
ว่ากันว่าย่านชุมชนนี้เป็นตัวอย่างที่ดีของสถาปัตยกรรมซามูไรแบบดั้งเดิมเลยทีเดียว

บริเวณชุมชนมีถนนกว้างขวางและยาวสายหนึ่ง สองข้างทางปลูกไว้ด้วยต้นซากุระ
ที่จะบานสะพรั่งในช่วงต้นเดือนพฤษภาคม (ช่วงนี้แหละครับเหมาะเที่ยวชมมากที่สุด)
ถือเป็นจุดชมวิว "ดอกซากุระชิดาเระ" ยอดนิยมที่สุดจุดหนึ่งของญี่ปุ่นเลยทีเดียว
เรียกกันว่า ถนนสายหมู่บ้านซามูไร (Samurai Street of Kakunodate)

สายน้ำไม่ไหลกลับ เวลาผ่านเลยแล้วผ่านไป ชีวิตลาลับ แต่จิตวิญญาณไม่ได้หลับไหล
ปัจจุบนบ้านเรือนย่านซามูไร แปรเปลี่ยนมาเป็นพิพิธภัณฑ์ให้คนรุ่นหลังมาศึกษา

พิพิธภัณฑ์ก็คือบ้านซามูไรนั่นแหละที่รวมรวบของเก่าของแก่มาให้ชมกันเป็นขวัญตา
ภายในอาณาบริเวณ ยังเปิดร้านขายงานฝีมือท้องถิ่น เช่น งานไม้ เครื่องเขิน และแพรพรรณ

ตอนนี้ หมู่บ้านซามูไร มีบ้านเพียง 6 หลังที่เปิดให้ประชาชนได้เข้าชมภายในบ้าน
มีทั้งครอบครัวชนชั้นกลาง และครอบครัวซามูไรที่ร่ำรวยเงินทอง คละเคล้ากันไป
สำหรับวันปิดทำการนั้น อยู่ในช่วงฤดูหนาว เดือนพฤศจิกายน-กลางเดือนเมษายน
บางบ้านก็เปิดให้ชมฟรี บางบ้านก็เก็บค่าผ่านประตู (จ่ายไปเถอะครับ เป็นค่ารักษาดูแลของเก่า)
การเดินทางไปเที่ยวชมบ้านซามูไรแต่ละหลัวก็สะดวกเหลือเกิน เพราะแต่ละหลังเชื่อมต่อกัน
สามารถเดินเท้าจากบ้านหลังหนึ่งไปอีกหลังหนึ่ง ภายในเวลาสิบนาทีเท่านั้นเอง

ไกด์ญี่ปุ่นพาเราไปชมบ้านซามูไรแห่งหนึ่ง เรียกว่า บ้านอาโอยากิ (Aoyagi House) 

บ้านอาโอยากิ อายุประมาณ 400 ปีเข้าไปแล้ว กินพื้นที่กว้างประมาณ 10,000 ตารางเมตร
บ้านหลายหลังที่ถูกแปลงสภาพให้เป็นพิพิธภัณฑ์ ร้านอาหาร ร้านขายของที่ระลึก ห้องจิบชา และสวนสวย
นำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับประเพณี วิถีชีวิตของซามูไร และประวัติศาสตร์เมืองคาคุโนดาเตะ
มีทั้งห้องจัดแสดงคอลเลกชันเสื้อผ้า เสื้อเกราะซามูไร อาวุธ เช่น ดาบ ปืนรุ่นแรกๆ
ชุดกิโมโน งานศิลปะ เครื่องครัว ถ้วยโถโอชาม และงานไม้แกะสลัก ฝีมือประณีต ดูคลาสสิคมากๆ

บ้านหลังหนึ่งจัดแสดงเครื่องมือทำเกษตรดั้งเดิม รูปแบบบ้านเป็นเอกลักษณ์สำหรับภาคที่มีหิมะตก
สวนภายในบ้านอาโอยากิ ปลูกดอกไม้ไว้มากกว่า 600 ชนิด และต้นไม้ที่มีอายุกว่าร้อยปี
ที่นี่เป็นที่เดียวในญี่ปุ่นที่มีซากุระสายพันธุ์ "Aoyagi eight-petaled red weeping cherry"
(ป.ล.ใครรู้บ้าง ซากุระสายพันธุ์แตกต่างไปจากซากุระในภูมิภาคอื่นๆของญี่ปุ่นอย่างไรบ้าง)

ประวัติของตระกูล อาโอยากิ ยาวนานมาก ย้อนหลังไปถึงศตวรรษที่ 16 กันเลยทีเดียว
มี Aoyagi Touemon เป็นผู้ก่อตั้งตระกูลขึ้นมา และผู้นำในยุคแรกๆ
ต่อมาได้ย้ายถิ่นฐานของตระกูลมายังเมือง คาคุโนดาเตะ ในปี ค.ศ. 1603

ตระกูลอาโอยากิ ถือว่ามีบทบาทสำคัญด้านการทหารของเมือง Kakunodate
เคยได้รับแต่งตั้งให้เป็นหัวหน้าซามูไรคอยดูแลคามปลอดภัยของเมือง เมื่อปี 1653

ภายในบ้าน มีรูปปั้น "Odano Naotake" (1749-80) ตั้งเด่นอยู่กลางสวนสวย
โอดาโนะ เป็นซามูไรประจำไดเมียวซาตาเกะ โชซัน แห่งอาคิตะ และเป็นหนึ่งในจิตรกรคนสำคัญของยุคนั้น

แกลอรี่ Seiryu-an Gallery
ในห้องจัดแสดงงานศิลปะ ภาพวาด ภาพถ่าย หนังสือ เอกสารราชการในแต่ละยุคสมัย
รวมถึงผลงานของ Odano Naotake ซามูไร-จิตรกรคำสำคัญของตระกูล อาโอยากิ

ย่านหมู่บ้านซามูไรแห่งนี้ มีร้านเช่าเปลี่ยนชุดเป็นกิโมโน ให้นักท่องเที่ยวใส่อวดโฉมเดินชมหมู่บ้าน
ที่สำคัญ ยังมีศูนย์หัตถกรรม คอยสาธิตการทำเครื่องไม้จากเปลือกไม้ต้นซากุระป่า ให้ได้ชมและเลือกซื้อด้วย
งานแกะสลักจากเปลือกซากุระนี้ ในยุคก่อนเป็นเครื่องใช้ประจำตัวซามูไรชนชั้นปกครองเท่านั้น
แต่ยุคหลังมีการพัฒนารูปแบบการผลิตเป็นตลับใส่ใบชา เครื่องหอม ที่ตักชา จนถึงเครื่องเรือนชิ้นใหญ่ ฯลฯ

พูดตามตรง ต้องขอชื่นชมทายาทแห่งครอบครัวซามูไรทั้งหลายที่เห็นถึงคุณค่าของบรรพชน
ทั้งเครื่องมือเครื่องใช้ในการสงคราม และในครัวเรือน รวมถึงตัวอาคาร ถูกรักษาไว้เป็นอย่างดี
ไม่น่าเชื่อ... บ้านเก่ายุคซามูไร ในสมัยเอโดะ ยังคงสมบูรณ์ งดงามตามแบบฉบับดั้งเดิม

แสดงถึง....ความภาคภูมิใจในความเป็นไปและวิถีของตระกูลที่ตกทอดมาจากรุ่นสู่รุ่น
นี่กระมังที่เขาเรียกกันว่า เป็นการอนุรักษ์อย่างถูกวิธี แล้วนำไปต่อยอด ไม่ให้สูญหายไป!

Sakura "Cherry Blossoms";Traditional Music of Japan,
Classical Koto Music 日本の伝統音楽

เสน่หา...อาคิตะ @ ลิ้มรสอาหารชาวเล ลั่นกลองปิศาจ https://t.co/yuYAB5cqOm pic.twitter.com/MIv5c6qEqE

— oknation (@blogOKnation) 16 กันยายน 2559

เสน่หา อาคิตะ @ สีสัน...ปีศาจนามาฮาเกะ https://t.co/2unBb54v0S pic.twitter.com/jVZMScGNDB

— oknation (@blogOKnation) 9 กันยายน 2559

เสน่หา...อาคิตะ ชมวิว Mt.Kampu ชิมไอศครีมบาบาเฮ #Nationtv https://t.co/kHAeU3kCoS pic.twitter.com/vhyhlo6QF3

— oknation (@blogOKnation) 1 กันยายน 2559