โลกเรามีไวรัสตัวร้ายที่ทำให้เกิดโรคไข้หวัดลำไส้อักเสบ (viral gastroenteritis) ซึ่งพบมากในทวีปที่คนส่วนใหญ่ไม่รวยคือ อาฟริกาและเอเชีย

ไวรัสตัวร้ายที่เป็นสาเหตุของโรคนี้มีหลายชนิด ทว่า... ชนิดที่สำคัญคือ "โรต้าไวรัส (rotavirus)" ซึ่งมักจะระบาดในหน้าหนาว เนื่องจากไวรัสชนิดนี้ไม่ชอบอากาศร้อน และเติบโตได้ดีในช่วงอากาศเย็น

... 

เจ้าไวรัสตัวร้ายทำให้เด็กๆ ทั่วโลกเป็นไข้ ปวดท้อง คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสียตายกันประมาณปีละ 611,000 คน

สาเหตุที่ป่วยกันถึงตายนั้น... ส่วนหนึ่งเป็นผลจากโรคแทรกซ้อน เช่น ท้องเสียนานทำให้ภาวะขาดอาหารรุนแรงขึ้น เมื่อขาดอาหารแล้วภูมิต้านทานจะลดลง ปอดบวม หูชั้นกลางอักเสบ โพรงรอบจมูก(ไซนัส)อักเสบ ฯลฯ

...

ท่านอาจารย์ทิโม เวซิคาริ และคณะ แห่งมหาวิทยาลัยทามเปอเรอ ฟินแลนด์ ทำการศึกษาผลของวัคซีนจากบริษัทแกลกโซสมิธไคลน์ในเด็ก 3,874 คน

วัคซีนนี้ครอบคลุมไวรัส 5 สายพันธุ์ (G1,G2,G3,G4,G9) ซึ่งครอบคลุมโรต้าไวรัสที่ระบาดบ่อยๆ 98%

...

ผลการศึกษาพบว่า วัคซีนมีประสิทธิผลในการป้องกันโรคเฉลี่ยประมาณ 87.1% ซึ่งนับว่า เป็นข่าวดี

ทีนี้ข่าวดีย่อมมาคู่กับข่าวร้าย... ข่าวร้ายคือ วัคซีนที่ออกใหม่มักจะมีราคาแพง และคนจนในทวีปอาฟริกา-เอเชียส่วนใหญ่ก็ไม่มีเงินซื้อวัคซีน

...

กว่าวัคซีนจะมีราคาถูกลงจนคนทั่วไปมีโอกาสใช้กัน มีวิธีป้องกันเจ้าโรต้าไวรัสที่ทำให้เกิดโรคไข้หวัดลำไส้อักเสบดังต่อไปนี้

1. หลีกเลี่ยงการอยู่ในที่ที่อากาศถ่ายเทไม่สะดวก โดยเฉพาะในห้องแอร์ รถโดยสารติดแอร์
2. ล้างมือด้วยสบู่ หรือเจลแอลกอฮอล์ทุกครั้งก่อนกินอาหาร ดื่มน้ำ แปรงฟัน บ้วนปาก ขยี้จมูก (เช่น เวลาคันจมูก ฯลฯ) หรือเข้าบ้าน (เพื่อป้องกันการนำเชื้อโรคจากนอกบ้านเข้าบ้าน)
3. ล้างมือด้วยสบู่ หรือเจลแอลกอฮอล์ทุกครั้งหลังออกจากห้องน้ำ ไอ จาม ขยี้จมูก (เช่น เวลาคันจมูก ฯลฯ)
4. สถานที่สาธารณะ โรงเรียน โรงงาน โรงพยาบาลควรจัดทำห้องนำประเภทที่ไม่ต้องเปิด-ปิดประตู ใช้ประตูซิกแซกที่บังตาได้แทน เพื่อลดการแพร่เชื้อผ่านลูกปิดประตู และควรจัดอ่างล้างมือ-สบู่ไว้ให้พร้อม
5. ควรมีนโยบายส่งเสริมโรงเรียน โรงงาน หรือโรงพยาบาลสะอาด โดยส่งเสริมให้ทุกคนที่เข้าไปในหน่วยงานล้างมือด้วยสบู่ก่อนทุกครั้ง
6. โรงพยาบาล... อย่าเน้นเรื่องล้างมือเฉพาะเจ้าหน้าที่ ควรส่งเสริมให้คนไข้และญาติล้างมือก่อนเข้าไปในหน่วยงานด้วย เนื่องจากเชื้อโรคติดต่อผ่าน "มือ" ของคนทุกคน ไม่ใช่ติดต่อผ่านเฉพาะ "มือ" ของเจ้าหน้าที่ 
7. ไม่ควรใช้แบบสอบถามว่า ล้างมือกันมากน้อยเท่าไร เนื่องจากคำตอบที่ได้มักจะแฝงไปด้วยคำโกหก ควรใช้เทคโนโลยีตรวจจับ เช่น ตรวจนับจำนวนครั้งของการล้างมือผ่านกล้องวงจรปิด ฯลฯ
8. ไม่ควรใช้นโยบายส่งเสริมให้คนไม่ลาป่วย หรือให้รางวัลการลาป่วยเป็น 0 วัน เนื่องจากจะทำให้คนที่ป่วยไปทำงาน หรือไปเรียน และแพร่โรคติดเชื้อมากขึ้น

...

การช่วยกันใส่ใจสุขภาพมีส่วนสำคัญในการช่วยชาติประหยัดค่ารักษาพยาบาล และค่าใช้จ่ายอื่นๆ เช่น ผลิตผลที่ตกลงจากการขาดงานในโรงงาน ฯลฯ

การติดเชื้อไวรัส ไม่ว่าจะเป็นหวัด ไข้หวัด ไข้หวัดใหญ่ หรือไข้หวัดลำไส้อักเสบ อาจมีโรคติดเชื้ออื่นๆ แทรกซ้อน เช่น ปอดบวมในคนสูงอายุ โรคขาดอาหารในเด็ก ฯลฯ ซึ่งอาจทำให้เสียชีวิตได้ การป้องกันไว้ก่อนจึงปลอดภัยกว่าการตามแก้ไขปัญหาในภายหลัง

...

โรคติดเชื้อไวรัส เช่น หวัด ฯลฯ ไม่ได้ติดต่อผ่านการไอ จาม หรือทางอากาศอย่างเดียว ทว่า... ติดต่อผ่านการสัมผัสด้วย เนื่องจากเวลามีน้ำมูก น้ำลายติดมากับมือ ไปป้ายสิ่งของต่างๆ ก็จะทำให้เกิดการแพร่กระจายโรคไปได้อย่างรวดเร็ว

การล้างมือด้วยสบู่ หรือเจลแอลกอฮอล์จึงมีส่วนช่วยป้องกันโรคได้มากกว่าที่คิด

...

ถึงตรงนี้... ขอให้พวกเรามีสุขภาพดีไปนานๆ ครับ

ที่มา                                                                    

• Thank Reuters > Ben Hirschler > Glaxo rotavirus vaccine highly effective: study > [ Click ] > November 22, 2007. / Lancet.
• ข้อมูลและการอ้างอิงในบล็อก "บ้านสุขภาพ" เป็นไปเพื่อส่งเสริมสุขภาพ และป้องกันโรค ไม่ใช่เพื่อรักษาโรค 
• ท่านที่มีโรคประจำตัวควรปรึกษาหมอ พยาบาล เภสัชกร หรืออนามัยที่ดูแลท่านก่อนนำข้อมูลไปใช้ 
• ขอขอบคุณอาจารย์ณรงค์ ม่วงตานี > สนับสนุนเทคนิค iT. 
• นพ.วัลลภ พรเรืองวงศ์ > 23 พฤศจิกายน 2550.