สวัสดีครับเพื่อนๆ ห่างหายการเขียนบล็อกไปเป็นเดือน ไปชาร์ตแบตเตอรี่ให้ชีวิตมา ต่อไปคงพอมีไฟ มีแรงเขียนอัพบล็อกให้เพื่อนๆ ให้อ่านกันมากขึ้นแล้วนะครับ

วันนี้ผมขอแนะนำให้เพื่อนๆ ได้รู้จักกับเห็ดตับเต่า ซึ่งในอดีตเห็ดนี้สามารถขึ้นได้ทั่วประเทศ เห็ดตับเต่าจะขึ้นได้ดี ถ้าพื้นที่นั้นไม่มีสารเคมีตกค้าง แต่ทุกวันนี้พื้นที่เพาะปลูกของประเทศส่วนมาก มักใช้สารเคมี ยาฆ่าแมลงกระหน่ำลงไปในดิน เลยทำให้ดินไม่อุดมสมบูรณ์ เห็ดตับเต่าจึงไม่สามารถขึ้นได้

แต่มีหมู่บ้านแห่งหนึ่ง อยู่ที่ ต.สามเรือน อ.บางปะอิน จ.พระนครศรีอยุธยา ได้รวมตัวกันจัดตั้งเป็น วิสาหกิจชุมชนผู้ปลูกเห็ดตับเต่า เริ่มขึ้นเมื่อปี 2550 มีสมาชิก 107 คน มีพื้นที่ปลูกประมาณ 400-500 ไร่

โดยมีคุณเดือนเพ็ญ ขวัญใจ เป็นประธานวิสาหกิจฯ และจากการรวมตัวกันของคนในชุมชน ก็ทำให้เกิดองค์ความรู้ด้านการปลูกเห็ดตับเต่า และมีสมาชิกท่านหนึ่งได้มาถ่ายทอดความรู้การปลูกเห็ดตับเต่าให้เพื่อนๆ อ่านกันในวันนี้

ความรู้เรื่องการเพาะเห็ดตับเต่า ผมได้เข้าไปรับฟังการอบรมเรื่องนี้เมื่อวันอาทิตย์ที่ 3 กรกฎาคม 2559 เวลา 14.00-15.00 น. ในวันที่ผมไปออกบูธในงานตลาดนัดเศรษฐกิจพอเพียงประจำเดือนกรกฎาคม (2-3 กค.59) ครับ 

รายละเอียดของงานวันไปออกบูธเดี๋ยวค่อยเขียน แต่วันนี้ขอเขียนเรื่องเห็ดตับเต่าก่อน เพราะคิดว่าน่าสนใจดีครับ

 เริ่มบรรยายเวลา 14.00 น. ผมลงทะเบียนเวลา 13.50 น. เลยพอมีเวลาเดินดูบอร์ดเรื่องเห็ดตับเต่า

ขอเชิญเพื่อนๆ อ่านบอร์ดเรื่องเห็ดตับเต่าด้วยกันนะครับ

อ่านบอร์ดนี้ทำให้รู้ ...

1. ขั้นตอนการเตรียมการเพาะเห็ดตับเต่าใต้ต้นโสน

2. การหมักเชื้อเห็ดตับเต่า

3. สรรพคุณของเห็ดตับเต่า

4. การเตรียมเห็ดตับเต่าก่อนนำไปทำอาหาร 

บอร์ดนี้ทำให้ทราบขั้นตอนการเพาะเห็ดตับเต่า และเห็นภาพสวนโสนที่ขึ้นเขียวครื้มไปหมด

 บอร์ดนี้ได้รู้จักกระบวนการแปรรูปเห็ดตับเต่า โดยต้อในำเห็ดมาแช่น้ำปูนในสัก 2-3 ชมแล้วจึงนำเห็ดไปต้ม

 บอร์ดนี้ทำให้ทราบคุณค่าทางอาหารและเมนูอาหารของเห็ดตับเต่า แหม..สามารถทำได้หลากหลายเมนูจริงๆ 

ถัดจากบอร์ดที่เพื่อนๆ ได้อ่านกันมาแล้ว ก็มีของที่อยู่บนโต๊ะสำหรับวิทยากรใช้ในการบรรยาย 

 บนโต๊ะประกอบด้วย เห็ดตับเต่า(แก่) บานแล้ว 2 ดอก มีขนาด 7-8 นิ้ว ดูแล้วใหญ่อลังการ์จริงๆ 

มีเห็ดตับเต่าสด พร้อมทาน ที่ยังไม่บาน มีขนาดเท่าๆ กำปั้นมือ เห็ดกลุ่มนี้เพิ่งเก็บเมื่อเช้านี้เองครับ 

ภาพนี้แสดงโคนของต้นโสน ซึ่งมีเชื้อเห็ดตับเต่าเกาะอยู่ที่รากของโสน มีสีเหลืองๆ 

ถุงนี้เป็นเมล็ดดอกโสน ซึ่งมีวิธีการเก็บก็คือ ให้เอาเมล็ดดอกโสนที่เก็บได้นำมาแช่น้ำ

ถ้าเมล็ดที่ไม่สมบูรณ์จะลอย ส่วนเมล็ดที่สมบูรณ์จะจมน้ำ เก็บเมล็ดที่จมน้ำไปตากแดดให้แห้ง

จากนั้นก็เก็บไว้เพาะต้นโสนกันต่อไป สามารถเก็บไว้ข้ามปี ระวังอย่าให้ชื้นนะครับ

น้ำปูนใส ไว้ใช้สำหรับแช่เห็ดตับเต่าก่อนนำไปต้มเพื่อแปรรูป 

 ข้างๆ โต๊ะ มีถังแกลลอนสีอยู่ 1 ใบ มีฝาปิดอยู่ มันคืออะไรน้อ ??? 

14.00 น. ได้เวลาบรรยายแล้ว... 

วันนี้ทางพิพิธภัณฑ์การเกษตรเฉลิมพระเกียรติ ได้รับเกียรติจากคุณพี่สำราญ มาเป็นผู้บรรยาย

ตำแหน่งรองประธานวิสาหกิจชุมชุนผู้ปลูกเห็ดตับเต่า ต.สามเรือน อ.บางปะอิน จ.พระนครศรีอยุธยา

พี่สำราญบอกว่าที่ ต.สามเรือน มีการปลูกเห็ดคับเต่ากันเกือบทั้งตำบล เพราะปลูกแล้ว ขายได้ราคาดี

ตอนนี้ราคาที่หน้าสวนประมาณ 150 บ. (ขายปลีกน่าจะถึง 200-300 บ.) มีพ่อค้ามารับซื้อถึงที่บ้าน

การปลูกเห็ดตับเต่า ต้องปลูกในพื้นที่ที่ไม่มีสารเคมี100% มิฉะนั้นเห็ดจะไม่ขึ้น

ที่ ต.สามเรือน จะปลูกใต้ต้นโสน แต่พี่สำราญบอกว่าสามารถปลูกใต้ต้นไม้ใหญ่ได้ทุกชนิด

แม้แต่ต้นไม้เล็กๆ เช่นต้นกล้วย กะเพราะ โหระพา ก็สามารถทำให้เห็ดขึ้นได้

ยกเว้น ต้นยูคาลิปตัส ต้นยางพารา (น่าจะเกิดจากต้นไม้พวกนี้มียางมากครับ)

การปลูกเห็ดจะต้องเริ่มวางแผนตั้งแต่การปลูกต้นโสนก่อน โดยจะนำเมล็ดโสนำปปลูกในแปลงที่เตรียมไว้

และให้น้ำไปเรื่อยๆ อย่าให้ชุ่มน้ำมากเกินไป เห็ดก็ไม่ชอบอีก

เนื่องจากเห็ดตับเต่าชอบอากาศร้อนชื้น จึงควรพยายามรักษาพื้นที่ และอุณหภูมิที่เหมาะสมในการเพาะ 

เมื่อต้นโสนสูงประมาณ 1 ม. จะมีการราดเชื้อเห็ดตับเต่าที่โคนรากและรอบๆ ต้นโสน

การราดเชื้อในปีที่ 1 เห็ดยังไม่ขึ้น แต่จะขึ้นในปีที่ 3 (เห็ดต้องใช้เวลาในการเดินราก)

และพี่สำราญแนะนำว่า ถ้าเห็ดขึ้นในปีแรกไม่ควรเก็บ ควรปล่อยให้เห็ดที่ขึ้นในปีเน่า

เพื่อให้ในแปลงที่เพาะเห็ดมีเชื้อเห็ดสมบูรณ์เต็มที่ เราค่อยเก็บในปีที่ 4

และเมื่อเห็ดตับเต่าขึ้นที่ใดแล้ว มันจะขึ้นตลอดไป เก็บกินได้ชั่วชีวืตเลย

ตราบเท่าที่ดินที่ใช้เพาะเห็ดอุดมสมบูรณ์ไม่มีสารเคมีตกค้าง 100%

พี่สำราญบอกว่าการจะทำให้ดินอุดมสมบูรณ์ควรใช้ใบไม้-กิ่งไม้ใส่ลงไปในพื้นที่เพาะ

ไม่ควรใส่ปุ๋ยเคมี หรือน้ำหมักชีวภาพ และถ้าจะบำรุงดินควรใส่ขี้วัว ไม่ควรใส่ขี้หมู-เป็ด-ไก่

ใน 1 ปีเห็ดตับเต่าสามารถเก็บได้ประมาณ 6 เดือน (ปีนี้เก็บมาตั้งแต่เมย.) หลังจากนั้นประมาณเดือนสค.

พื้นที่ของพี่สำราญจะถูกน้ำท่วม ต้นโสนจะตาย และจะเริ่มการปลูกโสนใหม่ในเดือนธันวาคม

<ช่วงฤดูหนาวและฤดูร้อนเห็ดก็พอขึ้นได้ แต่ไม่ค่อยสวยเหมือนช่วงปลายฤดูร้อน ต้นฤดูฝนครับ>

จากนั้นพี่สำราญก็พาไปเตรียมน้ำเชื้อเห็ด ซึ่งก็คือถังสีที่ผมได้แนะนำไปก่อนหน้านี้แล้ว

ถังสีที่เห็นในภาพนี้คือ น้ำเชื้อเห็ดตับเต่าที่ได้ทำการหมักเอาไว้ กลิ่นหอมรัญจวนใจเลยครับ

พี่สำราญบอกว่า เวลาทำควรใส่ถุงมือมิฉะนั้นกลิ่นของน้ำเชื้อเห็ดที่หมักจะติดมือไป 2-3 วันเลยทีเดียว

 ในถังน้ำหมักนี้มีเชื้อเห็ดตับเต่าที่ได้หมักเอาไว้ แถมมีท่อนไม้ลอยอยู่ด้านหน้า

ท่อนอะไร ??? ไม่เป็นไร เดี๋ยวค่อยถามพี่สำราญก็ได้ว่าเป็นท่อนอะไร

 แต่ตอนนี้พี่สำราญขอแสดงวิธีการหมักเชื้อเพาะเห็ดตับเต่าให้ชมกัน

โดยพี่เขาจะนำเห็ดตับเต่าที่แก่และดอกบานใหญ่แล้ว (ถ้าเอากินก็ไม่อร่อยแล้ว)

พี่เขาบอกว่าเอาดอกที่แก่ๆ มาฉีกเป็นชิ้นเล็กๆ ฉีกจนเต็มถังจากนั้นก็ใส่น้ำให้ท่วมเห้ด 

เอาฝามาปิดถัง หมั่นคนให้เชื้อเห็ดในถังบ่อยๆ ปล่อยไว้จนเห็ดเน่าเปื่อย

<ใช้เวลา 2-3 เดือน แต่สามารถเก็บไว้ใช้ได้เป็นปี> 

แค่นี้ก็พร้อมเอาไปใช้รดน้ำเชื้อเห็ดใต้ต้นโสนแล้ว โดยมีอัตราส่วนก่อนจะนำไปรดก็คือ 2 : 1

โดยเป็น น้ำ 2 ส่วน ต่อน้ำเชื้อเห็ดตับเต่า 1 ส่วน จากนั้นก็หาใบไม้หรือฟางมาทับปิดบังด้านบน

บำรุงดินและดูแลต้นโสนไปเรื่อยๆ รอเวลาอีกแค่ 3-4 ปีก็ได้ทานเห็ดตับเต่าแล้วครับ 

พี่สำราญบอกว่า ถ้าใช้การหมักเชื้อเห็ดตามรูปด้านบนก็สามารถเพาะได้แล้ว

แต่พี่สำราญมีสูตรพิเศษเพิ่มขึ้นก็คือ จะเพิ่มเชื้อเห็ดที่อยู่ตรงโคนต้นโสนเพิ่มเข้าไอีก

โดยเอามาเกาะใส่เพิ่มลงไปในถังอีก ซึ่งจะทำให้อัตราการงอกของเห็ดดีขึ้นครับ 

<ภาพของเชื้อเห็ดตรงโคนต้นโสน เพื่อนๆ สามารถไปชมรูปของที่วางอยู่บนโต๊ะนะครับ>

 สุดท้ายนี้ต้องขอขอบคุณพี่สำราญ รองประธานวิสาหกิจชุมชุนผู้ปลูกเห็ดตับเต่า

ต.สามเรือน อ.บางปะอิน จ.พระนครศรีอยุธยา ที่ให้ความรู้ในการบรรยายเรื่อง

"การเพาะเห็ดตับเต่าใต้ต้นโสน" การฟังในวันนี้ผมและผู้ฟังทุกท่าน

ได้ความรู้เต็มเปี่ยม เตรียมพร้อมที่จะไปไปเพาะเห็ดตับเต่าที่สวนหลังบ้านกัน

และรอเวลาอีกแค่ 3-4 ปีก็ได้ทานเห็ดตับเต่าแล้ว (ถ้าชีวิตยังมีลมหายใจ 555)

เพื่อนๆ ถ้ามีโอกาสและพอมีพื้นที่ ลองเพาะเห็ดตับเต่ากันดูนะครับ

แต่ถ้าไม่มีก็ลองซื้อเห็ดตับเต่าสดๆ มาลองทานกันดูบ้าง เพราะเห็ดชนิดนี้มีประโยชน์มากมายครับ 

****************************************************************

หมายเหตุ ถ้าสนใจการเพาะเห็ดตับเต่า หรืออยากไปชมที่สวนกันได้นะครับ

ติดต่อพี่สำราญ (คุณหน่อย) 086-122-8451 และ 098-398-5089