เกาะเสม็ดเสร็จ ปตท.

ไปประชุมสัมมนาเรื่อง "งานวิจัยเชิงบูรณาการ เพื่อการเฝ้าระวังและการฟื้นฟูผลกระทบต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อมจากการปนเปื้อนสารอันตราย"  ที่ ม.นเรศวร พิษณุโลก เมื่อ 27 - 30 ก.ค. 56 

เมื่อวันที่ 28 ก.ค. 56 10.00 น. มีคนระยองโทไปบอกว่ามีน้ำมันดิบ ปตท.รั่วที่มาบตาพุด 50 ตัน  ห่างฝั่ง 22 กิโลเมตร ไม่มีแถลงข่าวของปตท.เรื่องน้ำมันรั่ว ให้คนระยองทำอะไรยังไงกันบ้าง ถามปตท.ไป ก็ได้แต่บอกมาว่า เอาทุ่นทหารเรือมาล้อมน้ำมันไว้แล้วกำลังเก็บอยู่ ไม่เห็นคราบน้ำมันมาขึ้นฝั่งทะเลที่หาดสุชาดา มาบตาพุด เลยนึกว่าไม่มีอันตรายอะไร

คนระยองมารู้กันอีกที ก็ตอนเกาะเสม็ด เสร็จปตท. น้ำมันดิบขึ้นเกาะเสม็ด ตกใจกันไปทั้งเมืองระยอง เมื่อ 29 ก.ค. 56 กลับมาถึงบ้านเมื่อ 30 ก.ค. เวลา 17.30 น. วันนี้ตั้งใจจะไปที่เกาะเสม็ด แต่คนที่จะไปส่ง ไปไม่ได้ เลยไปที่บ้านเพแทน ไปสังเกตการณ์ดูว่าคนบ้านเพเจออะไรบ้าง

ไปที่ท่าเรือบ้านเพ เพื่อดูว่ายังมีคน มีนักท่องเที่ยวมาขึ้นเรือ เพื่อไปที่เกาะเสม็ดกันคึกคักเหมือนเดิมไหม....ภาพที่เห็นในวันนี่ ชัดเลยว่าข่าวคราวน้ำมันดิบถล่มอ่าวพร้าวเกาะเสม็ด เลยเสร็จเลย เงียบเหงาไม่คึกคักเหมือนก่อนวันที่น้ำมันดิบจะเคลื่อนตัวมาถล่มเกาะเสม็ด

 และได้เห็นว่าปตท.ขนเสื้อ 3M ที่ใส่เก็บคราบน้ำมันดิบ ขนคนงานไปเก็บคราบน้ำมัน ถามเรือโดยสารไปเกาะ เขาเล่าให้ฟังว่า “ ปตท.มาเช่าเหมาเรือขนคน ขนของไปเกาะ 3 ลำวันนี้ ส่วนนักท่องเที่ยว ไม่มีใครมาซื้อตั๋วไปเกาะกันเลย เงียบมาก”

บ้านเพมีท่าเรือไปเกาะของเอกชนเยอะ หลายท่าเรือ ท่าเรือนวลทิพย์ ก็เงียบ ท่าเรือหลายท่าเรือผ่านไปดูก็เงียบ เลยไปหาท่าเรือประมง  เป็นประมงพื้นบ้านศาลาเขียว เพื่อพูดคุยถึงผลกระทบจากน้ำมันดิบรั่วมาขึ้นฝั่งบ้านเพ และเกาะเสม็ด เห็นกำลังแกะปูทะเลที่จับได้จากการวางทุนจับ ห่างเกาะเสม็ดใกล้ เกาะมันนอก มันใน

ลุงเขียว สุนทรวิพากษ์ เล่าให้ฟังว่า ประมงพื้นบ้านศาลาเขียวบ้านเพ ก่อตั้งมาทีแรกมีเรืออยู่ 31 ลำ แต่ตอนนี้เปลี่ยนอาชีพไปออกรถตู้ไปคอยรับนักท่องเที่ยว มาขึ้นเรือไปเกาะเสม็ดกัน เลยเหลือเรือประมงเล็กอยู่แค่ 7 ลำ ลุงเขียวไปทำอาชีพอื่นไม่ได้ ก็ต้องออกเรือจับปลา จับปูเพื่อเลี้ยงดูครอบครัวใหญ่อยู่เหมือนเดิม รายได้แต่ก่อนที่ยังมีคนเชื่อในคุณภาพของปูทะเล ปลาทะเล ก็จับส่งร้านอาหารบนเกาะเสม็ด และขายที่ท่าเรือบ้านเพ  แต่มาเจอข่าวน้ำมันดิบปตท.รั่วไหลมาขึ้นอ่าวพร้าวเกาะเสม็ด  เลยทำให้ขายปูขายปลาไม่ได้ แล้วจะเอาไปไหนล่ะ

ลุงเขียวบอกว่าคราบน้ำมัน มีกระจายตัวมาขึ้นฝั่งบ้านเพเป็นจุดๆ พัดไปขึ้นที่แหลมแม่พิมพ์ น่าจะถึงแล้ว มีข่าวว่าจะไปถึงอำเภอแกลง ก็ทำให้กลัวว่าจะหาปลาจับได้น้อยลง

ลุงชัย วิชัย เสตะพันธุ์ บอกว่า แต่ก่อนลุงก็มีเรือ แต่มาเห็นว่า มีนักท่องเที่ยวมาเกาะเสม็ดกันเยอะ จับปลาไม่ค่อยจะได้อยู่แล้ว เลยขายเรือ ไปซื้อรถตู้มาคอยรับนักท่องเที่ยว และร่วมหุ้นกับเพื่อนเดินเรือรับนักท่องเที่ยวไปเกาะเสม็ดแทน รายได้ทางการท่องเที่ยวจะดีมาก ดีกว่าการจับปลา ที่ลำบากกว่า  แล้วอยู่ๆมาเจอปัญหาน้ำมันดิบปตท.รั่วมาถึงเกาะเสม็ด  ก็หมดเลย กระทบกันเป็นพวงไปหมดเลย ทั้งอาชีพประมง  อาชีพขายท่องเที่ยว อาชีพทำร้านอาหาร ทำรีสอร์ท ทำบ้านพัก  ไหนจะอาชีพรับจ้างอีกล่ะ 

ตอนนี้เจ้าของเรือรับจ้าง เจ้าของธุรกิจต่างๆ ที่ต้องจ้างคนงาน ไม่มีรายได้เข้า ก็ต้องเลิกจ้าง  ก็คงทำให้คนตกงานกันเยอะล่ะ

ได้ถามว่าแล้วคนบ้านเพ ที่ได้รับผลกระทบ มีการพูดคุยกันยังไงบ้าง มีแผนที่จะเรียกร้องความเสียหายทางอาชีพทำมาหากินกันยังไงบ้าง

ลุงเขียวบอกว่า มีประมงบ้านเพได้ไปแจ้งความเป็นหลักฐานไว้ก่อนแล้วว่า ได้รับผลกระทบจริงๆจากการจับปลาไม่ได้  และได้คุยถึงผลกระทบ หากมีมาถึงตัว คงจะต้องออกมาเรียกร้องให้ชดเชยกันทั้งแถบบ้านเพแน่  ส่วนธุรกิจบนเกาะเสม็ด ก็คงต้องออกมาเรียกร้องให้ชดเชยกัน ถามท่าเรือเทศบาลบ้านเพได้เลย

สภาพพื้นที่หาดอ่าวพร้าว ยังไม่มีอะไรที่ทำให้คนบ้านเพ ระยอง สบายใจขึ้นเลย ดูจากสีหน้าแล้ว จะทุกข์มากกับผลกระทบที่เกิดขึ้น ไม่คาดหวังความรับผิดชอบของปตท. ที่จะชดเชย ฟื้นฟูทะเล ให้กลับมามีสภาพเดิมได้ดีเท่าเดิม หากไม่เรียกร้อง ก็คงจะไม่ได้อะไร ชาวประมง และคนระยองบ้านเพ คงจะนิ่งกันไม่ได้ ต้องออกมาบอกว่า ใครที่ทำระยำให้ระยอง ทำระยองให้สูญเสียธรรมชาติที่หากิน จนย่อยยับ ต้องออกมารับผิดชอบ จนถึงที่สุด แม้จะต้องฟ้องร้องก็จะทำ

คงต้องติดตามผลกระทบจากน้ำมันดิบ ที่บริษัทพีทีที โกลบอล เคมีคอล บริษัทลูกของปตท. เป็นผู้ก่อความเสียหายให้กับธรรมชาติ แหล่งทำมาหากินของประชาชนคนบ้านเพ และคนระยอง ออกมารับผิดชอบ และฟื้นฟูระบบนิเวศน์ให้กลับเข้าสู่ความสมบูรณ์ดั้งเดิมได้หรือไม่

กนิษฐ์  พงษ์นาวิน

ระยอง