ผมได้รับแต่งตั้งให้เป็นทนายจำเลยในคดีอาญาคดีหนึ่งที่เรียกว่า คดีขอแรง

ปรกติผมจะไม่นิยมเอาคดีความที่ทำมาเขียนเล่า  แต่คดีนี้อดเล่าไม่ได้

คดีนี้โจทก์ฟ้องว่าจำเลยทำผิดฐานมียาบ้าไว้ในครอบครองเพื่อจำหน่ายและพยายามจำหน่าย

เมื่อผมพบกับจำเลยครั้งแรก  สอบถามข้อเท็จจริง จำเลยเล่าข้อเท็จจริงให้ฟังและขอต่อสู้คดี

ข้อเท็จจริงที่จำเลยเล่าโดยย่อก็คือ จำเลยรับว่าได้ติดต่อทางโทรศัพท์กับสายล่อซื้อจริง และตกลงจะขายยาบ้าให้จริง

แต่จำเลยยังไม่มียาบ้าไว้ในครอบครอง จำเลยรู้แหล่งที่จะไปซื้อยาบ้ามาขาย ตั้งใจว่าเมื่อได้เงินจากเพื่อนที่มาล่อซื้อ

จึงจะไปเอายาบ้ามาให้  แต่ไม่ทันได้ไปเอายาบ้า ตำรวจก็บุกมาจับเสียก่อนโดยตำรวจเตรียมยาบ้ามาให้เรียบร้อย

           สรุปก็คือจำเลยอ้างว่า  จำเลยเพียงอยู่ในขั้นเตรียมการที่จะกระทำความผิด  ยังไม่ได้ลงมือกระทำความผิด

ยาบ้าของกลางนั้นไม่ใช่ของจำเลย แต่ถูกยัด

            ผมปล่อยให้เป็นไปตามความสมัครใจของจำเลย ไม่ได้ยุให้สู้และไม่ได้กล่อมให้รับสารภาพ

เพียงแต่อธิบายขั้นตอนของการดำเนินคดีให้ฟังว่า ถ้าจำเลยให้การปฏิเสธศาลก็จะนัดสืบพยานโจทก์พยานจำเลย

โจทก์ก็จะนำพยานมาสืบพิสูจน์ให้ศาลเชื่อว่าจำเลยทำผิดจริง จำเลยก็ต้องนำพยานมาสืบพิสูจน์ให้ศาลเชื่อว่าจำเลยไม่ได้ทำผิด

ถ้าพยานหลักฐานของโจทก์มั่นคงจนทำให้ศาลเชื่อได้ว่าจำเลยทำผิดจริง  จำเลยก็ติดคุก  

ถ้าศาลไม่เชื่อโจทก์ หรือมีเหตุอันควรสังสัยไม่แน่ว่าจำเลยทำผิดจริงหรือเปล่าศาลก็จะยกฟ้องปล่อยจำเลยพ้นข้อหาไป

              แต่ถ้าจำเลยรับสารภาพก็จะเป็นเหตุบรรเทาโทษ  ซึ่งรู้กันอยู่ทั่วไปว่ารับสารภาพลดให้กึ่งหนึ่งของโทษที่จะลง

และไม่ว่าจะปฏิเสธหรือรับสารภาพ  ถ้าจะต้องติดคุกทนายจะไม่เข้าไปติดด้วย  จำเลยจึงต้องตัดสินใจเอาเอง

              เมื่อจำเลยให้การปฏิเสธก่อนถึงวันนัดสืบพยานระหว่างรวบรวมพยานหลักฐานเพื่อต่อสู้คดี  

ผมได้ไปพบและพูดคุยกับจำเลยที่เรือนจำเพื่ออธิบายแนวทางและโอกาสในการชนะคดี

  หลังพูดคุยกัน จำเลยก็เปลี่ยนใจขอให้การรับสารภาพ

             ผมเขียนคำร้องขอแก้ไขคำให้การ มีข้อความตอนท้ายว่า จำเลยสำนึกผิดและขอยืนยันต่อศาลว่า

จะเลิกยุ่งเกี่ยวกับยาเสพติดจะประพฤติตนเป็นคนดี ตั้งหน้าตั้งตาทำมาหากิน ผมให้จำเลยอ่านแล้วบอกว่า

นี่ไม่ใช่เขียนไปเพื่อให้ศาลปรานีเท่านั้นนะ  แต่ขอให้ตั้งใจทำให้เป็นอย่างนั้นจริงๆ จำเลยรับปาก

            ผมรู้สึกโล่งใจที่จำเลยเต็มใจรับสารภาพเอง และเรื่องนี้ไม่ใช่เป็นการปล่อยให้คนบริสุทธิ์ต้องไปติดคุก

 เพราะข้อต่อสู้ที่จำเลยอ้างมาว่ายังไม่ถึงขั้นลงมือ แค่เตรียมการแต่ถูกจับเสียก่อนนั่นย่อมหมายความว่า

จำเลยตัดสินใจทำสิ่งชั่วร้ายแล้ว  ถ้าตำรวจมาช้ากว่านั้นหน่อยจำเลยก็ทำผิดอยู่แล้ว

          ผมลำดับเรื่องราวมายืดยาวเพื่อจะบอกที่มาที่ไปของคดีนี้ว่าทำไมถึงปฏิเสธแล้วทำไมถึงกลับมารับสารภาพ

แต่ประเด็นของเรื่องที่ผมจะเล่าวันนี้ไม่ได้อยู่ตรงนี้หรอกครับ  เรื่องที่ผมประทับใจจนต้องเก็บมาเล่าอยู่ที่การทำหน้าที่

ของท่านผู้พิพากษาในคดีนี้

           วันนี้เป็นวันนัดสืบพยาน  แต่เมื่อจำเลยขอแก้ไขคำให้การเปลี่ยนเป็นรับสารภาพศาลก็พิพากษาได้เลย  

แต่ก่อนที่ศาลจะอ่านคำพิพากษา  ศาลได้สอบถามจำเลยถึงอาชีพของจำเลย ครอบครัวของจำเลย

โดยมีแม่ น้องและภรรยาของจำเลยมาร่วมฟังอยู่ด้วย  

          ผมเองเคยได้ฟังการอ่านคำพิพากษามาหลายคดี  ได้ฟังศาลสั่งสอนจำเลยมาก็หลายหน

เห็นน้ำตาของจำเลยและญาติจำเลยมาก็หลายครั้ง  ครั้งนี้เป็นครั้งที่ประทับใจที่สุด  

ศาลใช้เวลาหลายนาทีในการพูดคุยกับจำเลย  

ผมเห็นมารดาของจำเลย ยกผ้ามาซับน้ำตาหลายครั้ง

ศาลไม่ได้เรียกจำเลยว่า จำเลย อันเป็นการตอกย้ำฐานะ  แต่เรียกชื่อด้วยน้ำเสียงที่แสดงความปรานี ห่วงใยและจริงใจ

บอกกับจำเลยว่ายังมีคนรักคนห่วงใยจำเลยอีกหลายคน ที่เห็นๆก็คือคนที่มาด้วยวันนี้

บอกว่าความผิดพลาดที่แล้วมาขอให้เป็นบทเรียน  อย่าทำให้คนที่รักห่วงใยเราต้องผิดหวัง

แล้วศาลก็พูดคุยชี้แนะจำเลยหลายเรื่อง ผมจำมาไม่ได้หมดหรอกว่าท่านพูดว่าอย่างไรบ้าง

แต่รู้สึกว่าทุกประโยคที่ท่านพูดถูกใจผมทั้งนั้น

ขณะที่ศาลพูดศาลยังไม่ได้อ่านคำพิพากษา ดังนั้นน้ำตาที่ผมเห็นจึงไม่ใช่มาจากความเสียใจกับคำ

พิพากษา  แต่หลั่งออกมาจากคำพูดที่ชวนให้ตื้นตัน

โทษที่จะต้องได้รับก็ว่ากันไปตามกฎหมาย

แต่สิ่งที่ท่านคุยให้ฟังถึงข้อคิดและแนวทางในการดำเนินชีวิต 

แต่ละเรื่อง ผมเห็นว่าเป็นประโยชน์กับจำเลยมาก

ผมเกิดและโตมากับผู้คนที่มีฐานะและสภาพแวดล้อมที่ไม่ดี

ผมรู้ดีว่า  ในชีวิตของคนบางคน  ไม่เคยเจอใครที่ให้คำแนะนำที่ดีๆเลย

จนหลายคนเดินเข้าสู่เส้นทางที่เลวร้ายต้องติดคุกติดตะราง

วันนี้ผมถือว่าจำเลยโชคดีที่ได้มาเจอกับผู้พิพากษาท่านนี้

เรื่องโทษนั้นท่านใดตัดสิน ก็คงพอๆกัน 

แต่กำลังใจในการต่อสู้ชีวิตต่อไปของคนที่จะต้องรับโทษ  วันนี้จำเลยได้รับไปเต็มๆ

ผมหวังว่าวันนี้จำเลยต้องคิดได้ และญาติพี่น้องของจำเลยที่ฟังอยู่ด้วยก็ต้องพลอยได้คิดไปด้วย

เมื่อศาลอ่านคำพิพากษาแล้ว  ตอนลงชื่อในรายงานกระบวนพิจารณา

ผมเหลือบดูชื่อผู้พิพากษา อยากรู้ว่าคนที่ทำให้ผมประทับใจวันนี้ท่านชื่ออะไร

จำได้ว่าท่านชื่อ อาทิตย์  นามสกุล สาตรวาหา ครับ 

ดีใจครับที่เจอผู้พิพากษาแบบนี้  ขอแสดงความชื่นชมครับ