ถือเป็นความโชคดีในวงการศึกษาไทย

ที่ พรบ. การศึกษาแห่งชาติ ได้กระจายอำนาจการศึกษาลงสู่สถานศึกษา

ทำให้สถานศึกษามีโอกาสได้ออกแบบหลักสูตรเป็นของตัวเอง

โดยแสดงจุดเน้นของสถานศึกษาได้อย่างเต็มที่

เรียกได้ว่าใครมีดีอะไร ก็ออกแบบหลักสูตรได้อย่างอิสระ

แต่ต้องสอดคล้องกับมาตรฐานการเรียนรู้ของประเทศ

 
ผมเคยเขียนถึงขั้นตอนการออกแบบหลักสูตรสถานศึกษา

เพื่อให้เพื่อนครูเข้าใจในหลักการจัดทำหลักสูตรสถานศึกษา

ตั้งแต่ขั้นตอนแรก คือ การเลือกรูปแบบหลักสูตร (สนใจอ่าน คลิกที่นี่) 

ขั้นตอนที่ 2 คือ จัดทำโครงสร้างหลักสูตร (สนใจอ่าน คลิกที่นี่) 

และขั้นตอนสุดท้าย คือ การออกแบบหน่วยการเรียนรู้

ที่ต้องกำหนดชื่อรายวิชาที่มีความหมายชัดเจนก่อน

แบบเห็นชื่อรายวิชาปุ๊บก็รู้ปั๊บเลยว่า ฉันจะได้เรียนรู้เรื่องอะไร

แต่ถ้าเพื่อนครูยังไม่อาจหลุดพ้นจากการตั้งชื่อรายวิชาตามกลุ่มสาระได้

ท่านก็นำชื่อที่เป็นจุดเน้นของรายวิชานั้นใส่คู่ขนานกันไปได้เลย เช่น

วิทยาศาสตร์ : อุกกาบาตบุกโลก

คณิตศาสตร์ : ชั่ง ตวง วัด กันอย่างไร

สังคมศึกษา : AEC เพื่อนบ้านของเรา

จากตัวอย่างจะเห็นได้ว่า

เราไม่ได้ตั้งชื่อรายวิชาตามชื่อกลุ่มสาระเพียงอย่างเดียว

แต่เราเพิ่มจุดเน้นของสาระในเรื่องนั้นคู่กันไปกับชื่อรายวิชานั้น ๆ

ทำให้ง่ายต่อการเขียนคำอธิบายรายวิชาเพื่อกำหนดสาระและผลการเรียนรู้

และทำให้เห็นความเชื่อมโยงของสาระต่าง ๆ ของแต่ละวิชา

ที่ผู้สอนสามารถเชื่อมโยงประเด็นต่าง ๆ ให้สอดคล้องกันได้ด้วย

 
จากการเขียนชื่อวิชาที่แสดงจุดเน้น

ช่วยให้คุณครูแต่ละกลุ่มสาระเห็นเป้าหมายแต่ละรายวิชาได้ชัดเจนขึ้น

ทำให้ง่ายต่อการกำหนดรายละเอียดของรายวิชาที่ตัวเองสอน

ไปเชื่อมโยงกับรายวิชาอื่นเพื่อให้เด็กได้เรียนรู้ในเรื่องราวเดียวกัน

แต่ต่างบริบทตามธรรมชาติของวิชานั้น ๆ

ทำให้เด็กสร้างองค์ความรู้และความหมายให้กับตัวเองได้ง่ายขึ้น

เพราะสาระเป็นองค์ความรู้ที่ผู้เรียนควรได้เรียนแบบผูกติดเชื่อมโยง

ไม่ใช่สอนแบบแยกรายวิชา ตัวใครตัวมัน ลอย ๆ โดด ๆ

เมื่อเราสร้างรายวิชาเสร็จเรียบร้อยแล้ว

ก็มาถึงการออกแบบหน่วยการเรียนรู้แต่ละรายวิชากันบ้าง

โดยผมได้เคยเขียนถึงการออกแบบหน่วยการเรียนรู้ไว้บ้างแล้ว เช่น

การออกแบบหน่วยการเรียนโดยใช้ชุมชนเป็นฐานความคิด หรือ

Community – based unit  (สนใจอ่าน คลิกที่นี่)

 ซึ่งยังมีฐานความคิดเพื่อการออกแบบหน่วยการเรียนอื่น ๆ อีก เช่น

- การใช้ความรู้เป็นฐานความคิด

- การใช้ทักษะเป็นฐานความคิด  เป็นต้น

เพื่อให้ครูมีกรอบความคิด (Concept) ในการออกแบบหน่วยการเรียนรู้

ดังที่ รศ.ดร.นาตยา ปิลันธนานนท์ ท่านชอบเปรียบเทียบให้ผมฟังอยู่เสมอว่า

นักร้องที่ออกเทปเพลงให้เราฟังในแต่ละอัลบั้ม

เขาจะวาง Concept ไว้ชัดเจนว่า

การแต่งกายจะมี Concept อย่างไร

แนวเพลงและเนื้อหาวาง Concept อย่างไร

ซึ่งทุกอย่างที่เกี่ยวข้องจะออกมาใน Concept เดียวกัน

 
การจัดทำหลักสูตรสถานศึกษาก็ควรมี Concept ของตน

 ว่าหลักสูตร - รายวิชา - จนกระทั่งหน่วยการเรียนแต่ละหน่วย

ต้องมี Concept ในการออกแบบ เพื่อให้เป็นไปในแนวทางเดียวกัน

เพื่อให้เด็กเชื่อมโยงความคิดและเรียนรู้ได้โดยง่าย

ครูแก้ว-ปกรณ์ กับ บอย-ปกรณ์

จึงต้องมี Concept ในการทำงานเ่ช่นเดียวกัน

 .com/dr.kaew   

   .com/drkaew