ได้อ่านเรื่อง “ทฤษฏีแมลงสาบ”

อ้างอิงบทความจาก วิชาการ.คอม (สืบค้น 9 สิงหาคม 2559)

http://www.vcharkarn.com/varticle/505408

จากเรื่องราวของ Sundra Pichai CEO คนใหม่ของ Google 

ลองจินตนาการว่าคุณนั่งอยู่ในร้านอาหาร

อยู่ๆ ก็มีแมลงสาบจากซอกหลืบไหนสักแห่งบินมาเกาะที่ผู้หญิงคนหนึ่ง

เธอจึงเริ่มกรีดร้องทันทีที่เห็นมัน

หลังจากนั้นเธอก็เริ่มกระโดดโลดเต้น

หวังว่าแมลงสาบตัวนั้นมันจะเลิกเกาะติดเธอเสียที

มือทั้งสองข้างก็พยายามปัดมันออก

แต่แมลงสาบเจ้ากรรมดันอยู่นิ่งๆ ซะอย่างนั้น

ปฏิกิริยาของผู้หญิงคนนั้นเริ่มทำให้ทุกคนที่นั่งร่วมโต๊ะกับเธอ

ต้องประสาทเสียไปด้วย

และในที่สุด

แมลงสาบตัวนั้นมันก็บินออกไปจากเธอ

แต่ลงไปจอดที่ไหล่ของผู้หญิงอีกคนในกลุ่ม

แล้วผู้หญิงคนนั้นก็เต้นแร้งเต้นกาเหมือนผู้หญิงคนแรกไม่มีผิด

ความโกลาหลมาเยือนโต๊ะนั้นทันที

เมื่อเด็กเสิร์ฟสังเกตเห็น

เขาเคลื่อนที่เข้ามาอย่างรวดเร็วเพื่อหวังจะระงับเหตุการณ์

พอดีกับที่แมลงสาบเจ้าปัญหา

มันบินมาเกาะที่ผ้ากันเปื้อนของเขาพอดี

แต่แทนที่จะสะบัดผ้าออก

เขากลับยืนนิ่ง และคอยสังเกตการเคลื่อนที่ของแมลงสาบตัวนั้น

ซึ่งมันกำลังค่อยๆ เดินขึ้นมาบนเสื้อเชิ้ตของเขา

จนกระทั่งเริ่มจับทิศทางการเดินของมันได้

เขาจึงคว้ามันไว้ และขว้างออกไปที่นอกร้านอาหาร

เทียบกับเหตุการณ์ในชีวิตจริง มีหลายๆ อย่างที่ทำให้เราหัวเสีย

เช่น เสียงบ่นของคนรอบตัว หรือเสียงก่นด่าของเจ้านาย

ซึ่งจริงๆ แล้วเราเองต่างหากที่เลือกได้ว่าจะรู้สึกอย่างไรกับสิ่งเหล่านั้น

ถ้าเราหงุดหงิดกับมัน นั่นก็เป็นเพราะเราเลือกเอง

ไม่ใช่เพราะสิ่งเหล่านั้นทำให้เรารู้สึกแย่

สิ่งที่ Sundra เรียนรู้จากเรื่องนี้คือ

เขาเข้าใจว่าควรมีปฏิกริยากับปัญหาต่างๆ ในชีวิตอย่างไร

จากทฤษฎีแมลงสาบ

การรับมือกับสิ่งที่เข้ามารบกวน

เพื่อตอบสนองต่อปัญหาต่าง ๆ

ที่สร้างความโกลาหลในชีวิต

เกิดจากการคิดอย่างใคร่ครวญ

เพื่อควบคุมสถานการณ์ไม่ให้บานปลาย

อย่างที่เด็กเสิร์ฟเลือกที่จะยืนนิ่งๆ

และจัดการกับแมลงสาบอย่างมีสติ

สติ เป็นสิ่งสำคัญในการตอบสนอง

เพราะ สติมา ปัญญาเกิด

จนเกิดปัญญาภายใน (สนใจอ่าน คลิกที่นี่) 

การจัดอบรมให้กับเพื่อนครู

ทั้งในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐานและอุดมศึกษา

ผมจึงนำเรื่อง จิตตปัญญาศึกษา

มาแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับเพื่อนครู

เพราะเชื่อเรื่องการพัฒนาของปัญญาภายใน

ที่คณะครุศาสตร์อุตสาหกรรมและเทคโนโลยี

มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี

นำกระบวนการนี้มาปรับเปลี่ยนกระบวนการเรียนการสอน

เพื่อตอบสนองต่อนโยบายการขับเคลื่อนการจัดการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning)

และนโยบายการจัดการเรียนรู้ในรูปแบบใหม่ (New Approach to Learned)

(สนใจอ่าน คลิกที่นี่) 

วิถีที่เราปฏิบัติ และนำมาแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับเพื่อนครูท่านอื่น ๆ

โดยกระบวนกร มจธ. ได้เรียนรู้ว่า

บทบาทของครู ต้องเปลี่ยนไป

ที่ไม่ใช่เป็นเพียง ผู้สอน

แต่ต้องเสมือนเป็นผู้อำนวยความสะดวกในการจัดการเรียนรู้

หรือ Facilitator ที่ต้องมีบทบาท ดังนี้

1.เป็นผู้สร้างการมีส่วนร่วมในการจัดการเรียนรู้

2.ไม่เป็นผู้ตัดสินความเห็นผิดถูก แต่ต้องร่วมชื่นชมความคิดเห็นนั้น

3. เป็นผู้สรุปประเด็นต่าง ๆ จากความคิดเห็นในทุกมิติของผู้เรียน

(สนใจอ่าน คลิกที่นี่) 

ภายใต้กรอบแนวคิด 5 ประการของการสอนแบบกระบวนกร มจธ. คือ

1. เน้นการจัดการเรียนรู้แบบองค์รวม (Holistic Learning)

    ไม่เน้นการจัดการเรียนรู้เนื้อหาแบบแยกย่อย

2. ไม่ได้เน้นเฉพาะการสร้างความรู้ให้แก่ผู้เรียนเพียงอย่างเดียว

     แต่จะเน้นพัฒนาคุณลักษณะเพื่อการเรียนรู้ของผู้เรียนควบคู่ไปด้วย

3.ใช้กิจกรรมเป็นฐานในการเรียนรู้ (Activities Based Learning)

4. มีกิจกรรมที่เปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้สะท้อนผลการเรียนรู้ (Reflection) ในห้องเรียนอย่างสม่ำเสมอ

     โดยใช้กระบวนการสุนทรียสนทนา (Dialogue)

5. เน้นการสร้างพื้นที่ปลอดภัยในห้องเรียนและการเชื่อมต่อ (Connect) ความรู้สึกระหว่างครูกับผู้เรียน

(สนใจอ่าน คลิกที่นี่) 

แมลงสาบ

คือต้นตอของความโกลาหลหรือเปล่า?

ถ้าใช่ ทำไมเด็กเสิร์ฟจึงยืนนิ่งๆ

และสามารถจัดการกับมันได้อย่างละมุนละม่อม

นั่นก็เป็นเพราะว่ามันไม่เกี่ยวกับแมลงสาบ

มันคือความสามารถในการรับมือ

กับสิ่งที่เข้ามารบกวน ซึ่งก็คือแมลงสาบ