สวัสดีคุณผู้อ่านทุกท่าน ห่างหายไปหลายสัปดาห์เนื่องจากผมมีภารกิจสำคัญทั้งการเรียนและการทำงานที่ระดมมาพร้อม ๆ กัน กลับมาคราวนี้รู้สึกว่าสถานการณ์บ้านเมืองก็เปลี่ยนแปลงไปเยอะพอสมควร เรียกได้ว่าเป็น Ministry of Learning ฉบับแรกหลังการทำรัฐประหารครั้งที่ 11 ของประเทศไทยก็ว่าได้

ช่วงที่ผ่านมาถือว่าเป็นโอกาสที่ดีที่ผมได้พูดในที่สาธารณะบ่อยขึ้นด้วย เป็นความบ่อยที่หลากหลายไปจากการเป็นวิทยากรในการอบรมภายใต้โครงการที่ดูแลอยู่ ทั้งที่จริง ๆ ผมเองก็เป็นคนหนึ่งที่เคยกลัวการออกไปพูดในที่สาธารณะกลัวว่าเราจะพูดอะไรเปิ่น ๆ แบบไม่รู้เนื้อรู้ตัว ดังนั้นน่าจะเป็นประโยชน์ถ้าเราได้มาคุยกันถึงเรื่องการพูดในที่สาธารณะกันสักหน่อย

ผมได้อ่านบทความที่น่าสนใจของ Jeff Haden ที่เล่าถึงการพูด 10 อย่างที่ควรหลีกเลี่ยงว่ามีอะไรบ้าง โดยผมดึงหัวข้อมาผสมผสานกับบริบทไทย ๆ ที่เป็นประสบการณ์ของผมเองเข้าไปด้วย อ๋อการพูดในที่นี้คือการการพูดแบบที่มีคนฟังในสถานที่ที่เป็นเรื่องเป็นราว เช่น การสัมมนา หรือ การนำเสนองาน เป็นหลักแต่ก็พอประยุกต์ไปใช้กับการพูดในโอกาสอื่น ๆ ได้ดังต่อไปนี้

อย่างแรกเลยอย่าพูด “วันนี้ดิฉัน/ผมไม่ค่อยสบาย” “ดิฉัน/ผมค่อนข้างเหนื่อย” หรือ “ดิฉัน/ผมเมาค้าง” ประมาณว่าถ่อมตนไว้ก่อนเพื่อให้คนฟังไม่ต้องคาดหวังจากเรามาก เพราะถ้าหากเราพูดไม่ดีตามที่คิดไว้จะได้ไม่ดูแย่มาก ซึ่งตรงนี้บอกเลยว่าไม่ต้อง เพราะผู้ฟังเขาต้องการฟังในสิ่งที่ดีที่สุดจากเรา ดังนั้นเตรียมมาแค่ไหนก็ซัดไปเต็มที่แบบนั้นไม่ต้อง “ถล่มตน”

อย่างที่ 2 อย่าพูด “ฮาโหล๋ เทส” หรือ “ฮาโหล๋ ทดสอบ ทดสอบ” มันดูซีดมากเลยที่เราจะต้องเริ่มต้นการพูดแบบนั้น ร้ายกว่านั้นคือประโยคคำถามที่ว่า “ได้ยินเสียงดิฉัน/ผมมั้ย?” เพราะเกือบจะร้อยทั้งร้อยคือ “เงียบ” ต้องพึงนึกไว้คือเราไม่ได้มีหน้าที่ไปตรวจสอบระบบเสียง ซึ่งแน่ล่ะหากไมค์ไม่ดังจริง ๆ เราต้องให้ช่างเทคนิคมาเป็นคนแก้ไขให้แน่ใจว่าใช้ได้แล้วค่อยเริ่มต้นการพูดตามแผนที่เตรียมมา ระหว่างนั้นนิ่ง ๆ ไว้ไม่ต้องตื่นหรืออารมณ์เสียโดยไม่จำเป็น

อย่างที่ 3 อย่าพูด “เวทีสว่างมากเลย ดิฉัน/ผมมองไม่เห็น” มันก็จริงแหละว่าบนเวทีจะทั้งสว่างและร้อนด้วย แต่คนฟังไม่จำเป็นต้องรู้หรอกดังนั้นก็ไม่ใช่หน้าที่เราอีกที่ต้องไปประกาศ ที่สำคัญอย่าได้เอามือไปป้องแสงเหมือนแสดงละครว่ากำลังมองหาใคร พยายามปรับสายตาและทำตัวตามสบายเหมือนเป็นที่ของเราเองเข้าไว้สักพักเราก็จะชินและพูดกับคนฟังได้ตามปกติ ในกรณีที่เราต้องการสื่อสารกับคนฟังจริง ๆ เช่น ในช่วงของการตอบคำถามเราสามารถพูดกับฝ่ายเทคนิคผ่านไมค์อย่างสุภาพได้เพื่อขอให้เพิ่มแสงในห้องได้

อย่างที่ 4 อย่าพูด “เดี๋ยวเราจะกลับมาประเด็นนี้” เพราะส่วนใหญ่เราเองจะลืม ถ้าไม่ลืมก็จะต้องเผื่อ RAM ไว้ส่วนหนึ่งสำหรับการจำประเด็นจนไปรบกวนการพูดของเราได้ หากมีคำถามหรือข้อสงสัยให้เราตัดเข้าเรื่องที่จะตอบคำถามก่อน บริหารเวลาดี ๆ ถ้าบังเอิญว่าคำถามนั้นตรงกับเนื้อหาที่เรากำลังพูดต่อไปก็สามารถต่อประเด็นไปได้เลย หรือ บอกให้เห็นลำดับของเนื้อหาก็ได้อันนี้แล้วแต่สถานการณ์

อย่างที่ 5 อย่าพูด “อ่านออกมั้ย?” ปกติโดยเฉพาะเวลาที่เรามีการฉายสไลด์ประกอบการพูดนั้นเราควรเตรียมขนาดของตัวอักษรให้ใหญ่พอที่จะอ่านได้สะดวกอยู่แล้ว ถ้าหลีกเลี่ยงการมีตัวอักษรมากไม่ได้จริง ๆ ก็อย่าได้ฝืนอัดเนื้อหาลงในสไลด์เดียว ให้ใช้การแบ่งเนื้อหาเป็นหลายสไลด์แทน อาจใช้ภาพหรือ Info Graphic สื่อความหมายเพื่อลดการใช้ตัวอักษรก็เป็นทางเลือกที่ดี แต่จากประสบการณ์ของผมจะพบว่าคนที่พูดเก่ง ๆ จะสามารถดึงคนฟังและคุมประเด็นของตัวเองให้อยู่ในเวลาที่กำหนดได้ตามแผนได้โดยแทบจะไม่ต้องพึ่งพาสไลด์เลยก็มี

อย่างที่ 6 อย่าอ่านสไลด์ อย่าเด็ดขาดเพราะคนฟังจะหยุดฟังเราทันทีที่เราอ่าน ผมไม่ได้ล้อใครนะแต่เราต้องมีแนวคิดและกรอบของการพูดที่เตรียมมาไว้อย่างดีแล้ว ดังนั้นการปรายตาแค่เห็นหัวข้อก็จะดึงเองแนวคิดสำคัญที่เรากำหนดเอาไว้ออกมานำเสนอได้อย่างไม่ตกหล่น อย่าได้อ่านสไลด์เหมือนสมัยของการปิ้งแผ่นใสเด็ดขาด

อย่างที่ 7 อย่าพูด “กรุณาปิดอุปกรณ์สื่อสาร” ให้เปลี่ยนเป็น “กรุณาปิดเสียงอุปกรณ์สื่อสาร” แทน เพราะสมัยนี้ใคร ๆ ก็ใช้อุปกรณ์สื่อสารกันทั้งนั้น ไม่ว่าจะเป็นด้วยการติดต่อ หรือ การบันทึกสิ่งที่เราพูด ดังนั้นขอในสิ่งที่เขาสะดวกทำน่าจะมีประโยชน์กว่า สิ่งที่การเป็นผู้พูดต้องทำคือดึงความสนใจของคนฟังให้ได้มากกว่า

อย่างที่ 8 อย่าพูด “ไม่ต้องจดเดี๋ยวดิฉัน/ผมมีสไดล์ให้ Download” อันนี้ก็เท่ห์ดีอยู่หรอกแต่อยากให้พึงนึกว่านิสัยในการเรียนรู้ของคนเราแตกต่างกัน บางคนจดเพราะถนัดจะทำแบบนั้นดังนั้นปล่อยไปตามอัธยาศัยน่าจะสะดวกกว่า

อย่างที่ 9 อย่าพูด “เดี๋ยวดิฉัน/ผมจะตอบคำถาม” มันดีอยู่หรอกที่เราจะตอบคำถามแต่ให้ขึ้นต้นด้วยการตอบคำถามเลยดีกว่า หากในกรณีที่คำถามไม่ชัดเจนแนะนำว่าให้เราสรุปคำถามเพื่อสร้างความชัดเจนกับคนฟังที่ถามเรามาได้ เพื่อให้การตอบของเราตรงประเด็นที่สุด เทคนิคนี้ยังช่วยให้เรามีเวลาพอที่จะคิดและเรียบเรียงข้อมูลเพื่อตอบคำถามได้อย่างชัดเจนขึ้นด้วย

อย่างที่ 10 อย่าพูด “วันนี้ดิฉัน/ผมจะพูดสั้น ๆ” ไม่จำเป็นต้องไปรักษาสัญญาที่ไม่ได้มีใครมาบังคับเรา คนฟังเขามาแล้วและอยากได้ข้อมูลที่เป็นประโยชน์มากกว่าการสนว่าการพูดจะสั้นหรือยาว เพราะส่วนใหญ่หากเป็นการสัมมนาจะมีตารางเวลาแจกให้คนฟังอยู่แล้ว หน้าที่เราคือต้องคงความน่าสนใจของสิ่งที่พูดให้ได้เป็นสำคัญ

สุดท้ายคืออย่าพูดจนหมดเวลาแบบเป๊ะ ๆ ให้เราเผื่อเวลาในช่วงท้ายสักเล็กน้อย (ประมาณ 5 นาที) เผื่อว่าคนฟังจะมีคำถามที่อยากได้ความชัดเจนเพิ่มเติม ข้อสำคัญคือเราควรเตรียมท่อนสรุปในสิ่งที่พูดทั้งหมดไว้ด้วยเพราะเป็นการช่วยให้ผู้ฟังสามารถเก็บประเด็นสำคัญในตอนท้ายก่อนเดินออกจากห้องไป

สำหรับ Ministry of Learning ฉบับนี้ก็สมควรแก่เวลาแล้ว ขอให้มีความสุขในการเป็นนักพูดที่ดี แล้วพบกันใหม่สัปดาห์หน้า สวัสดี

อ้างอิงจาก http://www.inc.com/jeff-haden/10-things-speakers-should-never-say-th.html?cid=sf01002

ผู้เขียน ดร.โชดก ปัญญาวรานันท์ CEO จาก JobNow Healthcare Network ผู้ซึ่งมีประสบการณ์ในการบริหารโครงการ (Project Management) บริหารจัดการระบบในองค์กร (Business Process) การอบรมและการพัฒนาศักยภาพทรัพยากรมนุษย์ (Human Capacity Development)

JobNow Healthcare Network ให้บริการด้านการจัดหางานแบบออนไลน์ด้านธุรกิจ Healthcare โดยเฉพาะ โดยเพื่อน ๆ ที่กำลังมองหาโอกาสในการทำงานใหม่ หรือ น้อง ๆ ที่กำลังมองหางานสามารถฝาก profile ไว้กับเราได้ฟรีโดยไม่ค่าใช้จ่ายที่ www.jobnowhcn.com รวมถึงสามารถติดตามเราได้จากช่องทางต่าง ๆ ได้แก่

Facebook: https://www.facebook.com/jobnowhealthcarenetwork

IG: https://www.instagram.com/jobnowhealthcarenetwork

Twitter: https://twitter.com/JobnowNetwork