มีการกล่าวกันว่า คนสมัยปัจจุบันนี้ก็คือคนยุคโบราณที่นั่งเครื่องข้ามกาลเวลามาใช้ชีวิตอย่างทุกวันนี้

ร่างกายคนเรายังใช้กลไกเดิมๆที่ติดตัวมากับวิวัฒนาการของเผ่าพันธุ์มนุษย์ เรานอนเมื่อความมืดมาเยือน สารจากสมองที่หลั่งออกมาเพื่อกระตุ้นการซ่อมแซมร่างกายที่ผ่านการใช้งานมาในแต่ละวันในช่วงที่เรานอน ร่างกายที่กินอาหารจากพืชเป็นส่วนมาก เป็นอาหารที่ไม่ผ่านการปรุงแต่ง คือไม่มีเครื่องปรุงรส ทานเนื้อสัตว์ที่มีมันน้อย ไม่ใช่สัตว์ที่มาจากฟาร์มเพาะเลี้ยงที่ขุนจนเนื้อหนานุ่ม ไม่มีเรื่องอะไรที่ต้องวิตกกังวลมากเกี่ยวกับทรัพย์สินหรือเครื่องตกแต่งใดๆ ไม่มีความวิตกเรื่องยศถาบรรดาศักดิ์ที่ได้มาหรือเสียไป  ตื่นเช้าขึ้นมาก็ออกหาอาหารเพื่อประทังท้องไปวันๆ กินเมื่อหิวเท่านั้น เพราะอาหารไม่ได้มีมากมายให้กินอย่างฟุ่มเฟือย และบางทีการออกหาอาหาร ตนเองก็อาจกลายเป็นอาหารเสียเอง จึงต้องคอยวิ่งหนีหลบหลีกผู้ล่าชนิดอื่นๆ  โอกาสที่จะอ้วนท้วนสมบูรณ์จึงเป็นไปได้ยาก เพราะอาจทำให้วิ่งหนีหรือวิ่งไล่ไม่ทัน

นี่คือวิถีชีวิตในคนสมัยโบราณ ร่างกายคนเรามีกลไกอย่างนี้  แม้ปัจจุบันนี้กลไกเหล่านี้ก็ยังทำงานอยู่ มีเพียงวิถีชีวิตที่เปลี่ยนไป นั่นคือสาเหตุที่ทำให้เราเป็นโรคที่ไม่ควรจะเป็น คือเป็นโรคที่ไม่ติดต่อ เป็นโรคที่ไม่ใช่จากการติดเชื้อ  แต่เป็นโรคที่หากันมาเองเช่น เบาหวาน  ความดันสูง เส้นเลือดหัวใจตีบ ไขมันสะสมในเส้นเลือด เป็นต้น  แม้ว่าบางโรคอาจเกิดจากกรรมพันธุ์ก็ตาม 

โรคเหล่านี้ มาจากการที่เราไปฝืนกลไกธรรมชาติที่ติดตัวเรามา เพราะสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนไป

อีกไม่กี่วันก็จะหมดเดือนกันยายน ซึ่งเป็นเดือนสุดท้ายที่  คนที่รับราชการจะเกษียณอายุ คือ สิ้นสุดเวลาทำงาน บางคนอาจรู้สึกเหงา อาจรู้สึกเหมือนสูญเสียอะไรบางอย่าง ยิ่งข้าราชการระดับสูง ถ้ารับภาวะที่ต้องลงจากอำนาจไม่ได้ ก็จะเกิดภาวะหดหู่ทางจิตใจมากมาย

ผมว่า นี่เป็นโอกาสสำคัญในชีวิตช่วงหนึ่ง ที่ถึงเวลาที่เราจะมีเวลาให้กับตนเองบ้าง  จึงอยากเชิญชวนเหล่าผู้ที่เกษียณอายุทั้งหลาย มาใช้ชีวิตเยี่ยงคนโบราณ ใช้ร่างกายเรานี้ที่เป็นของโบราณ ให้มันได้เข้ารูปเข้ารอยสักที  โดยที่ไม่ต้องไปผูกพันกับระเบียบชีวิตคนสมัยใหม่อีกต่อไป

คนโบราณเขาทำกันอย่างไร  ตื่นแต่เช้าตรู่ ยืดเหยียดร่างกาย เตรียมหอกเตรียมดาบ แต่เราไม่ต้องใช้หอกดาบ  เพียงเสื้อกางเกงที่พอดีตัว รองเท้าสักคู่  ดื่มน้ำสะอาดสักแก้ว  แล้วออกไปล่าสัตว์กัน

การล่าสัตว์ก็ต้องวิ่ง ต้องย่อตัว ต้องเดินทาง  ต้องเดินขึ้นเนินบ้าง ลงเนินบ้าง  เราก็เดินทอดน่อง ชมนกชมไม้  ขึ้นลงบันไดบ้าง  บางครั้งการล่าสัตว์ก็อาจเจอสัตว์นักล่า ซึ่งเราก็ต้องหลบหนี  นั่นก็คือ นอกจากเดินแล้วบางครั้งต้องวิ่งสลับเป็นช่วงสั้นๆ วิ่งเร็วเท่าที่จะทำได้ช่วงสั้นๆ นึกเสียว่ากำลังวิ่งหนีเสือ ร่างกายมันต้องอย่างนี้  เลือดลมจะได้สูบฉีดไปหล่อเลี้ยงทั่วเรือนร่าง

กลับจากการล่าสัตว์หรือถูกสัตว์ล่า ก็มานั่งหุงหาอาหาร  เราก็เดินไปตลาดสดหรือซุปเปอร์มาเก็ต เลือกซื้ออาหารสดมาปรุง ลองผิดลองถูก ก็ฆ่าเวลาทำอะไรเพลินๆ แถมยังได้กำหนดสติอยู่กับปัจจุบัน ล้างผัก หั่นเนื้อ ทำน้ำจิ้ม ก็ให้รู้อยู่ขณะนั้น ไม่ต้องไปคิดย้อนอดีต ไม่ต้องล่วงไปในอนาคต

ปรุงอาหารที่ทำเองเสร็จ ก็นั่งรับประทานของที่เราปรุง อาหารที่ควรรับประทานก็ควรเป็นธรรมชาติที่ผ่านการปรุงแต่งน้อย ข้าวก็เป็นข้าวกล้องหรือข้าวซ้อมมือ เนื้อสัตว์ถ้าเป็นปลาได้ก็ดี ถ้าเป็นเนื้อก็ไม่ติดมัน เพราะสัตว์ที่ล่าได้ต้องวิ่งหนีเอาชีวิตรอด มักไม่มีมันปน  การทานก็ไม่ต้องให้อิ่มเกินไป เพราะสมัยโบราณเราไม่ได้มีอาหารที่อุดมสมบูรณ์อย่างทุกวันนี้

ในระหว่างวันก็หากิจกรรมเล็กๆน้อยๆ คนโบราณเขาก็ซ่อมอาวุธ เครื่องใช้ต่างๆ เราเองก็มองหาสิ่งของภายในบ้าน มีอะไรต้องซ่อมต้องปรับปรุง หรือแม้กระทั่งผลิตใหม่จากวัสดุที่พอหาได้

บางคนได้ใช้เวลาอยู่กับสัตว์เลี้ยง ได้มีเวลาสร้างความผูกพัน เช่น สุนัข แมว เป็นต้น บ้างก็ใช้เวลาอยู่กับปลาสวยงาม อยู่กับต้นไม้ใบหญ้า เหล่านี้คือการงานที่ทำให้เรายังทรงคุณค่า ไม่รู้สึกเลื่อนลอยหรือเหงาใจ เพราะเคยอ่านงานวิจัยที่บอกว่า ในสถานพักฟื้นคนชรา ที่คนชราอยู่อย่างเหงาหงอยคอยนับเวลาถอยหลัง เมื่อเขานำเอาสุนัขให้คนชราเหล่านั้นเลี้ยงดู ปรากฏว่าทุกคนมีความกระตือรือร้น มีชีวิตชีวาขึ้นมา จากที่พอตื่นนอนก็นั่งเหม่อไม่มีอะไรทำ กลายเป็นหน้าที่ที่ต้องทำงานเพื่อสัตว์ที่ตนเองรัก ความมีชีวิตที่สดใสก็กลับมาอีกครั้ง

บางคนก็อ่านหนังสือที่อยากอ่าน อยากไปสถานที่ที่เราอยากไปแต่ไม่เคยมีเวลาไป ก็ใช้โอกาสนี้แหละ ดีที่สุด ทำตามสิ่งที่ฝัน เพราะตนเองเป็นอิสระแล้วจากเครื่องผูกมัดพันธนาการทางสังคม

มีโอกาสงีบกลางวันก็ควรที่จะทำ หัวโขนที่ถอดออกไปแล้วก็ไม่ต้องหยิบมาใส่อีก อะไรที่อยู่เหนือการควบคุมของเรา ก็ให้รู้ว่า นั่นเป็นบทเรียนที่ฝึกให้เราปล่อยวาง

เข้านอนให้เร็วกว่าเดิม เพราะคนโบราณเขาไม่มีไฟฟ้า ไม่มีสิ่งบันเทิงใจ พอพระอาทิตย์ตกดินก็แทบจะถึงเวลาเข้านอนกันแล้ว ก่อนนอนก็ระลึกถึงชีวิตที่ผ่านไปในหนึ่งวันนี้ ว่าเราได้เบียดเบียนใครหรือไม่ คือว่ากล่าวให้ร้าย ส่อเสียด เบียดบังคนอื่นหรือไม่ 

ได้เบียดเบียนตัวเราเองหรือไม่ ก็โดยปล่อยให้ อกุศลจิตเข้าครอบงำ เช่นเพ่งอยากได้ไม่รู้จบสิ้น หวนหาอดีตที่มีลาภยศสรรเสริญ หดหู่ต่อการที่ไม่มีอำนาจสั่งการใคร  โกรธเคืองผู้ที่เคยเคารพแล้วไม่เคารพอีกต่อไป  สิ่งเหล่านี้คือสิ่งที่เรานำมาเบียดเบียนตนเอง เกิดมาไม่เคยมี เมื่อมีแล้ว ก็กลับไม่เคยมีเหมือนเดิม ตรวจสอบจิตเหล่านี้ มีเกิดขึ้นก็ให้รู้ว่ามี เมื่อมันดับก็รู้ว่ามันดับ  รู้บ่อยๆเข้า จิตมันก็ฉลาดเอง ว่า อ้อ มันก็เป็นแบบนี้ เดี๋ยวฟูเดี๋ยวแฟบ ฟูก็ยินดี แฟบก็ขัดเคือง มีอะไรที่ยั่งยืน ก็เปล่า  รู้อย่างนี้ก็ต้องร้องกับตัวเองว่า  กูไม่เอากับมึงแล้วโว้ย  อย่างที่อาจารย์พุทธทาสสอน 

ทุกเช้าที่ตื่นขึ้นมา บอกตนเองว่า วันนี้เราจะดูแลตนเองทั้งกายและใจให้ดีกว่าเมื่อวาน มันเป็นวันดีๆที่ไม่เคยมีมาก่อนในชีวิต เป็นวันที่เราทำอะไรเพื่อตัวเราอย่างแท้จริง เป็นวันและโอกาสที่เราจะย้อนวัยตนเองให้อ่อนเยาว์ลงได้ เป็นวันที่เราย้อนอดีตกลับไปสู่สังคมที่ไม่ต้องใส่หน้ากากไม่ต้องสวมหัวโขนให้เมื่อยคอ เป็นวันที่อิสระที่สุดในชีวิตก็ว่าได้ ไม่ต้องเข้าห้องเรียนมีครูบังคับ ไม่ต้องมีภาระมาเลี้ยงดูบุตรธิดา ไม่ต้องมีเจ้านายมาชี้นิ้ว (นอกจากเมีย สำหรับคนที่เป็นพ่อบ้าน) ไม่มีลูกน้องให้ต้องปากเปียกปากแฉะ  ไม่มีอะไรดีไปกว่านี้แล้ว  ชีวิตหลังเกษียณเป็นอะไรที่ดีเลิศประเสริฐศรี

ผู้ที่อยู่ในวัยใกล้เกษียณหลายคนอาจเฝ้ารอเวลาที่จะมาถึง ดังนั้นคนที่ถึงก่อนจึงนับว่าโชคดีก่อน จึงขอเชิญชวนผู้ที่เกษียณอายุมาใช้ชีวิตย้อนอดีต กินอาหารธรรมชาติ มีจิตใจเป็นไปตามธรรมชาติ ดูแลตนเองตามที่ตนเองต้องการ มองว่านี่คือรางวัลสำหรับตนเองที่ทำเพื่อคนอื่นมานานถึงเวลาสำหรับตนเองสักที นี่คือบทเริ่มต้นของชีวิต  ซึ่งไม่ใช่บทสุดท้าย