พิพิธภัณฑ์อุปกรณ์ช่างไม้ทาเคนากะ (Takenaka Carpentry Tools Museum) เมืองโกเบ

                  ตัวอาคารพิพิธภัณฑ์ตั้งอยู่ใกล้กับสถานีรถไฟชินกันเซ็น(หัวกระสุน)ของเมืองโกเบ ใกล้กับภูเขาร็อกโค เข้าไปอาจไม่รู้ว่าด้านในมีพิพิธภัณฑ์สำคัญตั้งอยู่ เนื่องจากเป็นอาคารที่ยังคงรักษาเอกลักษณ์ตามรูปของอาคารแบบญี่ปุ่น แต่ตัวพิพิธภัณฑ์ตั้งอยู่ชั้นใต้ดิน  รอบๆ พิพิธภัณฑ์มีการจัดภูมิสถาปัตย์อย่างโดดเด่นสวยงาม เรียบง่าย 

                  ค่าเข้าชมพิพิธภัณฑ์ ผู้ใหญ่ราคา 500 เยน ผู้สูงอายุตั้งแต่ 65 ปีขึ้นไป 200 เยน นักเรียนนักศึกษา300 เยน  วันที่เราไปเยี่ยมชมนั้นเพิ่งเสร็จสิ้นการบรรยาย  เยี่ยมชมและการทำเวิร์คช็อปของเยาวชนชาวญี่ปุ่น

                  เมื่อเข้ามาถึง เจ้าหน้าที่พิพิธภัณฑ์ก็แจ้งเราว่า "สามารถถ่ายภาพได้" ทำให้เรารู้สึกคุ้มค่ามากที่ทำให้เราได้เก็บภาพไว้ดูในภายหลังได้ โดยไม่รู้สึกว่าเขาห้ามถ่ายภาพหรือไม่

สวนญี่ปุ่น ตั้งอยู่ด้านหลังพิพิธภัณฑ์ ซึ่งมีคาเฟ่บรรยากาศน่าสนใจ

เดินลงมาที่ชั้นใต้ดิน

               ญี่ปุ่นมีพื้นที่ป่าไม้  73% ของประเทศ พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นภูเขาสูงจึงยังคงทำให้มีความอุดมสมบูรณ์ของป่าไม้อยู่มากเช่นเดียวกัน การมีป่าไม้มากจึงสะท้อนถึงวัฒนธรรมหลายอย่างของชาวญี่ปุ่นเกี่ยวข้องกับการใช้ประโยชน์จากต้นไม้ เช่น การสร้างศาลเจ้าในศาสนาชินโตที่มีกระจายอยู่ทั่วประเทศนั้นสร้างด้วยไม้ หรือกล่าวง่ายๆ ว่า มีการแปรรูปไม้ใหนการสร้างวัดวาอาราม อาคารบ้านเรือน อย่างเป้นจริงเป็นจัง มีการถ่ายทอดวิชาความรู้ในวิชาช่างไม้มาถึงคนในรุ่นหลังอย่างเป็นรูปธรรม เพราะป่าไม้ในญี่ปุ่นใช้เท่าไรก็ไม่มีวันหมดอย่างแน่นอน

               นอกจากนี้ ศาลเจ้าซึ่งสร้างด้วยไม้สนต่างๆ ย่อมมีความเสื่อม ผุสลายไปตามกาลเวลา ดังนั้น จึงทำให้มีการบูรณะขึ้นมาใหม่อย่างต่อเนื่องในช่วงเวลา 200-300 ปีก็มีการปรับปรุงใหม่ สร้างในจุดที่ใกล้เคียงของเดิม 

               ผู้ที่มีความรู้ในวิชาช่างสาขาต่างๆ ยังได้รับการยกย่องให้เป็นชนชั้นทางสังคมอีกด้วย เหล่านี้จึงเป็นรากฐานที่ทำให้งานช่างไม้ในญี่ปุ่นยังคงแข็งแกร่ง แม้ว่าวัสดุอื่นที่จะมาทดแทนไม้มีจำนวนมาก เช่น พลาสติก เหล็ก หิน ก็ไม่ได้ทำให้ความรู้และมนต์เสน่ห์ของงานช่างไม้ลดน้อยลง

               ไปเที่ยวญี่ปุ่นคราวนี้ จึงได้ไปท่องเที่ยวยัง พิพิธภัณฑ์อุปกรณ์ช่างไม้ทาเคนากะ (Takenaka Carpentry Tools Museum) เมืองโกเบ

 ไม้สนซีดาร์ ไม้พระเอกอรรถประโยชน์ของชาวญี่ปุ่น แตกต่างจากประเทศไทยที่มีพืชพรรณไม้ยืนต้นหลากหลายพันธุ์มากกว่า ในขณะที่ญี่ปุ่น มีเพียงพันธุ์ไม้สนและไผ่เท่านั้นที่นำมาใช้ประโยชน์อย่างแท้จริง

แสดงให้เห็นว่า บรรพบุรุรษของมนุษยชาติได้มีวิวัฒนาการของการใช้หินและเหล็กในยุคต่างๆ สำหรับการแปรรูปไม้เพื่อนำไม้มาใช้ประโยชน์

หิน ซึ่งใช้แทนมีดในการตัดไม้

บางจุดมีจะมีสัญญลักษณ์ให้ผู้เข้าชมสามารถสัมผัส จับต้องได้ 

ประเพณีบวงสรวงที่เขาปฏิบัติสืบทอดกันมาแต่โบราณในการเริ่มต้นตัดไม้แปรรูปไม้เพื่อนำมาบูรณะสร้างศาลเจ้าหรือวัดวาอาราม  

               ญี่ปุ่นยังขึ้นชื่อเรื่องศิลปะการสร้างอาคารบ้านเรือน และศาลเจ้าโดยไม่ใช้ตะปู แต่ใช้ศาสตร์และศิลป์ในการเข้าเดือยไม้ ตอกลิ่มเพื่อยึดตัวอาคารให้สูงใหญ่ ต้านทานแรงลมและแผ่นดินไหวได้ จะสังเกตได้ว่า เมื่อเกิดแผ่นดินไหวอาคารพวกนี้จะมีความยืดหยุ่น ไม่เสียหายเหมือนอาคารที่สร้างด้วยอิฐปูนหรือหินเหล็ก จินตนาการเหล่านี้ยังเป็นรากฐานของการก่อสร้างอาคารในสมัยใหม่ให้มีมนต์ขลัง เช่น ทาดาโอะ อันโดะ (Tadao Ando https://en.wikipedia.org/wiki/Tadao_Ando) สถาปนิกชาวญี่ปุ่น ซึ่งมีชื่อเสียงมาก รูปแบบอาคารและการใช้สอยของเขามีความเรียบง่ายสอดรับกับธรรมชาติ แสง สิ่งแวดล้อม พลังงาน

เลื่อยไม้แปรรูปไม้ซุงตัวนี้ คล้ายๆ กับของไทย 

สิ่วและหินลับ

กบใสไม้ที่เขานำมาแสดงให้เห็นว่า สามารถใสเนื้อไม้ได้บางเพียงใด

ห้องเวิร์คช็อป มีการฝึกอบรมให้ประดิษฐ์สิ่งของ เช่น เก้าอี้ จิ๊กซอว์

จขบ.กับคุณนาการมูระ จนท.พิพิธภัณฑ์

 สถานีรถไฟชินโกเบ (ซินกันเซ็น) สะดวกในการเดินทางจากโอซาก้า(13 นาที) และอยู่ติดกับอาคารสถานี เดินด้วยเท้า 5 นาที

                     เมื่อเยี่ยมชมพิพิธภัณฑ์เสร็จแล้ว ทำให้เราสำนึกขึ้นมาได้ว่า บ้านเราไม่ค่อยให้ความสำคัญเรื่องการถ่ายทอดวิชาความรู้อย่างถูกวิธี พิพิธภัณฑ์ช่างไม้ไม่ได้มีไว้เพื่อให้ป่าหมดไปจากประเทศไทย หรือการรักษาต้นไม้ใหญ่ไว้ให้ลูกหลานดูเพียงต้นไม้ใหญ่เพียงแค่ไม่กี่ต้น แต่ควรอยู่ที่ทำอย่างไรให้คนไทยมีป่าไม้ไว้ใช้ตลอดไปจนชั่วลูกชั่วหลาน

                     อย่าให้ป่าไม้หมดไปทั้งประเทศก็ยังไม่มีแม้แต่พิพิธภัณฑ์ช่างไม้ หรือแม้แต่การฝึกอบรมวิชาช่างไม้ให้แก่อนุชนรุ่นหลัง โดยอย่าคิดว่า การเผยแพร่วิชาแปรรูปไม้แล้วจะทำให้ป่าไม้หมดไปจากประเทศไทยเร็วมากขึ้น  การเผยแพร่ความรู้เรื่องป่าไม้อย่างครบวงจร ทำอย่างถูกหลักวิชาการ ยังจะทำให้คนไทยรู้จักใช้ประโยชน์จากต้นไม้และป่าไม้อย่างคุ้มค่า และยังจะเป็นการสนับสนุนให้มีการปลูกขยายพื้นที่ป่าไม้ของประเทศเพิ่มมากขึ้นอีกด้วย

................................................................

เว็บไซต์ของ Takenaka Carpentry Tools Museum (Official site)

https://www.dougukan.jp/

เฟสบุ๊คพิพิธภัณฑ์ https://www.facebook.com/dougukan 

ยูทูป(Officail)  https://www.youtube.com/watch?v=UB8-M5iSsng

แผนที่ที่ตั้งพิพิธภัณฑ์ (กูเกิลแม็ป)

https://www.google.co.th/maps/place/Takenaka+Carpentry+Tools+Museum/ @34.6949725,135.1812789,5352m/data=!3m1!1e3!4m5!3m4!1s0x0:0x3aa944c399d8cca3!8m2!3d34.706792!4d135.197458

หากสนใจเข้าชมพพิธภัณฑ์ (คูปองส่วนลด 100เยน)

http://coupon.travelhyogo.org/th/article/item/1088/

ทาดาโอะ อันโดะ

https://en.wikipedia.org/wiki/Tadao_Ando