เส้นทางวรรณกรรมเพื่อชีวิต (๑๖) วรรณกรรมจากเขตป่า ปี 2520 – 2521

จะเห็นได้ว่างานวรรณกรรมจากเขตป่าในช่วงปี 2520 – 2521 ได้แสดงออกทางความรู้สึกที่เด่น ๆ 2 ประการ คือ ความรู้สึกเคียดแค้น ผิดหวังต่อชนชั้นปกครอง และความประทับใจต่อภาพชีวิตและการเคลื่อนไหวภายในขบวนปฏิวัติ ผ่านการกลั่นกรองออกมาในรูปร้อยกรอง บันทึกและจดหมาย เรื่องสั้น และเรื่องที่เขียนเป็นชุด ๆ ขนาดยาว

ผลงานที่มีความโดดเด่นคือ “บันทึกจากวนาถึงนาคร” ของชลธิรา สัตยาวัฒนา ซึ่งเขียนออกมาเป็น 3 ชุด คือ เข้าป่า, (มีการนำออกอากาศทางสถานีวิทยุสปท. ระหว่างเดือนมิถุนายน –กรกฏาคม 2520 ,มีผู้ฟังติดตามในแต่ละตอนด้วยความตื่นเต้นและระทึกใจ
และได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก) การแพทย์และการสาธารณสุข, การศึกษา ถิอเป็นงานเขียนที่เปิดเผยชีวิตของผู้ปฏิบัติงานในเขตป่าให้คนภายนอกได้รับรู้ และถือเป็นการชักชวนให้ผู้ที่อยู่ในเขตเมืองตัดสินใจเข้าร่วมในเขตป่าจากการรับฟังรายการ
ในขณะที่ฝ่ายรัฐบาลจัดทำ “จดหมายจากนาครถึงวนา” ออกทางรายการ “เพื่อแผ่นดินไทย” โต้ตอบอย่างเผ็ดมัน

อย่างไรก็ตามในกลางปี 2520 มีการนำเรื่องสั้นนำเสนอทาง สปท. และตามนิตยสารในเขตป่า เช่น “การทวงหนี้เลือด” ของรบชนะ ช่ำชองยุทธ์ “หมายเหตุจากหมู่บ้าน” ของ ทองอิน มาบชะอำ “คนกับอาวุธ” ของจรยุทธ์ ภูซาง “อ้อมอกแม่” ของ แคน ภูพาน รวมทั้งงานเขียนของ ธุดงค์ เดียวดาย, บุญโฮม บ้านประเคน, ทราย ตาพระยา, รุ่ง อรุโณทัย, สำเหนียก เหน็บหนามหวาย

เรื่องสั้นเหล่านี้สะท้อนภาพการถูกกดขี่ของประชาชนในแต่ละชนชั้นในตอนสุดท้ายจบลงที่การตัดสินใจเข้าป่า ในลักษณะการเล่าทุกข์

หลังจากนั้นในปี 2521 เริ่มเป็นการเขียนบรรยายประสบการณ์ตรงของผู้เขียนมากขึ้น เห็นได้จากงานเขียน แรงน้ำใจ ของ พิทยา ว่องกุล, คำตัดสินใจของบัว ของ ธัญญา ชุนชฎาธร, พักพลที่นาหิน ของ สุรชัย จันทิมาธร, ลึกลงไปในหัวใจ ของ เริงรวี อรุณรุ่ง, คลื่น ของ ประไพ ภูผาแดง, ไม่มีหูหรือสหาย ของ หัว คำจัน

เรื่องสั้นเหล่านี้มีเนื้อหาเกี่ยวกับการสู้รบ ชีวิตในกองทหาร ความสัมพันธ์ระหว่างทหารกับประชาชน โดยมีเรื่องสั้นที่ได้การกล่าวขวัญและออกอากาศทาง สปท. เมื่อเดือนพฤศจิกายน 2520 คือ “ใต้เงาปืน” ของ วัฒน์ วรรลยางกูร เป็นงานเขียนที่ผู้เขียนใช้นามจริงในเขตปฏิวัติ ซึ่งก่อนหน้านั้นเขามีงานเขียนโดดเด่นด้านเรื่องสั้นและบทกวี ภายใต้นามปากกา บังทราย วรรณศิลป์, แทน ภูพาน

อ้างอิงเรื่อง ภาพ จาก :  4 ปีของเรื่องสั้นในขบวนการปฏิวัติไทย พ.ศ. 2519 – 2522. กลุ่มนักเขียน – นักหนังสือพิมพ์เพื่อประชาชน, วารสารภาษาและหนังสือ ปีที่ 29 (พ.ศ.2541)

ธิกานต์ ศรีนารา. หลัง 6 ตุลาฯ ว่าด้วยความขัดแย้งทางความคิดระหว่างขบวนการนักศึกษากับพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย. สำนักพิมพ์ 6 ตุลารำลึก, 2552.