ดานสาวคอย : ตำนานรักแห่งภูพาน

ดานสาวคอย หรือ ลานหินดานสาวคอย  : ดาน หมายถึงลานหิน ตำนานรักของหนุ่มสาวบนเขาภูพานในอดีต กำเนิดที่นาแก จังหวัดนครพนม ตำนานรักอีกบทหนึ่งของหนุ่มสาวบ้านป่าที่ถูกกีดกันความรัก มีเรื่องเล่าขานหลายตำนาน แต่สุดท้ายคือความตายของหญิงสาวที่รอคอยคนรักที่ดานสาวคอยกลายเป็นตำนานเรื่องเล่าในเวลาต่อมา

"ดานสาวคอย" ตั้งอยู่บนเทือกเขาภูพาน บ้านดานสาวคอย ตำบลนาแก อำเภอนาแก จังหวัดนครพนม มีพื้นที่เป็นลานหินราบเรียบบนภูสูง สามารถมองเห็นทิวทัศน์อำเภอนาแก อำเภอธาตุพระธาตุพนม และหนองหาร จังหวัดสกลนครได้

ในยุคสงครามประชาชนหลังเหตุการณ์ 6 ตุลาคม ดานสาวคอย ได้ก่อตำนานรักบทใหม่ระหว่างสหายสาวบ้านป่ากับหนุ่มนักศึกษาจากเมืองกรุง นิยายรักแห่งยุคสมัยคงไม่แตกต่างกัน บทสุดท้ายของตำนานดานสาวคอยยุคต่อมา คือการพลัดพรากจากกันในวันฟ้าใหม่ ทิ้งไว้เพียงร่องรอยความทรงจำและอุดมการณ์บนภูสูง

หลังการยุติการสู้รบของพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทยกับรัฐบาลไทย จากนโยบาย 66/2523 มีการนิรโทษกรรมแก่นิสิต นักศึกษา ประชาชนที่เดินทางเข้าป่าร่วมกับพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย จารึกไว้ในตำนานการต่อสู้ และตำนานรักระหว่างชั้นชนสาวบ้านป่ากับปัญญาชนจากมหาวิทยาลัย กลายเป็นลานธรรมยึดเหนี่ยวจิตใจให้โลกนี้มีแต่สันติสุข

"พระพุทธมหามงคลบพิตรจัตุรทิศประทานพร" คือสัญลักษณ์ของการยุติการสู้รบของคนไทยด้วยกัน หันหน้ามาทักทายกันด้วยมิตรไมตรี ความสงบสุขและสามัคคีนำมาสู่ชาวอำเภอนาแก จนกลายเป็นที่ตั้งของ "วัดดานสาวคอยวนาราม" ในปัจจุบัน

ในปี  2547 ด้วยพระมหากรุณาธิคุณของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ได้โปรดเกล้าฯ พระราชทานชื่อวัดใหม่ว่า "วัดภูพานอุดมธรรม" พร้อมทั้งโปรดเกล้าฯ ให้อัญเชิญตราสัญลักษณ์เนื่องในพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 6 รอบมาประดิษฐาน ณ ผ้าทิพย์องค์พระพุทธมหามงคลบพิตรจัตุรทิศประทานพร บริเวณวัดภูพานอุดมธรรม สันติสุขจักคืนสู่แผ่นดินนี้อีกครั้ง

บันทึกเรื่องราวและความทรงจำโดยคนรุ่นใหม่ จดจำ จารึกในความทรงจำของท้องถิ่น ผ่านการแสดงของนักเรียนโรงเรียนนาแกสามัคคีวิทยา อำเภอนาแก จังหวัดนครพนม

สืบสานตำนานรักของหนุ่มสาวอีสาน ตำนานแห่งความรักที่เป็นอมตะ ตำนานการต่อสู้ทางอุดมการณ์ ตำนานรักระหว่างระหว่างรบ ความรักเพื่อผู้ทุกข์ทน ความรักเพื่อประชาชนเพื่อรอคอยวันแห่งฟ้าสีทองผ่องอำไพ ตำนานรักบทนี้มิแตกต่างกับความเจ็บปวดในใจลึกผู้ร่วมขบวนการ