ท่านเป็นหนึ่งในคนไทยหลายล้านคนที่เคยใช้ตู้ชักลอกหรือเปล่า เจ้าตู้ชักลอกนี่มันมักจะอยู่ตามตึกสูง ๆ มีขนาดใหญ่บ้างเล็กบ้าง แบบที่ใช้ชักลอกคนเป็น คนเจ็บ และคนตายนั้น คนไทยเรียกว่าลิฟต์กันจนติดปาก  รูปทรงคล้ายโลงศพวางแนวตั้ง มีฝาเลื่อนปิดที่เรียกว่าประตู วัสดุที่ใช้ทำ มีตั้งแต่เหล็กไปจนถึงกระจกใส พวกที่ชอบทอดอารมณ์จะจะชอบแบบกระจก เพราะไปยืนเท่ๆ มองดูภาพทิวทัศน์ที่เลื่อนผ่านลานสายตาได้ ส่วนแม่หญิงนุ่งกระโปรงสั้น อย่ายืนชิดริมมากนัก อาจเปิดเผยบางอย่างสู่สาธารณชนหรือเป็นเรื่องราวในสื่ออินเตอร์เน็ตได้ ถ้าลิฟต์แน่นมาก หน้าอาจเหมือนปลาจวดอัดติดกระจก ดูมิงาม

ภายในลิฟต์ตกแต่งแบบธรรมชาติดั้งเดิมคือวัสดุที่ใช้สร้างโล้น ๆ ไปจนถึงบุนวม ปูพรม แกะลวดลาย มีอุปกรณ์เสริมนี่นั้น แล้วแต่ฐานันดรศักดิ์ แต่อุปกรณ์พื้นฐานที่ควรมีให้ครบคือ ปุ่มกดเพื่อให้ผู้ใช้แสดงเจตจำนงว่าจะไปชั้นไหน ส่วนใหญ่มักจะเป็นตัวเลข ถ้าใส่ใจคนตาบอด ก็มักจะมีอักษรเบลนูน ๆ ขึ้นมา ถ้าคนตาบอดอ่าน (อักษรเบล) ไม่ออก ก็มีเสียงติ๊ด ๆ ให้นับเดาชั้นเอาเอง ที่หรูหน่อยจะมีภาษาคนที่คอมพิวเตอร์พูด เสียงดูอู้อี้ เย็นชา บอกไม่ถูก บางตู้ล่อภาษาฝรั่งให้มึนไปเลยว่าอยู่ประเทศไหน

 ผนังด้านหน้าเยื้องไปด้านขวาหรือซ้ายหรือทั้งสองด้าน มีปุ่มบอกชั้นแตกต่างกันไปให้งงเล่น เช่น G คือ Ground หมายถึงชั้นหนึ่งหรือใต้ดินกันแน่  L คือ Lobby หมายถึงชั้นแรกที่รับแขกของโรงแรมและอาคารชุด ไม่ใช่ห้องชักชวนสมาชิกรัฐสภาให้ทำอะไรต่อมิอะไร  B คือ Basement หมายถึงชั้นใต้ถุน บางตู้มีเลขห้อย B1 B2 ไม่รู้นับจากนรกขึ้นมาสวรรค์ หรือจากสวรรค์ไปลงนรกดี ลิฟต์เมืองฝรั่งมักเว้นเลข  1 ถ้ามี G หรือ L และเลข 13 เพราะถือว่าเป็นเลขอัปมงคล ไม่ต้องไปค้นหาชั้น  13 ให้ขนหัวลุก

เหนือปุ่มหมายเลขขึ้นไปมีป้ายบอกจำนวนคนและน้ำหนักที่จุได้ซึ่งไม่ค่อยมีใครสนใจใยดี อัดกันเข้ามาจนมันร้อง บางคนรีบผลุบออกไปเขย่าขาแล้วกลับเข้ามาหน้าตาเฉย บางทีประตูหนีบบั้นท้ายจังเบ้อเร่อยังแขม่วพุ่งสุด ๆ เสมือนเป็นลิฟต์เที่ยวสุดท้ายต้องไปให้ได้ ผู้ที่มีสังขารอวบอ้วนอาจจะถูกแหล่ตามองมากกว่าเพื่อน เมื่อลิฟต์เริ่มเคลื่อนตัวคนเตี้ยต้องพยายามยืดตัวสุด ๆ เชิดหน้าเข้าไว้เพื่อสูดอากาศอันน้อยนิดที่ไม่ไหลเวียนผ่านรักแร้คนสูง นอกจากนี้ยังมี กลิ่นตัวกลิ่นเหงื่อตามเชื้อชาติเผ่าพันธุ์ ตั้งแต่กระเทียม เนยนม และ เหม็นเขียว มีกลิ่นน้ำหอมที่คนใส่ชอบแต่คนดมเวียนหัว อยากออกไปอ๊วกหรือกลั้นลมหายใจจนถึงจุดหมาย มีกลิ่นบุหรี่ติดตัวจากผู้ที่แอบไปดูดมา มีกลิ่นอาหาร ไม่ว่าไข่เจียว ข้าวผัด น้ำแกง หรือ ปลาทอดที่ติดตามเสื้อผ้าผมเผ้าของคนที่มาจากร้านอาหาร สารพัดกลิ่นจะซึมซาบปนแปอบอวนอยู่ทุกอณูอากาศ  ต้องท่องจนซึมทราบไปถึงก้นบึ้งของหัวใจว่า ‘มีอากาศเหม็น ๆ ให้หายใจ ยังดีกว่าไม่มีเลย’  

การใช้เจ้าตู้ชักลอกนี้ต้องมีทักษะ สำหรับเด็กเล็กควรมีผู้ปกครองคอยห้ามไม่ให้กดเลขมั่ว หรือมาเรียนอ่านออกเขียนได้กันในลิฟต์ เด็กที่เดินทางโดยลำพังต้องคอยโยกหัวหลบสะโพกและบั้นท้ายผู้ใช้ลิฟต์ที่มีโสตประสาทสัมผัสด้านชา เพราะอาจถูกบี้คาผนังได้ ถ้าโชคดีหน่อยอาจจะอยู่ระหว่างก้นนุ่ม ๆ ที่ประกบเข้ามาพอดี ไม่ค่อยเจ็บแต่ต้องทนเหม็นเอาหน่อย แล อากาศไหลเวียนน้อย   

ดังนั้นการเลือกฮวงจุ้ยในลิฟต์เป็นเรื่องสำคัญ ควรใส่ใจ ต้องรีบชิงพื้นที่ผนังด้านตรงกันข้ามกับที่แผงปุ่ม อย่าชิดในอย่าชิดหน้าเพราะออกลำบาก ยืนหันหลังติดผนังเพื่อลดพื้นที่สัมผัสผู้คน ยามที่ผู้คนแห่แหนเข้ามาใช้กันจนแน่นเป็นปลากระป๋อง …เออ ไม่ใช่สิ ตอนนี้ปลากระป๋องก็ลดปริมาณลง มันนอนอย่างสบายใจเฉิบในน้ำมะเขือเทศ ต้องเปลี่ยนวาทะใหม่ว่า เบียดเสียดเยียดยัดกันจนแทบจะเป็นสามีภรรยากันอยู่แล้ว แม่หญิงจึ่งควรเอากระเป๋า หนังสือ หรือ ของที่ถือมากอดไว้ด้านหน้า ถ้าไม่มีอะไรถือให้ยืนกอดอก เหลือที่ไว้สัก 1 -2 องคุลี ก็ยังดี ส่วนหญิงท้องแก่ สบายใจหน่อย เพราะมีลูกช่วยดันไว้

ตามมารยาทแล้ว ผู้ที่ยืนชิดแผงปุ่ม ควรออกหลังสุด โดยกดปุ่มลูกศรชี้ออก ไม่ใช่ชี้เข้า บางตู้เป็นคำว่า ‘OPEN’  บ้าง ‘HOLD’ บ้าง ส่วนใหญ่ที่เจอ พ่อคุณแม่คุณชิ่งออกก่อน ปล่อยประตูลิฟต์เลื่อนงับแขนงับขาคนที่ตามออกมา   โดยทั่วไปประตูลิฟต์จะมีอุปกรณ์ตรวจจับสิ่งกีดขวาง ถ้าเจอมันจะเด้งเปิดออก แต่บางตู้ที่เคยใช้ มันประสาทเสียหนีบไม่ปล่อย ฉันเรียกมันว่า ‘รุ่นงับหัว’

ผู้ใช้ลิฟต์ก็มีหลากหลายลีลา อาจจะแคะขี้มูกเกาตูดมาก่อนกดปุ่ม มีโรคติดต่อมากมายที่ผ่านทางการสัมผัสน้ำมูกน้ำลาย ดังนั้นควรใช้อุปกรณ์เช่นปากกา กุญแจ หรือ ถ้าไม่มีอะไรกดจริง ๆ ใช้ข้อนิ้วก้อยก็ได้ ไม่แนะนำข้อนิ้วชี้หรือนิ้วกลางเพราะท่านอาจจะเผลอไปขยี้ตาได้อยู่  ส่วนข้อนิ้วนางฉันเคยลองทำดู มันวิบากกว่าข้อนิ้วก้อย แล้วยังดูเหมือนคนมือหงิกอย่างไรพิกล จนคนในลิฟต์มอง 

ผู้ใช้บางลีลาเข้ามาพร้อมคุยโทรศัพท์เคลื่อนที่ ถ้าเจอลิฟต์ดีผนวกกับสัญญาณห่วยมันก็จะขาดหายไป พ่อคุณแม่คุณจะตะโกนสุดเสียง 

“ฮะโหล ๆ”

 “ฮะโหล ๆ”

“ไม่ได้ยิน อะไรนะ”

“พูดอีกทีสิ”

ดูแล้วน่าเวทนาเซลสมองยิ่งนัก 

สำหรับพวกมีสัญญาณดี จะพูดดังเจื้อยแจ้วราวกับเล่าเรื่องให้ญาติร่วมโลกฟัง มิได้นำพากับอารมณ์ของผู้คนที่อัดอยู่ในลิฟต์ ทีนี้ถ้ามีโทรศัพท์หลายเครื่องในเวลาเดียวกันหละ?... คนที่เหลือแทบอยากชักมีดช่างกลมาสับโทรศัพท์ออกเป็นชิ้น ๆ บดซ้ำให้เหมือนปลาหมึกย่างแถวล่างไปเลย  (แถวบนเป็นชิ้นใหญ่ สวยงาม ราคาแพงกว่าแถวล่าง) อุ๊แม่เจ้า เผลอคิดให้ผิดมโนกรรมไปแล้ว อย่าให้เกิดกายกรรมตามมาเชียวนา

ในกรณีใช้ลิฟต์ของโรงพยาบาล อาจจะมีแสงสีและกลิ่นที่สยองเล็กน้อย พอได้ บรรยากาศ เคยมีคนเล่าว่า เจ้าหน้าที่เข็นเตียงใส่ศพลงมา  ซึ่งศพจะมีป้ายข้อมือด้วยสีที่ต่างจากของผู้ป่วย พอผู้คนเข้าไปใช้ลิฟต์ก็พบกับผู้หญิงหน้าซีดใส่ชุดผู้ป่วยยืนอยู่ ปัญหามันอยู่ที่ว่า ข้อมือหล่อนใส่ป้ายสีเดียวกับศพ...!  เคยมีคลิบภาพโทรทัศน์วงจรปิดบันทึกร่างซ้อนอยู่ด้านหลังผู้ชายที่เดินออกจากลิฟต์ ไม่รู้ของจริงของปลอม แต่เท่าที่ฉันใช้อยู่เป็นประจำยังไม่เคยเจอนะ ที่ขำกว่าคือคราวที่โรคซา (SAR) ระบาดช่วงแรก ๆ เจ้าหน้าที่เข็นแปลคนไข้เข้าไปก่อน กดปุ่มระบุชั้น แล้วเผ่นออกมาวิ่งขึ้นบันไดตามไปยังชั้นเป้าหมายเพราะกลัวติดเชื้อ

เมื่อลิฟต์ค้างอย่าตกใจ เพราะยังดีกว่าลิฟต์ร่วง ขนาดพวกใจร้อนก็ยังไม่อยากลงเร็ว ๆ เลย ได้แต่ภาวนาให้มันค้างเข้าไว้  ถ้ายังไม่ตายขอให้ตั้งสะติแล้วรีบกดปุ่มหรือแป้นฉุกเฉินสีแดง มีลำโพงเล็ก ๆ แล้วตะโกนขอความช่วยเหลือ  ถ้าโชคดีมีคนตอบ ก็ต้องรอสักพัก ไม่รู้ว่าพรรค… เอ๊ย พักไหน

ประตูลิฟต์ด้านนอกแถบขอบบนจะมีรูกุญแจรูปตัวทีตะแคงอยู่ ┤ เอาไว้เปิดยามลิฟต์ติด แคะเอาผู้คนออกมาได้

เวลาลิฟต์จอดสัญญาณไฟตรงปุ่มลูกศรผนังหน้าลิฟต์จะดับลง คนที่เดินมาทีหลังมักจะเดินเข้าไปกดซ้ำแถมชำเลืองตามองพวกที่ยืนรออยู่อย่างเหยียดหยามราวกับว่าพวกนี้โง่จังกดลิฟต์ไม่เป็น  คิดอีกมุมหนึ่ง เขาอาจจะกดบอกลิฟต์ว่า ‘มาถึงแล้วนะ’ ก็อาจเป็นได้

สำหรับคนที่รออยู่หน้าลิฟต์จะกดปุ่มลูกศรชี้ขึ้นเพื่อจะขึ้นไปชั้นบน รอไปสักพักชักไม่แน่ใจว่าเจ้าลิฟต์มันโง่หรือเปล่า จึงกดปุ่มลูกศรชี้ลงเพื่อเรียกลิฟต์ลงมารับ จากนั้นก็จะมีฝูงชนที่ตามมาใช้ลิฟต์ เดินเข้าไปกดปุ่มลูกศรชี้ขึ้นอีกเพื่อให้ลิฟต์มันรู้ว่า ‘มีคนมาขึ้นเพิ่มนะ’ ถ้ายังชักช้าอยู่อีกก็จะเข้าไปกดปั๊ก ๆ เพื่อให้รู้ว่า ‘รีบ ๆ ลงมารับเร็ว ๆ’  

เมื่อประตูลิฟต์เปิดอ้าออกคนที่รออยู่ด้านนอกก็จะกรูกันเข้าไปแย่งพื้นที่อันจำกัดภายใน ในขณะที่คนที่อยู่ด้านในก็พยายามตะเกียกตะกายดันตัวแหกฝูงชนออกมาข้างนอก ดู ๆ เสมือนสนามซูโม่ย่อย ๆ จะต่างก็ที่ไม่มีใครนุ่งผ้าเตี่ยวเกาะร่องก้นเท่านั้นเอง

ข้อแนะนำที่ควรจดจำคือ ไม่ใช้ลิฟต์ยามไฟไหม้ แผ่นดินไหว และระเบิด ควรระมัดระวังเมื่ออยู่ในเมืองที่กระแสไฟฟ้าตกเป็นประจำ เพราะท่านอาจจะโชคร้ายอยู่ในลิฟต์ตอนไฟตกพอดิบพอดี

เจ้าตู้ชักลอกนี้อำนวยความสะดวกให้ผู้คนยิ่งนัก กระแสไฟฟ้าที่นำมาใช้แลกกับชีวิตสัตว์โลกเหลือคณา หรือแม้กระทั่งสูญพันธุ์ไปมากต่อมากแล้ว ทุกครั้งที่จะใช้ลิฟต์ลองหยุดคิดสักนิดว่า ถ้าไม่ลำบากนัก การเดินจะช่วยบริหารกล้ามเนื้อที่บีบเลือดเสียกลับไปฟอกที่ปอด ช่วยให้ระบบไหลเวียนดีขึ้น ช่วยให้หัวใจแข็งแรง ได้เจริญสะติ มีสารความสุขหลั่งออกมา และเบียดเบียนสัตว์โลกน้อยลง