เพิ่งมารู้เอาที่มาดีฟส์นี่แหละ ว่าเขาหยุดงานกันวันศุกร์เสาร์แต่วันอาทิตย์ทำงาน เจ้าหน้าที่สาธารณสุขเขาเลยขะยั้นขะยอให้ไปเที่ยวเพราะอย่างไรเสียก็ไม่มีใครทำงาน  ฉันจึงจองที่พักกะทันหัน เอาแบบดูดีสี่ดาวแต่ราคาย่อมเยาราวกับดาวร่วงไปสักดวงสองดวง เข้าเครือข่ายใยพิภพหาได้มาที่หนึ่งซึ่งลดราคากระหน่ำซ้ำซ้อน ที่พักตากอากาศแต่ละแห่งก็คือแทบจะเหมาหมดทั้งเกาะนั่นแหละ  การเดินทางต้องนั่งเรือข้ามไป ยกเว้นบางเกาะจะมีสนามบินให้ย่นระยะเวลาเดินทางหาความสำราญ 

เรือเร็วที่นี่มีเสื้อชูชีพให้ผู้โดยสารใส่ทุกคน แจกให้ใส่จริง ๆ รวมพนักงานและกัปตันด้วย ไม่ใช่ห้อยไว้ให้บนบานศาลกล่าวเวลาเรือล่ม หรือเป็นเครื่องประดับยนต์เหมือนแหนมห้อยตามรถพุ่มพวง ค่าเรือแพงหูฉี่เสียจนอยากแปลงกายเป็นนางเงือกว่ายน้ำข้ามเกาะมาเอง

           หมู่เกาะเรียงรายราวกับน้ำตาเทียนสีขาวหยดบนแผ่นน้ำสีครามเหลือบฟ้าใส กลางน้ำตาเทียนแต่ละหยดระบายด้วยกำมะหยี่สีเขียวของหมู่แมกไม้ พอเท้าเหยียบเกาะเขาก็ต้อนไปห้องพักแขกพร้อมแจกผ้าเย็นและชาเย็นเพื่อให้นั่งรอจนเย็นชาไปเลย กว่าเอกสารจะแล้วเสร็จก็ปาเข้าไปพักใหญ่ คือประเภทเก็บเงินให้ได้ก่อนแล้วจะไปไหนก็ตามใจ ฉันว่ายากอยู่นะ เพราะหนทางออกจากเกาะนี้ได้ก็มีแค่เรือของโรงแรมเท่านั้น ข้าวปลาอาหารมีให้ทานเพียบ แต่ราคาแพงจัง ต้องเข้าใจเขาหน่อยเพราะหลายอย่างในประเทศนี้ต้องนำเข้าแทบทั้งนั้น  สมัยฉันทำงานตามป่าดอยแถวเชียงใหม่เรามีประปาภูเขา แต่ที่นี่มีประปาทะเลสำหรับอุปโภคบริโภค ส่วนแขกอุปโภคอย่างเดียวส่วนน้ำดื่มน้ำนั้นมาจากขวดแสนแพง (อดบ่นไม่ได้) 

อาณาจักรโรงแรมกินอาณาเขตทั้งเกาะจึงมีพรั่งพร้อมทุกอย่าง ไม่ว่าโรงเรือนและแปลงพืชผักผลไม้บางชนิดผลิตมาขายแขกอย่างหนำใจ พืชสมุนไพร สวนป่า

สนามฟุตบอล ห้องสมุด มัสยิด คาราโอเกะ ร้านอาหารไทย ไปจนถึงกีฬาทางน้ำนานาชนิด

พนักงานโรงแรมขับรถไฟฟ้าพาฉันเลียบหาดมายังห้องพักทรงสูงสองชั้นหลังคาทรงสอบมุงด้วยใบไม้

เมื่อก้าวเท้าผ่านบานประตูไม้เข้าไปถึงกับอึ้ง ชั้นล่างที่เห็นเป็นห้องนั่งเล่นพร้อมโทรทัศน์จอแบนขนาดยักษ์ ชุดชากาแฟ ขนมของกินเล่นเรียงบนชั้นบนตู้ไม้ ถัดลงมาเป็นตู้เย็นพร้อมเหล้าเบียร์เครื่องดื่มเบียดกันแน่นเอี๊ยด กะให้เมาตายคาที่ไปเลย เลยถัดไปเป็นโต๊ะเครื่องแป้งทำด้วยไม้และมีชั้นเล็ก ๆ สองข้างขอบกระจกให้วางเครื่องประเทืองความงามต่าง ๆ ตรงข้ามโต๊ะเครื่องแป้งมีโต๊ะรับแขกไม้ปูด้วยฟูกผ้าหนานุ่มสีน้ำตาลอ่อนพร้อมหมอนพิงเล็ก ๆ ให้เอกเขนกผึ่งพุง

พื้นไม้กระดานสีน้ำตาลเข้มมันวับเดินสบายเท้า ผนังด้านหน้าเป็นกระจกแทบทั้งหมด ติดมู่ลี่ไม้สีน้ำตาล ผนังด้านหลังเป็นปูนสีขาว ด้านซ้ายของประตูมีบันไดวนโค้งไปตามผนังสู่ห้องนอนบนชั้นลอยที่ไม่มีประตูหรือฝาขีดขั้น เตียงขนาดใหญ่รองรับที่นอนแสนนุ่มพร้อมหมอนขนาดต่าง ๆ ถึง  4 ใบ หนุนหัวให้แบนไปเลย 

ปลายเตียงเป็นผนังกระจกและระเบียงกว้างเปิดสู่ทะเล

**VDO ห้องพัก  BandosRoom1.mp4 **

https://www.dropbox.com/s/wpng6qppl4u285u/BandosRoom1.mp4

          ฉันจรดปลายเท้าลงบันไดสู่ชั้นล่าง เลยจากโต๊ะรับแขกมีประตูไม้หนาเปิดสู่ห้องน้ำด้านหลัง อุ๊แม่เจ้า ถึงกับผงะ จะใช้ยังไงให้ทั่วพื้นที่ดีนะนี่ โถส้วมแยกไปด้านซ้ายกั้นด้วยกระจกใสสลับฝ้าครึ่งล่างกันภาพบาดตาบาดใจ โถอ่างล้างมือคู่อยู่กลางกั้นด้วยแผ่นฝากระเบื้อง แยกฝักบัวยักษ์ด้านขวาออกเป็นส่วนอาบน้ำ มีพื้นกระเบื้องน้ำตาลอ่อนรองรับสักสองตารางเมตร รายรอบด้วยหินกรวดสีขาวลาดไปสู่อ่างอาบน้ำวนที่ตั้งเด่นเป็นสง่าตรงกลางลาน มีแค่หลังคามุงจากโค้งกางกั้นระหว่างหมู่ดาวเดือน

ห้อมล้อมด้วยพื้นทรายสีครีมและรั้วปูนสีขาวสูงพอให้คนดีปีนลำบาก ส่วนคนลามกคงกันไม่ได้ ยกเว้นรั้วไฟฟ้าดูดให้เป็นหมันคาทีไปเลย ต้นไม้ทรงพุ่มงอกประดับเล็กน้อย มิได้กันอุจาดแต่เพิ่มบรรยากาศให้เข้าถึงธรรมชาติ   แม่เจ้าโว้ย…ทั้งหลังเป็นของฉันคนเดียวรึนี่ ทำไมมันช่างเริดหรูอลังการเหลือเกินเมื่อเทียบกับราคาที่จ่ายไป

**VDO ห้องน้ำ  BandosRoom2.mp4**

https://www.dropbox.com/s/4shqvpxfswfvuqe/BandosRoom2.mp4

ขอฉลองศรัทธาหน่อย ก็เพิ่งเคยใช้อ่างอาบน้ำวนขนาดใหญ่เป็นครั้งแรกนี่แหละ กด ๆ จิ้ม ๆ สักพักก็ปรากฏเสียงเครื่องกลดังกระหึ่มไม่เห็นเหมือนในหนังเลยแฮะ สายน้ำพุ่งแรงยังกับน้ำป่าทะลักมาจากทุกทิศทุกทาง เสมือนถูกซุ่มยิงจากหน่วยปราบจารจน พื้นอ่างยังมีน้ำพุ่งปูด ๆ ขึ้นมา ดู ๆ แล้วยังกับเป็นกล้วยทอดเท้งเต้งอยู่ในกระทะน้ำมันเดือดปุด ๆ ยังไงยังงั้น ไม่เห็นมันจะโรแมนติกส์รัญจวนใจตรงไหนได้  หมดอารมณ์จนต้องตะกายออกมาอาบน้ำฝักบัวแบบโบราณแทน

       รุ่งขึ้นฉันตื่นราวตีห้ากว่า ๆ เพื่อเตรียมตัวไปว่ายน้ำแต่เช้ามืด ถนนทรายเรียบเนียนปูลาดสู่หมู่ต้นมะพร้าวที่ขึ้นโดยรอบสระ เหลือพื้นที่ให้เห็นท้องฟ้า มันโยกส่ายเบา ๆ สอดประสานกับเสียงนกเจื้อยแจ้ว สระน้ำสีน้ำเงินเรียบนิ่งยามนี้มิมีผู้ใดให้เสียสมาธิ ว่ายน้ำเจริญสติสักชั่วโมง แล้วค่อยไปทานอาหารเช้า สามารถเดินเท้าเปล่าได้ทั่วเกาะ เพราะถนนส่วนใหญ่เป็นผืนทรายขาวเนื้อละเอียด มีถนนปูนเล็ก ๆ ลัดเลาะไปตามป่าโกงกางและห้องพักเพื่อรถเข็น

ห้องพักแบ่งตามระดับความหรูหราและแน่นอนราคาที่แตกต่าง แต่ละแถบจะมีชิงช้าและเตียงชายหาดให้ใช้ โดยจัดวางไปตามแมกไม้พอเหมาะพอดี ไม่มากจนแทบล้มหน้าไม่กระแทกทรายเหมือนเตียงชายหาดบ้านเรา

       ชักเอะใจว่าไอ้หลังที่ฉันอยู่นั้นมันดูหรูหราเหลือคณา จึงเข้าเครือข่ายใยพิภพก็พบว่าราคาจริงมันแพงกว่า 3 เท่า ของราคาที่จ่าย ไม่รู้ว่าเขาให้ห้องผิด หรือตั้งใจปรับให้อยู่เปล่า ๆ ช่างเถอะ ไม่ต้องการคำตอบใด ๆ ทั้งสิ้น เพราะสุขีดีอยู่แล้ว

       ผงเม็ดทรายละเอียดเบียดต้วขึ้นมาตามซอกนิ้วเท้าทุกย่างก้าว สัมผัสได้ถึงความนุ่มเนียนละเมียดละไมภายใต้ฝ่าเท้าสากหนา น้ำทะเลใสที่ลูบไล้นิ้วเท้าเพิ่มสีเข้มขึ้นจนเป็นมรกตครามตัดขอบฟ้าใสที่ปลายตา มีเสียงคลื่นกระทบฝั่งดั่งเพลงบรรเลงขับกล่อม สายลมโชยซอกซอนไปตามเหลืบผมผสมกับกลิ่นไอทะเลราวกับว่าอยู่ในสปาหรูที่กว้างใหญ่ไพศาล ไม่น่าเชื่อเลยนะว่าครั้งหนึ่งในชีวิตจะได้มาเยือนแดนดินถิ่นสรรค์อย่างเกาะมาดีฟส์

        เกาะแบน ๆ รวมกันร่วม 1,190 เกาะ กระจัดกระจายไปทั่วผืนมหาสมุทร มาประกอบกันเป็นหมู่เกาะเป็นกลุ่ม ๆ ทอดตัวเหนือจรดใต้ (26 atolls) รวมกันเป็นประเทศ กินพื้นที่ 90,000 ตารางเมตร มีเพียงร้อยกว่าเกาะที่มีผู้คนอยู่อาศัยรวมกันราวสามแสนคน มีโรงพยาบาลขนาดใหญ่ 2 โรง (เอกชนหนึ่งโรง) ตั้งอยู่ในเมืองหลวง  โรงพยาบาลเขตเพียง 6 โรง (Regional Hospitals) โรงพยาบาลประจำหมู่เกาะ 13 โรง (Atoll Hospitals) และโรงพยาบาลตำบลกับสถานีอนามัยราว 170 แห่ง

Male’ เป็นเมืองหลวงบนเกาะหลัก มีผู้คนถึงหนึ่งในสามของประเทศอาศัยอยู่ ประชากรส่วนใหญ่นับถือศาสนาอิสลาม และพูดภาษา Dhivehi  เมื่อเดินทางมาถึงวันแรก ๆ ฉันเดินลัดเลาะสำรวจเกาะหลักไปตามตรอกเล็กซอยน้อย พบกองขยะเล็ก ๆ โดยเฉพาะขวดน้ำพลาสติกเรียงรายเป็นระยะ เมืองหลวงดูเงียบเหงาในช่วงรุ่งสางและกลางวันเพราะร้านอาหารปิดในเดือนแห่งการถือศิลอด

ท่อระบายน้ำจากชั้นบนของตึกแถวบางแห่งปล่อยของเสียลงทางเท้าโดยตรงให้มันละลงทางระบายน้ำขอบถนน ป้ายบอกลดราคาแปะบนสินค้าของร้านรวงต่าง ๆ พบเห็นได้ทั่วไปไม่แตกต่างจากเมืองอื่น ๆ สายลมแผ่วเบาทำให้ฉันเดินได้อย่างสบายผู้คนน่ารักใจดีแม้รูปลักษณ์ภายนอกจะดูหน้ากลัวในสายตาคนไทยอย่างเราที่มีประสบการณ์ชีวิตมาคนละแบบ  

ภาพลักษณ์แห่งความเลิศหรู ดื่มด่ำธรรมชาติอันแสนอภิรมย์ ซึ่งผู้มีอันจะกินหาซื้อได้ กลบวิธีชีวิตอีกมุมหนึ่งของชาวบ้านตาดำ ๆ ของมาดีฟส์ ค่าครองชีพแพงระยับ ไม่ว่าจะหยิบจับอะไร   เพราะนำเข้ามาแทบทุกอย่าง ไม่ว่าข้าวปลาอาหารหยูกยา  รายได้มหาศาลจากการท่องเที่ยวแล้วแต่รัฐบาลจะจัดสรรว่าอันไหนสำคัญ เมื่อธุรกิจรายได้มหาศาลสำคัญกว่าสุขภาพกับสาธารณูปโภคพื้นฐานของชาวบ้านตามเกาะเก่งไกลโพ้น ความแตกต่างของชนชั้นก็ปรากฏให้เห็นชัดมากขึ้น ๆ ความเหลื่อมล้ำแทรกซึมไปในทุกอณูอากาศอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้  เฉกเช่นเกาะหรู ๆ ในเมืองไทย

     ตอนที่ฉันลงเก็บข้อมูลเฝ้าระวังเหตุการณ์ที่เกาะทางใต้กับเจ้าหน้าที่สาธารณสุข

 ** VDO เจ้าหน้าที่สาธารณสุข KteamMaldives.mp4 **

https://www.dropbox.com/s/8hqg2ur3shz3c1q/KteamMaldives.mp4

 ** VDO ชุมชนในเกาะ KislandMaldives.mp4 **

https://www.dropbox.com/s/p8mwhg9bmx59tto/KislandMaldives.mp4

 ได้พบเห็นชาวบ้านที่มีความเป็นอยู่อย่างเรียบง่าย หากุ้งหอยปูปลาขาย

ชายหาดที่พักผ่อนหย่อนใจก็เป็นตามอัตภาพ มีม้านั่งสานด้วยเชือกหยาบหนา แต่ชมทะเลได้เช่นกัน

อาทิตย์อัศดงก็งดงามพอ ๆ กับ สถานตากอากาศเริดหรู ภายใต้ฟากฟ้าเดียวกัน

ขยะที่มาพร้อมความเจริญและความพร้อมของชุมชนมีให้เห็นเจนตา

เกือบ 3 ปี แล้วสินะ ที่สถานพยาบาลแห่งนี้ขาดแคลนหยูกยา เวชภัณฑ์

บางช่วงเวลาขาดแม้กระทั่งหมอ เพราะประเทศนี้ผลิตหมอเองไม่ได้ ต้องจ้างจากต่างประเทศซึ่งมาอยู่ไม่นานก็ไป ความผูกพันลึกซึ้งทุ่มเทเพื่อการพัฒนาอย่างต่อเนื่องหาได้ยาก ยามใดที่ขาดหมอ ชาวบ้านต้องเดินทางข้ามเกาะไปรักษา ค่าเดินทางราว 700 บาท ขนาดฉันเดินทางด้วยเรือด่วนใช้เวลา  10 นาที ร่วมสามพันบาท ถ้าป่วยหนักต้องเดินทางเครื่องบิน ไม่ต้องพูดถึงเลยนะว่าจะแพงขนาดไหน แผนประกันสุขภาพอันใหม่ดูเสมือนจะดีถ้าพูดกับผู้บริหาร แต่เมื่อคุยกับระดับปฏิบัติก็ชีช้ำเหมือนบางประเทศอย่างบอกไม่ถูก เบิกจ่ายยายาก ถ้าหมดชาวบ้านต้องไปหาซื้อตามร้านขายยา นี่รวมถึงสถานพยาบาลของรัฐด้วยนะที่ต้องไปหาซื้อถ้ามีงบพอ ช่วงที่รัฐบาลกระจายอำนาจลงสู่ท้องถิ่นนั้นคาดว่าอะไร ๆ ก็คงจะดี ทว่า ทุกอย่างมีดีมีเสีย เพราะองค์การบริหารส่วนท้องถิ่นจัดสรรงบประมาณตามอันดับความสำคัญที่เขาเล็งเห็นหรือคิดว่าดีสำหรับชุมชน ซึ่งมีผลกระทบต่องานรักษาพยาบาลและการควบคุมป้องกันโรคอย่างมากถ้าถูกจัดไว้ลำดับหลัง ๆ  งานเฝ้าระวังโรค สอบสวนโรคเพื่อควบคุมการระบาด และงานป้องกันสร้างเสริมสุขภาพจึงเป็นงานสำคัญ แต่คนทั่วไปมักเข้าใจผิดคิดว่าหมอมีหน้ารักษา ซึ่งหมายถึงว่า สุขภาพแย่จนต้องซ่อม จึงเป็นงานปิดทองหลังพระ เพราะจับต้องได้ยาก ใช้เวลานาน อดทน ต้องเพียรพยายามสูง  งานหนักและรายได้ไม่ดีดอก ไม่มีใครรู้จักหรือชื่นชม นอกเสียจากความรู้สึกดี ๆ ของผู้ทำที่คอยหล่อเลี้ยงใจตน ดังนั้นจึงมีเจ้าหน้าที่โยกย้าย เปลี่ยนงาน และสมองไหลให้พบเห็นเป็นธรรมดา

    การลงพื้นที่ทั้งไทย อินเดีย อินโดนีเชีย และมาดีฟส์ครานี้ ตอกย้ำความทุกข์ของชีวิตในวิถีแห่งกิเลส แต่เราก็ยังชอบภาพลวงตาหลงวนเวียนกันอยู่นี่แหละ จริงไหม