เบญจศีล – นิจศีล จัดเป็นศีลของมนุษย์ทั้งหลาย

ไม่ยกเว้นบุคคลใดเลย ไม่ว่าเขาจะเป็นเด็ก ผู้ใหญ่ หญิง ชาย หรือเชื้อชาติใดก็ตาม  ศีล ๕ นั้นเป็นของทุกคน เพราะฉะนั้น มนุษย์ทุกคนจึงต้องรักษาศีล ๕ ของตนให้บริสุทธิ์บริบูรณ์  แม้บุคคลนั้นจะได้สมาทานศีลหรือไม่ก็ตาม  การรักษาศีล ๕ นั้น จัดเป็นหน้าที่ของมนุษย์ทุกคนในโลก เพราะว่า ศีล ๕ เป็นนิจศีลของมนุษย์ทั้งหลายในโลกนี้

ถ้าบุคคลใดรักษาศีล ๕ ได้บริสุทธิ์บริบูรณ์ดีแล้ว กุศลที่เกิดจากการรักษาศีล ๕ นั้น  เมื่อมีโอกาสให้ผล ย่อมเป็นไปเพื่อประโยชน์ เพื่อความสุข ทั้งในปัจจุบันชาติและอนาคตชาติ กุศลกรรมที่เกิดจากการรักษาศีล ๕ นั้น ย่อมนำเกิดในสุคติภูมิ ๗ คือ มนุษย์ และ สวรรค์ ๖ ชั้น ย่อมได้เสวยความสุขในกามสุคติ ตามภูมิที่ตนได้เกิดนั้น

แต่ถ้าบุคคลใดละเมิดศีลข้อใดข้อหนึ่งในศีล ๕ อกุศลที่เกิดจากการละเมิดศีลนั้น เมื่อมีโอกาสให้ผล ย่อมเป็นไปเพื่อความฉิบหาย เพื่อความทุกข์ ทั้งในปัจจุบันชาติและอนาคตชาติ

และหลังจากตายไปแล้ว ผลของการละเมิดศีลนั้น จักให้ผลนำเกิดในอบายภูมิ ๔ ได้แก่ นรก เปรต อสุรกาย สัตว์เดรัจฉาน ย่อมได้เสวยความทุกข์ในอบายภูมิ ตามภูมิที่ตนได้เกิดนั้น

เพราะฉะนั้น บุคคลจึงควรหลีกเว้นโทษอันไม่น่าปรารถนาทั้งหลาย และควรได้รับอานิสงส์ของศีล ตามที่พระพุทธเจ้าแสดงโทษและอานิสงส์ของศีลไว้ดังในมหาปรินิพพานสูตรทีฆนิกาย ว่า

โทษของคนละเมิดศีล (ทุสีลอาทีนวะ)

ดูก่อนคฤหบดีทั้งหลาย    โทษของศีลวิบัติของบุคคลผู้ทุศีลมี ๕ ประการ ๕ ประการเป็นไฉน?

         (๑)  ดูก่อนคฤหบดีทั้งหลาย     บุคคลผู้ทุศีล     ผู้ปราศจากศีลในโลกนี้ ย่อมประสบความเสื่อมจากโภคะเป็นอันมาก  เพราะมีความประมาทเป็นเหตุ  นี้เป็นโทษข้อที่ ๑ ของบุคคลผู้ทุศีล

         (๒)  ดูก่อนคฤหบดีทั้งหลาย    ข้ออื่นยังมีอยู่อีก     กิตติศัพท์อันลามกของบุคคลผู้ทุศีล  ผู้ปราศจากศีลย่อมอื้อฉาวไป  นี้เป็นโทษข้อที่  ๒  ของบุคคลผู้ทุศีล

         (๓)  ดูก่อนคฤหบดีทั้งหลาย    ข้ออื่นยังมีอยู่อีก บุคคลผู้ทุศีล ผู้ปราศจากศีล  เข้าสู่บริษัทใด ๆ คือขัตติยบริษัทก็ดี  พราหมณบริษัทก็ดี  คฤหบดีบริษัทก็ดี   สมณบริษัทก็ดี   เป็นผู้ไม่องอาจ  ขวยเขิน  เข้าไป   นี้เป็นโทษข้อที่  ๓ ของบุคคล
ผู้ทุศีล

          (๔)   ดูก่อนคฤหบดีทั้งหลาย    ข้ออื่นยังมีอยู่อีก   บุคคลผู้ทุศีล  ผู้ปราศจากศีล   ย่อมหลงทำกาลกริยา  (ตาย)  นี้เป็นโทษข้อที่ ๔ ของบุคคลผู้ทุศีล

         (๕)   ดูก่อนคฤหบดีทั้งหลาย    ข้ออื่นยังมีอยู่อีก   บุคคลผู้ทุศีล  ผู้ปราศจากศีล  เบื้องหน้าแต่ตายเพราะกายแตก  ย่อมเข้าถึงอบาย ทุคติ  วินิบาต นรก นี้เป็นโทษข้อที่  ๕  ของบุคคลผู้ทุศีล

         ดูก่อนคฤหบดีทั้งหลาย  โทษ ๕ ประการของบุคคลผู้ทุศีล   ผู้ปราศจากศีล   เหล่านี้แล

                       อานิสงส์ของผู้มีศีล  ๕  ประการ

ดูก่อนคฤหบดีทั้งหลาย  อานิสงส์ของบุคคลผู้ถึงพร้อมด้วยศีล ของผู้มีศีล   มี ๕ ประการ  ๕ ประการเป็นไฉน?

         (๑)  ดูก่อนคฤหบดีทั้งหลาย  บุคคลผู้มีศีล  ผู้ถึงพร้อมด้วยศีลในโลกนี้ ย่อมได้ประสบกองโภคะใหญ่เพราะมีความไม่ประมาทเป็นเหตุ   นี้เป็นอานิสงส์ข้อที่ ๑ ของบุคคลผู้ถึงพร้อมด้วยศีล   ของบุคคลผู้มีศีล

         (๒)  ดูก่อนคฤหบดีทั้งหลาย    ข้ออื่นยังมีอีก    กิตติศัพท์อันดีงามของบุคคลผู้มีศีล    ผู้ถึงพร้อมด้วยศีล   ย่อมฟุ้งขจรไป     นี้เป็นอานิสงส์ข้อที่  ๒ ของบุคคลผู้ถึงพร้อมด้วยศีล   ของบุคคลผู้มีศีล

         (๓)  ดูก่อนคฤหบดีทั้งหลาย    ข้ออื่นยังมีอีก   บุคคลผู้มีศีล  ผู้ถึงพร้อมด้วยศีล  เข้าสู่บริษัทใด  ๆ    คือ  ขัตติยบริษัทก็ดี   พราหมณบริษัทก็ดี คฤหบดีบริษัทก็ดี  สมณบริษัทก็ดี  ย่อมเป็นผู้องอาจ ไม่ขวยเขินเข้าไป  นี้เป็นอานิสงส์ข้อที่ ๓   ของบุคคลผู้ถึงพร้อมด้วยศีล   ของบุคคลผู้มีศีล

         (๔)   ดูก่อนคฤหบดีทั้งหลาย   ข้ออื่นยังมีอีก    บุคคลผู้มีศีล  ผู้ถึงพร้อมด้วยศีล    ย่อมเป็นผู้ไม่หลงทำกาลกริยา (ตาย) นี้เป็นอานิสงส์ข้อที่  ๔ ของบุคคลผู้ถึงพร้อมด้วยศีล   ของบุคคลผู้มีศีล

         (๕)   ดูก่อนคฤหบดีทั้งหลาย  ข้ออื่นยังมีอีก  บุคคลผู้มีศีล  ผู้ถึงพร้อมด้วยศีล  เบื้องหน้าแต่ตายเพราะกายแตก  ย่อมเข้าถึงสุคติโลกสวรรค์  นี้เป็นอานิสงส์ข้อที่  ๕ ของบุคคลผู้ถึงพร้อมด้วยศีล   ของบุคคลผู้มีศีล

         ดูก่อนคฤหบดีทั้งหลาย  อานิสงส์  ๕  ประการของบุคคลผู้ถึงพร้อมด้วยศีล   ของบุคคลผู้มีศีล   เหล่านี้แล

                             จบเรื่อง ศีล๕