อาหารพื้นเมืองของสตูลที่เป็นเสมือนอาหารหลักประจำบ้านคือ แกงตอแมะห์ นิยมรับประทานในครอบครัวของชาวไทยมุสลิม แต่ชาวจีนในจังหวัดสตูลก็นิยมรับประทานเช่นกัน เพราะมีกลิ่นครื่องเทศและสมุนไพร ที่ทำให้แกงมีความหอมกรุ่น และหากได้ปรุงกับปลาอิงคุดด้วยแล้ว จะมีรสชาติที่อร่อยขึ้น การปรุงแกงตอแม๊ะห์ มีเครื่องปรุง ได้แก่ ปลาสด น้ำกะทิสด เกลือ มะขามเปียก ขมิ้น พริกแห้งเมล็ด ใหญ่ กระเทียม หัวหอมแดง เมล็ดบาลาบา เมล็ดซาหวี เมล็ดผักชี เมล็ดข้าวเล็ก เมล็ดข้าวใหญ่ และใบกาลาปอแหล (ใบสมุยเทศ) (อาหารแกงตอแมะห์, ม.ป.ป.) การปรุงเครื่องแกงแบบสมัยดั้งเดิมจะต้องบดและโขลกเครื่องให้ละเอียดซึ่งจะได้รสชาดต้นตำรับที่อร่อย แต่ปัจจุบันมีเครื่องแกงสำเร็จรูปจำหน่ายทำให้ปรุงง่ายยิ่งขึ้น ถ้าต้องการให้มีรสชาติเข้มข้นอาจจะบดพริกแห้งปรุงเพิ่มหรือถ้าต้องการรสเผ็ดก็จะเพิ่มพริกสด ที่สำคัญต้องตั้งไฟให้เครื่องแกงสุกดี จึงจะเติมกะทิ ฉะนั้นอาจจะไม่ได้แกงตอแมะห์ที่มีรสชาติหอมกรุ่นชวนทาน
แกงตอแมะห์นิยมรับประทานกับข้าวมัน (ข้าวที่หุงกับกะทิ) ทานร่วมกับอาจาดแตงกวา แต่ก็สามารถรับประทานกับข้าวหุงธรรมดาได้ ทานได้ทั้งเป็นอาหารเช้า อาหารเที่ยง และอาหารเย็น และมักนำมาทานร่วมกับโรตี หรือปาท่องโก๋ได้ ขนม 2 อย่างนี้ นำมาจิ้มกับแกงตอแมะห์แล้วจะอร่อยยิ่งขึ้น
หากท่านได้มาเยือนเมืองสตูล มีร้านอาหารเช้า อาหารเที่ยง ที่จังหวัดสตูลมากมายที่ท่านสามารถลิ้มรสได้ หากต้องการปรุงแกงตอแมะห์ด้วยตนเอง ท่านสามารถหาเครื่องแกงสำเร็จรูปอาจลองไปหาซื้อตามตลาดสดในจังหวัดสตูล แต่ต้องซื้อเมล็ดบาลาบาไปด้วย เพราะก่อนนำเครื่องแกงสำเร็จรูปตั้งไฟนั้น ท่านต้องตั้งน้ำมันบนไฟให้ร้อน ทุบกระเทียม เจียวกระเทียมร่วมกับเมล็ดบาลาบาให้เหลืองแล้วจึงนำเครื่องแกงสำเร็จรูปละลายน้ำเล็กน้อยตั้งไฟให้สุก ขณะเครื่องแกงตั้งบนไฟ ต้องเติมน้ำเรื่อย ๆ การเติมน้ำต้มเครื่องแกงไม่ต้องเติมน้ำมากเกินไป ใส่พอไม่ให้เครื่องแกงแห้งติดหม้อ เมื่อเครื่องแกงสุก (สังเกตจากมีกลิ่นหอม) เติมกะทิ ปรุงรสด้วยเกลือ มะขามเปียก ปลาสด และก่อนยกเครื่องแกงจากเตาใส่ใบกาลาปอแหล (ใบสมุยเทศ) เพื่อให้แกงมีความหอมขึ้น เพียงเท่านี้ท่านก็จะได้ลิ้มรสชาติของแกงตอแมะห์ที่ปรุงด้วยตนเอง แต่ก็ควรหาโอกาสมาลองลิ้มรสฝีมือของชาวสตูลแล้วจะรู้ว่า ทำไมแกงตอแมะห์จึงเป็นอาหารคู่บ้านของชาวสตูล
รายการอ้างอิง
อาหารแกงตอแมะห์ (ออนไลน์). ม.ป.ป. สืบค้นจาก: http://kanchanapisek.or.th/kp8/culture/stl/stl511.html
[11 พฤษภาคม 2551]
เว็บไซต์เพื่อการท่องเที่ยวจังหวัดสตูล (ออนไลน์). ม.ป.ป. สืบค้นจาก:
http://203.150.23.99/TravelSatun/TH/ShowRestaurant.aspx?RID=8 [11 พฤษภาคม 2551]