กลายเป็นภาพยนตร์เล็กๆที่ถูกกล่าวขานอย่างมากมายหลังจากซัมเมอร์ปี 2009 ผ่านพ้นไป District 9 ของ นีลล์ บลอมแคลมป์ ผู้กำกับหน้าใหม่ผู้มีถิ่นกำเนิดที่อัฟริกาใต้ที่เดียวกับฉากหลักของเรื่อง อย่างไรก็ตามภาพยนตร์ก็สื่อออกมาก่อนหน้าอยู่แล้วว่ามี ปีเตอร์ แจ๊คสัน เป็นผู้หนุนหลัง และบารมีของผู้สร้างไตรภาคแห่งแหวนก็ไม่ทำให้ผิดหวัง เพราะเป็นเหมือนการยืนยันจากผู้ประสบความสำเร็จอย่างมากมายในฐานะผู้กำกับรุ่นถัดจากรุ่นใหญ่อย่าง สตีเว่น สปีลเบิร์ก, เจมส์ คาเมรอน และ จอร์จ ลูคัส แต่ที่สำคัญแม้จะมีแจ๊คสันหนุนหลังแต่นีลล์ บลอมแคลมป์ก็สร้างสรรค์งานได้อย่างมีเอกลักษณ์ของตัวเอง ไม่ว่าจะเป็นเนื้อเรื่อง ความลุ่มลึกของสาระ และมิติของการประชดประชัน บวกกับการเป็นภาพยนตร์ไซไฟ แม้จะทำให้คนดูคาดหวังจากภาพจานบินขนาดมหึมาบนท้องฟ้าเหนือกรุงโยฮันเนสเบิร์ก คล้ายกับภาพที่เคยเกิดกับ ID4 มาแล้ว ซึ่งผู้ดูก็ผิดหวังไประดับหนึ่ง แต่ District 9 กลายเป็นอีกหนึ่งเรื่องที่ผู้ชมเฝ้ารอภาคต่อของเรื่องนี้อย่างชัดเจน

นีลล์ บลอมแคลมป์ ได้สร้างหนังสั้นก่อนขยายความมาเป็น District 9 นั่นก็คือ Alive in Joberg ที่เป็นสะท้อนถึงปัญหาการแบ่งชนชั้นและการกีดกันผิวสีในโยฮันเนสเบิร์ก บ้านเกิดของบลอมแคลมป์เอง โดยใช้มนุษย์ต่างดาวเป็นสัญลักษณ์ของชนชั้นสองของประเทศ หนังสั้นเรื่องนี้ได้กล่าวเริ่มต้นตั้งแต่การมาครั้งแรกของมนุษย์ต่างดาว และเป็นที่ตื่นตาตื่นใจและให้การต้นรับของมนุษย์โลก โดยเฉพาะสิ่งที่มนุษย์ไม่เคยพบเห็นอย่างชุดเกราะชีวะ หรือหุ่นยนต์ แต่เมื่อเนิ่นนานไปก็เกิดการขัดแย้งกันระหว่างมนุษย์กับมนุษย์ต่างดาวพวกนี้ มีการสัมภาษณ์ การเจาะข่าวเหมือนเป็นภาพเหตุการณ์ในชีวิตประจำวันที่เราชมจากข่าวทางทีวี ซึ่งเหมือนกับบอกกลายๆว่ามนุษย์ต่างดาวเหล่านี้ก็คือมนุษย์ร่วมโลกเดียวกันแต่ต่างเชื้อชาติ ต่างภาษา ต่างวัฒนธรรม การใช้มนุษย์ต่างดาวก็เพียงเป็นการเปรียบเปรยเท่านั้นเองว่ามนุษย์ต่างหากที่กีดกันหรือปฎิบัติมนูษย์ด้วยกันเองอย่างไม่เท่าเทียมกัน เหมือนที่คนขาวปฎิบัติต่อคนผิวสีในอัฟริกาใต้ ภาพยนตร์สั้นเรื่องนี้มีความยาวเพียง 6 นาที ดังนั้นจึงไม่แปลกที่ความแปลกใหม่และสดในการนำเสนอจึงเป็นจุดชนวนในการเกิด Alive in Joberg ในฉบับยาวหรือ District 9 นั่นเอง

District 9 ได้ขยายความจาก Alive in Joberg อธิบายความเป็นไปเป็นมาได้มากขึ้น และในหนังสั้นได้เริ่มเอ่ยถึงการขัดแย้งของมนุษย์ต่างดาวกับมนุษย์โลก ภาพยนตร์จึงแตกประเด็นเมื่อรัฐบาลเริ่มออกนโยบายที่ดูเหมือนจะแก้ปัญหานี้โดยอพยพเหล่าเอเลี่ยนออกไปจาก District 9 โดยมีหน่วยงาน MNU มารับผิดชอบในการเคลื่อนย้าย และมีทหารเข้ามากำกับอีกทีเผื่อในกรณีเกิดความรุนแรง ความสนุกจึงบังเกิดเมื่อมีกลุ่มคนที่เข้ามาเกี่ยวข้องกับสังคมมนุษย์ต่างดาวหลายกลุ่ม ผลประโยชน์ มีตั้งแต่คนขาว คนผิวสี พ่อมดหมอผี กลุ่มต่อต้านความรุนแรง สื่อมวลชน ภาพยนตร์จึงมีการกระทบเสียดสีอยู่ตลอดเวลา และยังคงเอกลักษณ์ในการนำเสนอคล้ายกับการรายงานข่าวเหมือนหนังสั้นต้นฉบับ ทำให้เป็นความแปลกใหม่ แม้จะไม่แปลกตาเพราะมีหลายเรื่องที่ใช้เทคนิคไปก่อนแล้วอย่าง Cloverfield หรือหนังซอมบี้บางเรื่อง และเมาอภาพยนตร์สู่จุดไคลแม็กซ์ของเรื่อง ความเป็นภาพยนตร์ไซไฟก็ทำงานอย่างไม่ขาดตกบกพร่องและทิ้งท้ายให้คนดูเฝ้ารอภาคต่ออย่างลงตัว

District 6 การอพยพอย่างข่มขู่นโยบายกีดกันสีผิวแห่งประวัติศาสตร์

การใช้ชื่อ District 9 ย่อมมีที่มาเมื่อผู้สร้างแท้จริงแล้วเกิดที่อัฟริกาใต้ จึงเข้าถึงประวัติศาสตร์การแบ่งแยกผิวเป็นอย่างดี ดังนั้นในประวัติศาสตร์ของอัฟริกาใต้มีสถานที่ที่เรียกว่า District 6 มาตั้งแต่ในปี 1867 เป็นเขตปกครองตนเองในเมืองเคปทาวน์ของอัฟริกาใต้และเป็นสถานที่ค้าทาสแห่งใหญ่ มีพ่อค้าและชาวอพยพจากถิ่นอื่นมาตั้งรกรากที่ District 6 ว่ากันว่าชาวมาเลย์เป็นชนชั้นทาสที่ถูกนำมาที่แห่งนี้โดยบริษัทดัทช์อีสต์อินเดีย จนมีประชากรถึง 10 เปอร์เซ็นต์ของประชากรทั้งหมดในเคปทาวน์ และเมื่อสิ้นสงครามโลกครั้งที่สอง ก้เริ่มเข้าสู่ยุคการแบ่งแยกสีผิว รัฐบาลประกาศกำจัดผู้ที่อยู่อาศัยในเขต District 6 โดยให้เหตุผลว่าเขตนี้เป็นแหล่งเสื่อมโทรม อันตราย และมั่วสุมไปด้วยการพนัน โสเภณี และน้ำเมา จึงต้องกำจัดให้สิ้นไม่ใช่เป็นการบูรณาการ ประชาชนในท้องถิ่นรู้ดีว่านี่เป็นความต้องการเข้ามายึดครองดินแดนหาใช่เป็นไปตามเหตุผลที่รัฐบาลอ้างไม่ เพราะดินแดนแถบนี้ใกล้ศูนย์กลางพาณิชย์และเป็นท่าเรือที่คนขาวต้องการ และ11 กุมภาพันธ์ 1966 รัฐบาลก็ออกกฎหมายอพยพคนท้องถิ่น และประกาศให้เขตนี้เป็นของคนขาวเท่านั้น ส่วนพวกที่อยู่อาศัยเดิมจะถูกขับให้ไปอยู่ในเขตทะเลทราย อ้างว้าง ห่างไกลออกไป

อย่างที่กล่าวมาข้างต้นภาพยนตร์เรื่องนี้มีความลึกของสาระค่อนข้างมาก ภาพของเอเลี่ยนจึงเป็นเพียงการเปรียบเทียบให้เห็นว่ามนุษย์ที่แท้จริงแล้วมองมนุษย์ด้วยกันเองแบบแตกต่างกันออกไป กลุ่มมนุษย์ที่อยู่ในอำนาจเท่านั้นที่เป็นผู้กำหนดชะตาชีวิตกลุ่มอื่นที่ด้อยกว่า โดยเอาผลประโยชน์เป็นที่ตั้ง การยึดดินแดนของรัฐบาลอัฟริกาใต้ใน District 6 ก็เป็นการต้องการทรัพยากรที่ดิน และใน District 9 ก็ไมต่างกัน การแก้ปัญหาขัดแย้งหาใช่ความต้องการของรัฐบาลที่แท้จริงใหม่ ส่วนความต้องการที่แท้จริงเป็นอะไรก็ต้องไปชมกันเอง และก็ไม่ต่างอะไรกับบรรดาผู้ทรงเกียรติในบางประเทศที่ต้องการแก้ไขรัฐธรรมนูญโดยบอกว่าเพื่อสมานฉันท์ (ขอออกนอกเรื่องหน่อย) ขณะที่ชมภาพยนตร์ตัวละครเอกของเรื่องคือ เจ้าหน้าที่ธรรมดาคนหนึ่งที่เทพประทานให้กลายเป็นหัวหน้าในการขนย้ายเอเลี่ยนออกจาก District 9 ชื่อว่า วิกัส แวน เดอ เมอเว ที่พ่อตาผู้หวังประโยชน์แอบแฝงเป็นผู้ผลักดัน แว่บแรกเลยนึกถึงชายหนุ่มที่ชื่อ อภิสิทธิ์ ขึ้นมาทันที เพราะเขาเป็นบุคคลที่ทำตามแบบแผนของสังคมอย่างหมดจด การเข้าไปขอให้เอเลี่ยนย้ายออกก็ต้องมีรายเซ็นต์ยอมรับ ไม่เน้นความรุนแรง เดินตามตรอกออกตามประตูเสมอ แต่ผู้คนที่ล้อมรอบเขากับมุ่งผลประโยชน์จากเขาโดยเฉพาะการดันเขาเป็นหัวหน้าก็มีประโยชน์แอบแฝงชัดเจน จนเมื่อหมดความสำคัญก็ต้องเรียกว่าเฉดหัวส่ง (แต่นายกฯของผมยังไม่ถึงระยะนี้นะครับ) แต่ความเป็นมนุษย์ในตัวของวิกัสไม่เคยเปลี่ยนแปลง อาจจะต้องต่อสู้กับอารมณ์ที่แปรปรวนในบางครั้ง แต่ก็มีมโนธรรมในท้ายสุด แม้แต่ตอนสุดท้ายของภาพยนตร์ที่คงทำให้บางคนอาจจะน้ำตาไหลขึ้นมา

คำถามที่สุดฮิตทั้งอดีตและคงไปถึงอนาคตอีกหลายปีว่า เราเป็นเผ่าพันธ์เดียวในจักรวาลหรือเปล่าและถ้ามีสิ่งชีวิตนอกโลกอื่นๆทำไมไม่เคยปรากฏตัวให้มนุษย์โลกเห็นบ้าง บางทีภาพยนตร์เรื่องนี้ก็เป็นคำตอบหนึ่งว่าแม้จะมีมนุษย์จากนอกโลกจริงแต่ถ้าพวกเขามาเยือนโลกได้จริงและเฝ้าศึกษามนุษย์โลกก่อนที่จะปรากฏตัวให้มนุษย์ได้เห็น พวกเขาคงต้องทบทวนมากมาย แม้โลกที่มนุษย์โลกอยู่จะน่าอยู่เพียงใดแต่พวกเขาก็คงไม่อยากคบกับเผ่าพันธ์ที่มุ่งแต่แสวงหาผลประโยชน์ใช้อาวุธห่ำหั่นกันเองเป็นแน่ อาจะมีหลายคนท้วงติงถึงเอเลี่ยนในเรื่องก็ดูป่าเถื่อน บรรดาเอเลี่ยนก็คงโต้กลับว่าถ้ามนุษย์เองถูกจำกัดเขตแดน ขาดอาหาร มีเพียงอาหารแมวที่มนุษย์ป้อนให้เหมือนพวกเขาเป็นสัตว์เลี้ยง ก็คงโกรธแค้นแสดงความป่าเถื่อนเช่นกัน บางทีอาจจะโหดร้ายกว่าอีกหลายเท่านัก ดูจากวิกัสเป็นตัวอย่างเมื่ออยู่ในอารมณ์กดดันแม้เป็นคนดีไม่น่ากลัวก็ยังใช้ความรุนแรงได้ และเอเลี่ยนก็คงบอกว่า แม้โลกจะน่าอยู่แต่มนุษย์ไม่น่าคบนั่นเอง