เมื่อวันที่ 26 สิงหาคม ที่ผ่านมา ประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูติน ของรัสเซีย และเปโตร โปโรเชนโก ของยูเครน ได้นั่งลงคุยกันอย่างเป็นงานเป็นการครั้งแรก ( เท่าที่รู้ ) ที่เบลารุส เพื่อหาทางออกสำหรับวิกฤติการณ์สงครามกลางเมืองทางด้านตะวันออกของยูเครน

ประเด็นที่นำไปสู่การเกิดของสงคราม ก็คือการมีความเห็นที่แตกต่างกันระหว่างประชาชนฝั่งตะวันตก และตะวันออกของประเทศ โดยคนในฝั่งตะวันตกนั้นเป็นพวกนิยมตะวันตก ส่วนในฝั่งตะวันออก นิยมรัสเซีย

หลังผู้นำที่มาจากฝั่งตะวันออกถูกคนฝั่งตะวันตกโค่นล้ม ผู้นำใหม่ก็เดินหน้าแผนนำประเทศไปซบกับชาติตะวันตก รวมถึงมีการแพลมๆมาว่า อาจจะให้ภาษายูเครนเข้ามามีบทบาทมากขึ้น จากแต่เดิมที่ ภาษารัสเซียและยูเครน มีศักดิ์และสิทธิเท่าเทียมกัน เรื่องนี้สร้างความไม่พอใจให้กับคนฝั่งตะวันออก ถึงกับประกาศแยกประเทศ และเมื่อรัฐบาลส่งทหารไปปราบปราม ก็เลยมีการสู้รบกัน จนเข้าขั้นสงครามกลางเมืองไปเรียบร้อยแล้ว

มาดูการวิเคราะห์ของนักวิเคราะห์ที่เป็นกลางกันครับว่าเขามองว่าการคุยกันของปูติน และโปโรเชนโก เป็นอย่างไร นักวิเคราะห์รายนี้มีชื่อว่า Serge Trifkovic เป็นชาวเซิร์บ - อเมริกัน เชี่ยวชาญเรื่องกิจการการต่างประเทศ และเคยเป็นถึงที่ปรึกษาประธาธิบดีเซอร์เบียมาแล้ว

ถาม - ความสำคัญของการมาหารือกับของปูตินกับโปโรเชนโก

ตอบ - เกรงว่าจะเป็นแค่การมาสบตากัน เพราะโปโรเชนโกเลือกที่จะใช้ทางออกทางการทหารในทางตะวันออก และเขาก็ไม่สามารถถอยได้ โดยไม่สูญเสียความน่าเชื่อถือจากฐานเสียงในฝั่งตะวันตก เช่นเดียวกับปูติน ที่ไม่มีแรงกระตุ้นให้ต้องมาเสนออะไร เพราะตอนนี้การเจรจาก็หยุดชงัก และประเด็นเรื่องการปกครองแบบสหพันธรัฐ กับการปกป้องสิทธิ์ในเรื่องภาษารัสเซีย ก็ไม่เป็นวาระในการประชุม งานนี้ก็เลยเป็นแค่การโฆษณาชวนเชื่อของทั้งสองฝ่าย แต่การไม่มียักษ์ใหญ่ อย่างจอห์น แคร์รี่ รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐมาร่วมประชุมด้วย โดยส่งตัวแทนจากยุโรปมาแทน ถือเป็นเรื่องตลก เพราะสหรัฐเป็นผู้กำหนดนโยบายและวาระการประชุมจริงให้กับยูเครน

ถาม - นางแมร์เคิ่ล นายกรัฐมนตรีเยอรมัน บอกก่อนหน้านี้ว่า ไม่คิดว่าการหารือครั้งนี้ จะนำไปสู่การเปลี่ยนแปลง

ตอบ - เยอรมนีได้สละบัลลังก์ของการมีบทบาทต่อการกำหนดนโยบายของยุโรปตั้งแต่เมื่อ 2 สัปดาห์ก่อนหลังเข้าไปร่วมในการคว่ำบาตรรัสเซีย เยอรมันมีโอกาสมากในการแสดงความเป็นรัฐบุรุษ และแสดงบทบาทที่แท้จริงในการมาเจอกันของ 2 ขั้วทางการเมืองทั้งที่วอชิงตันและที่มอสโก แต่การที่ล้มเหลวในการทำเช่นนี้ แถมยังไปร่วมขบวนกับสหรัฐ ตอนนี้แมร์เคิ่ล ก็เลยมีอิทธิพลต่อมอสโกน้อยกว่าเมื่อเดือนก่อนเสียอีก

ถาม - ในการหารือ สหภาพยุโรปได้ส่งตัวแทนมาร่วมประชุมเข้าข้างฝ่ายยูเครนด้วย พวกเขาอยากให้ผลการประชุมออกมาอย่างไร พวกเขากังวลเรื่องก๊าซหรือไม่

ตอบ - ถ้าพวกเขากังวลเรื่องการจัดส่งก๊าซจริง และพวกเขาก็มีเหตุผลให้ต้องเป็นกังวล เพราะในอดีต เราเคยเห็นมาแล้วว่ายูเครนทำอย่างไรในปี 2006 และ 2009 เมื่อถูกตัดการจ่ายก๊าซ และอย่างน้อยๆพวกเขาก็คงจะกดดันโปโรเชนโก้ให้รีบหาทางแก้ปัญหาการเมืองในฝั่งตะวันออก ซึ่งข้อเสนอแนวนี้ก็มีการเสนอกันมาตลอดเวลาอยู่แล้ว ซึ่งสาระก็มีแค่การกระจายอำนาจ และเรื่องสิทธิ์ในด้านภาษา มันไม่มีอะไรเป็นพิเศษ ไม่มีการแทงข้างหลังของยูเครน แต่น่าเสียดายที่เราไม่ได้เห็นอะไร นอกเหนือไปจากการเดินหน้าบทบาทการเป็นผู้นำของสหรัฐในยุโรปในแบบที่แข็งกร้าว ไม่มีการรอมชอม แบบที่ยูเครนดำเนินรอยตามในช่วง 5 เดือนที่ผ่านมา ถ้าเรามองเห็นความพร้อมของการรอมชอมอยู่บ้าง ผมแน่ใจว่าปูติน และทีมความมั่นคงของเขาก็คงมีความสุขที่จะรับมันมา แต่ในตอนนี้ มันไม่มีอะไรแบบนั้นอยู่ที่เส้นขอบฟ้า

ถาม - คุณคิดว่าความพยายามร่วมกันของยูเครนและสหภาพยุโรป เพียงพอที่จะทำให้ปูตินยอมทำตามที่พวกเขาเรียกร้องหรือไม่

ตอบ - ฝ่ายรัสเซียบอกหลายครั้งแล้วว่าปัญหาทางการเมืองต้องการการแก้ไขทางการเมือง หากมีระดับของการกระจายอำนาจที่เป็นประโยชน์กับดาเนี๊ยซ ลูกานส์ค โอเดส สา นิคาลัยเยฟส์ค หรือแม้กระทั่งคาร์คอฟ ผมแน่ใจว่าฝ่ายแกนนำรัสเซียคงจะกระหายที่จะ ยอมรับมัน มันไม่ใช่ผลประโยชน์ของรัสเซียในการทำให้กรณีพิพาทนี้ยืดเยื้อ พวกเขาต้องการตกลงในแบบที่เป็นประโยชน์กับประชา ชนในฝั่งตะวันออกของยูเครน พวกเขาไม่ได้ต้องการการแบ่งแยกดินแดน แต่ขณะเดียวกัน ก็น่าเสียดายที่พวกฮาร์ดไลน์ในยูเครน ที่ได้รับการสนับสนุนโดยพวกกลุ่มที่แย่ที่สุดในประเทศ อย่าง พรรค Right Sector และ Svoboda ไม่ได้มองถึงทางออกทางการเมืองอย่างถี่ถ้วน หากฝ่ายตะวันตกมีความพร้อมในการผลักดันให้ยูเครนเดินไปในแนวทางของการยุติปัญหาทางการเมือง ก็คงจะตกลงกันได้แล้วในการประชุมที่เบลารุส

ถาม - นายกฯแมร์เคิ่ลเชื่อว่า ยูเครนควรยืนอยู่บนสมดุลระหว่างการอิงกับยุโรป และความสัมพันธ์ที่ดีกับรัสเซีย โปโรเชนโกจะสามารถทำได้ไหม

ตอบ - ในแง่ของภูมิศาสตร์การเมือง มีความจำเป็นมากที่เราจะต้องมีสูตรที่จะรับประกันความเป็นกลางทางการทหารของยูเครน และความสมดุลทางเศรษฐกิจที่จำเป็นระหว่างตะวันตกและตะวันออก แต่ในขณะเดียวกัน ก็น่าเสียดายที่ทางสหรัฐเล่นเกมแบบต้องชนะอย่างเดียว แต่ผมก็ค่อนข้างแน่ใจว่า ยุโรปก็ต้องการที่จะแก้ไขปัญหานี้ ด้วย เพราะทุกฝ่ายวิตกว่ามันจะเป็นเกมแบบไม่มีใครชนะ โดยเฉพาะอย่างยิ่งทั้งสำหรับเยอรมนีและรัสเซีย แต่ปัญหาก็คือสหรัฐก็จะไม่ได้อะไร พวกเขาเล่นเกมภูมิศาสตร์การเมืองของการล้อมรัสเซียที่ไม่เป็นประโยชน์กับยุโรป และในระยะยาว มัน สามารถก่อให้เกิดความวิบัติต่อความศิวิไลซ์ แบบที่เราได้เห็นกันมาแล้วเมื่อ 100 ปีก่อน ในปี 1914 ( สงครามโลกครั้งที่ 1 ) เท่านั้น