หลังเกิดเหตุการณ์ควงเอ็ม ๑๖ ไล่ยิงวัยรุ่นกลางเมืองพัทลุง เมื่อวันที่ ๒๐ สิงหาคม ๒๕๕๖ โดยชายวัยรุ่นคนดังกล่าวไม่ได้รับอันตรายจากกระสุนปืนแต่อย่างใด คงเป็นแค่รอยฟกช้ำเท่านั้น ส่วนเด็กน้อยวัยไม่ถึงสิบขวบที่อยู่ในรถคันเกิดเหตุก็ได้รับบาดเจ็บเล็กน้อยที่เกิดจากเศษของกระจกรถที่แตกทิ่มแทง

ในเวลาต่อมาได้รับการเปิดเผยว่า ชายวัยรุ่นผู้นี้แขวนวัตถุมงคลของ “พระครูสิทธิการโสภณ” หรือ “พ่อท่านผ่อง ฐานุตฺตโม” เจ้าอาวาสวัดแจ้ง ตำบลชัยบุรี อำเภอเมือง จังหวัดพัทลุง จากข่าวดังกล่าวทำให้ประชาชนจำนวนมากต่างแห่แหนไปขอวัตถุมงคลจนหมดจากวัดในเวลาไม่นานนัก

หนึ่งเดือนถัดมาหลังเกิดเหตุ ผมได้รับความอนุเคราะห์จากพี่อ้วน (คุณมนูญ เตโช) ซึ่งเป็นเพื่อนรุ่นพี่ได้อาสาขับรถพาผมเข้ามากราบนมัสการพ่อท่านผ่อง ระหว่างทางอีก ๒ กิโลเมตรก่อนถึงวัด พวกเราพบคนหนังเหนียวแห่งท้องทุ่งชัยบุรี กำลังสาละวนกับการหว่านปุ๋ยลงในนาข้าว

ด้วยความคุ้นเคย พี่อ้วนได้จอดรถแวะลงทักทาย โดยที่หนุ่มน้อยคนนั้นก็ตอบรับด้วยการโบกมืออยู่ในท้องนา

จะว่าไปแล้ว “ชัยบุรี” เป็นชุมชนโบราณเล็กๆ ที่มีประวัติความเป็นมายาวนานเกินกว่าสามร้อยปี  ด้วยความที่ชัยบุรีเคยเป็นที่ตั้งเมืองพัทลุงในสมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี (สมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช) ทำให้บรรยากาศโดยรวมภายในชุมชนแห่งนี้ยังคงมีกลิ่นอายของความเก่าและมนต์ขลังอยู่ในทุกอณูของพื้นที่ครับ

โดยส่วนตัวของผมในฐานะเป็นเยาวชนรุ่นใหม่  ถึงแม้จะไม่เคยมาเห็นสภาพของชุมชนแห่งนี้มาก่อน  แต่เมื่อได้มาเยือนและมายืนริมท้องนาในเขตพื้นที่ของเมืองเก่าชัยบุรี  

ความหอมของกลิ่นดินและรอยยิ้มของชาวบ้าน โดยเฉพาะรอยยิ้มเผยมิตรภาพของหนุ่มน้อยหนังเหนียวที่เห็นได้ชัดถึงจะอยู่ไกลสุดสายตา ทั้งหมดนี้ล้วนมีส่วนช่วยให้ผมสามารถจินตนาการภาพในอดีตได้เป็นอย่างดีครับ

ถึงตรงนี้ต้องบอกว่าธรรมชาติของพื้นที่ที่ยังคงมีสภาพเป็นป่าเขา / ภูมิปัญญาชาวบ้าน เช่นการทำนาแบบโบราณ ที่อยู่บนพื้นฐานการผลิตแบบดั้งเดิม รวมไปถึงเรื่องของความเชื่อเช่นการคารวะธรรมชาติของข้าวคือแม่โพสพ ล้วนสร้างความสบายตาสบายใจและช่วยให้ผมเข้าใจถึงวิถีชีวิตแบบชาวเมืองลุงได้อย่างแท้จริงครับ

ซึ่งกระบวนความคิดแบบนี้คือส่วนหนึ่งที่ “ตาหลวงผ่อง” หรือ “พ่อท่านผ่อง” ได้เพียรพยายามอนุรักษ์และรักษาไว้ครับ

อาจกล่าวได้ว่าในทุกวันนี้หากไม่มีพ่อท่านผ่องคอยอนุรักษ์ไว้  สภาพความเป็นเมืองโบราณและวิถีชีวิตอาจถูกความเจริญรุกโหมกระหน่ำจนอาจจะสิ้นสภาพได้ครับ

สายลมแห่งท้องทุ่งยามบ่ายต้อนรับเสียงทักทายภาษาใต้ หนุ่มหนังเหนียวชี้ให้พวกเราดูริ้วรอยบาดแผลที่เกิดจากคมกระสุนตามจุดต่างๆ ของร่างกาย รอยเขียวช้ำและความยับเยินเล่นเอาพวกเราต้องแอบหยุดหายใจไปชั่วขณะ

พี่อ้วนเปรยว่าถ้าเป็นตัวแกโดนถล่มแบบไม่ทันรู้ตัวขนาดนี้   เห็นทีชีวิตของแกคงต้องหลุดลอยกลับบ้านเก่าไปตั้งแต่นัดแรกแล้วเพราะกระสุนนัดนี้เข้าเป้าตรงลำคออย่างพอเหมาะพอดี

ผมพยักหน้ายอมรับ แต่ในใจอดที่จะคิดต่างไม่ได้ว่า อย่าว่าแต่โดนเลย เอาแค่ได้ยินเสียงปืนชีพจรของผมคงจะหยุดเคลื่อนเต้นแบบถาวร

ระหว่างที่พวกเรากำลังสนุกกับการเอานิ้วจิ้มนับรอยเม็ดกระสุนบนร่างกายคนหนังเหนียว พี่อ้วนเล่าว่า เหตุการณ์ลอบทำร้ายโดยใช้อาวุธสงครามไล่ถล่มกันในจังหวัดพัทลุงนั้น เท่าที่แกจำได้เคยเกิดขึ้น ๒ ครั้ง

โดยครั้งแรกนั้นเกิดขึ้นที่บ้านน้ำตก  อำเภอปากพะยูน  ซึ่งแกเล่าว่าคนร้ายใช้อาวุธปืน เอชเค. ไล่ยิงถล่มจนรถพรุนทั้งคัน แต่คนขับรอดตายด้วยพุทธคุณของเหรียญพ่อท่านรื่น วัดหารเทา ที่แขวนอยู่บนคอ

สำหรับครั้งที่ ๒ ก็คือรายของหนุ่มน้อยคนนี้นี่แหละ เพียงแต่ย้ายสถานที่เกิดเหตุมาถล่มกันในใจกลางเมืองพัทลุง

 “ยืนยันครับ แขวนตาหลวงผ่ององค์เดียว ชีวิตผมรอดตายเพราะบารมีของตาหลวง”

เสียงของหนุ่มหนังเหนียว ตอกย้ำอย่างมั่นใจ ก่อนจะขอตัวไปทำงานต่อ

ครับ....นานมาแล้วท่ามกลางอากาศที่ร้อนอบอ้าว มีเด็กชายชาวนาวัยประมาณ ๙ ขวบ  เขาเดินต้อนวัวออกจากคอกเพื่อนำไปเลี้ยงกลางทุ่งนา เด็กชายคนนี้มองเห็นเด็กๆ ในวัยใกล้เคียงกัน บางคนก็เลี้ยงวัว บางคนก็เลี้ยงควาย ซึ่งทุกๆ คนที่มาร่วมตัวกันอยู่กลางทุ่งนาล้วนมีสภาพไม่แตกต่างกันคือ บ้านยากจนและไม่ได้รับการศึกษา

ซึ่งภาพของความลำบากและการขาดโอกาสได้ตกย้ำเข้าไปในความรู้สึกจนเป็นภาพฝังใจ กระทั่งความคิดอยากช่วยเหลือคนด้อยโอกาสได้ซึมลงในหัวใจของเขานับจากนั้น

พ่อท่านผ่อง ฐานุตฺตโม คือเด็กชายชาวนาคนดังกล่าว แม้เรื่องที่ฝังใจจะผ่านวันเวลามาจวบจนท่านอายุ ๘๒ ปี แต่ภาพจากวันวาน ยังคงทำให้เจ้าอาวาสวัดแจ้งองค์นี้ มุ่งมั่นที่จะดำเนินชีวิตในทางธรรมให้สอดคล้องกับทางโลกเพื่อทดแทนแผ่นดินกำเนิด กระทั่งท่านได้รับการยกย่องให้เป็นพระนักพัฒนาและนักปฏิบัติแบบอย่าง

ซึ่งคุณธรรมและจิตสาธารณะของท่านได้นำมาซึ่งการสร้างสรรค์สาธารณะประโยชน์ให้เกิดขึ้นมากมายในจังหวัดพัทลุง บางคนถึงกับขนานนามท่านว่า “ทานบารมีแห่งเมืองลุง” ครับ

พ่อท่านผ่อง เกิดเมื่อวันพุธที่ ๔ เดือนมกราคม ๒๔๗๕ ณ บ้านหมู่ที่ ๓ ตำบลโตนดด้วน อำเภอควนขนุน จังหวัดพัทลุง โยมบิดา-มารดาของท่านชื่อ “นายห้วย-นางพูน อักษรทอง” ครอบครัวของท่านประกอบอาชีพทำนาครับ

ย้อนกลับไปในชีวิตวัยเด็ก ท่านเล่าว่าชีวิตของท่านในช่วงนั้นลำบากมาก เพราะพ่อแม่ของท่านก็มีลูกหลายคน และในฐานะพี่ชายคนโตท่านต้องเสียสละความสุขในวัยเด็กไปกับการดูแลน้องๆ พร้อมกับช่วยเหลือพ่อแม่ทำงานทุกอย่าง

พ่อท่านผ่องยิ้มก่อนเล่าต่อว่าชีวิตของท่านค่อนข้างเป็นมาตรฐานคือตื่นนอนตั้งแต่ตีสี่ เพื่อช่วยพ่อแม่ตำข้าว เสร็จจากตำข้าวก็ออกไปเลี้ยงวัว ก่อนที่จะมาจบลงตรงนำวัวที่ออกไปเลี้ยงกลับมาช่วยพ่อไถนา

ท่านเล่าว่าในหมู่เพื่อนเด็กวัยเดียวกัน ท่านได้รับคำยกย่องจากผู้ใหญ่หลายคนว่าเป็นเด็กที่มีสติปัญญาแจ่มใสและใจบุญสุนทาน จนเมื่อท่านอายุได้ ๑๙ ปี ท่านพิจารณาแล้วเห็นว่าน้องๆ ของท่านก็โตพอที่จะช่วยเหลือพ่อแม่ได้แล้ว

ท่านจึงได้ขออนุญาตพ่อแม่เพื่อบรรพชาเป็นสามเณร ในวันที่ ๔ มกราคม ๒๔๙๒ ณ วัดแจ้ง ตำบลชัยบุรี อำเภอเมือง จังหวัดพัทลุง โดยมี “เจ้าอธิการเซ็น อินทสโร” เป็นพระอุปัชฌาย์

และอุปสมบทเมื่ออายุครบ ๒๐ ปีบริบูรณ์ ณ วัดแจ้ง ในวันที่ ๓ มกราคม ๒๔๙๕ โดยมีเจ้าอธิการเซ็น อินทสโร วัดท่ามิหรำ เป็นพระอุปัชฌาย์ พระพินิตธรรมกร (แดง) วัดปากสระ จังหวัดพัทลุง เป็นพระกรรมวาจารย์ และพระใบฏีกาหนู ปสนโน วัดปากสระ จังหวัดพัทลุง เป็นพระอนุสาวนจารย์

หลังจากอุปสมบทเรียบร้อย ท่านได้ฝากตัวเป็นศิษย์เรียนวิชากับพระเกจิอาจารย์อมตะแห่งเมืองพัทลุงคือ “เจ้าอธิการเซ็น อินทสโร วัดท่ามิหรำ” และ “พ่อท่านเค็จ วัดแจ้ง” พร้อมกับเข้ารับการศึกษาที่สำนักเรียนวัดคูหาสวรรค์ จังหวัดพัทลุง ก่อนจะเข้าไปเรียนต่อที่กรุงเทพจนจบประโยค ๔

ท่านเล่าว่าหลังจากใช้ชีวิตอยู่ในกรุงเทพได้พักใหญ่ ท่านก็ได้รับนิมนต์กลับมายังจังหวัดพัทลุงและนั่นเองเป็นจุดเริ่มต้นให้ท่านได้ทำตามความตั้งใจเมื่อครั้งวันวาน คือการเป็นครูสอนธรรมะให้กับเด็กและสามเณรในจังหวัดพัทลุง

“เราเห็นคนด้อยโอกาสมีเยอะ ก็คิดว่าจะทำอย่างไรดีคนพวกนี้ถึงจะมีโอกาส จังหวะดีที่ได้รับนิมนต์ให้มาสอนหนังสือ สมัยก่อนยังไม่มีโรงเรียนประชาบาล ก็ต้องอาศัยการสอนหนังสือ สอนธรรมะกันภายในวัด"

"ตรงจุดนี้ถือเป็นเรื่องสำคัญ เพราะธรรมะจะสอนให้เราเข้าใจตนเอง เข้าใจผู้อื่น พูดให้ง่ายคือธรรมะคือวิชาความรู้ที่สามารถนำมาช่วยผู้คนได้จริง”

ท่านว่าหลักในการทำงานของท่านอย่างแรกเลยคือจะต้องยืนหยัดในสิ่งที่ตัวเองเชื่อ อย่างที่สองคือการใส่ใจในรายละเอียดและสุดท้ายอย่างที่สามคือต้องมีความจริงใจที่จะเสียสละ

“คนเราต้องยืนหยัดในสิ่งที่ตัวเองเชื่อ เราเชื่อว่าคนทำดีต้องได้ดี  ไม่ยึดหรือหลงติดในลาภ ยศ สรรเสริญ  อะไรที่เราจะช่วยชาวบ้านได้ เราต้องพร้อมตลอดเวลา  การจะเข้าถึงตรงนี้ได้ต้องมีความจริงใจเป็นสำคัญ"  

"ในความเป็นพระไม่ได้จบแค่บิณฑบาตหรือกวาดลานวัด  ไม่มีคำว่าวันเสาร์อาทิตย์  ไม่ต้องถึงกับว่าต้องลงไปคลุกคลีญาติโยมแบบเช้าจรดค่ำหรอก เอาแค่เปิดใจ เปิดโอกาสให้ญาติโยมเข้ามาหาได้ตลอดเวลา แต่ต้องอยู่ในกรอบของความพอดี ความเหมาะสม”

ท่านเล่าว่าจากครูสอนบาลี สอนธรรมะ ท่านได้รับการแต่งตั้งให้เป็นเจ้าอาวาสวัดแจ้ง ตามมาด้วยเป็นเจ้าคณะตำบลและเป็นพระอุปัชฌาย์

ว่ากันว่าในแต่ละปีจะมีคนมาขอบวชกับท่านไม่ต่ำกว่าร้อยคน อย่างเช่นกรณีของพี่อ้วน ซึ่งแกเล่าแบบติดตลกว่าพ่อท่านผ่องเหมือนพระประจำตระกูล คือบวชตั้งแต่รุ่นพ่อของแก ตัวแกเอง จนตอนนี้เป็นรุ่นหลาน

แกว่าวัดแจ้งในทุกวันนี้นอกจากจะมีการพัฒนาให้ดีขึ้นแล้ว ภายในวัดยังมีชีวิตชีวาเพราะมีเสียงหัดท่องมนต์และเสียงสวดมนต์ของพระและฆราวาสอยู่ทั้งวันทั้งคืน

ถ้าในที่นี้ “แสงเทียน” หมายถึงการเรียนรู้ การที่เทียนถูกจุดขึ้นที่ละเล่ม ที่ละเล่ม ย่อมหมายความว่า ต่อจากนี้เป็นต้นไป การรุกก้าวต่อไปดูเหมือนจะไม่ใช่เรื่องที่ยากเย็นเท่าใดนัก

“เราเริ่มบอกและทำความเข้าใจกับชาวบ้านว่า การบวชหรือการส่งเสริมให้คนได้บวช ไม่ได้เป็นเป้าหมายรวมทั้งหมดของชีวิตเรา แต่การมีคนเข้ามาบวชนั่นหมายถึงเราก็จะมีคนที่มีคุณธรรมเพิ่มขึ้นทุกวันๆ จริงอยู่ถึงจะมองว่าเรื่องแบบนี้ไม่ใช่ว่าจะสร้างกันง่ายๆ แต่อย่าลืม ตราบใดก็ตามที่เราไม่ทิ้งความเพียรพยายาม ความเพียรพยายามก็จะไม่ทิ้งเรา”

“อยากบอกว่าเทียนแต่ละเล่มคือตัวแทนของเราในการสร้างคุณธรรม มีคนที่ไม่รู้หนังสือเลยมาขอบวช เรารับไว้และส่งเสริมให้เขาได้เรียนรู้หนังสือ อย่างน้อยการต้องสามารถท่องคำขอบวชได้ เรื่องนี้คือความจำเป็น ประโยชน์อะไรกับการจะมาขอบวช โดยที่ไม่มีความรู้หรือคุณธรรมติดตัวออกไป อย่างน้อยก็ให้เขาได้รู้จักคุณค่าของการละอายใจต่อการทำบาป”

ผมฟังแล้วรู้สึกได้ใจและสนับสนุนเข้าข้างพ่อท่านผ่องเต็มที่ครับ เพราะสำหรับชาวพุทธที่เฉียดสวดมนต์ภาวนาอย่างพวกเรา ศีลข้อเดียวยังสามารถนำมาประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์ต่อชีวิตประจำวันได้อย่างเยอะแยะ เทียนเล่มเดียวยังสามารถให้แสงสว่างยามค่ำคืนได้อย่างไพศาล เรื่องอะไรที่จะปล่อยให้เทียนที่จุดแล้วนับพันนับหมื่นเล่มในพัทลุงต้องเป็นการจุดที่เปล่าประโยชน์

แม้การรุกคืบเพื่อสร้างคุณธรรมให้เกิดขึ้นในจิตใจคนจะเป็นไปได้ค่อนข้างช้า แต่ท่านว่าสิ่งที่ท่านดีใจก็คือชาวบ้านรู้จักที่จะส่งบุตรหลานเข้ามาบวชมากยิ่งขึ้น ท่านว่ายิ่งมีคนมาบวชมากเท่าไร คำสอนของพระพุทธเจ้าก็จะได้รับการเผยแพร่มากขึ้นเท่านั้น หากแต่การเผยแพร่นี้ก็มิควรจำกัดอยู่แค่พระหนุ่มเณรน้อยเท่านั้น ท่านว่าชาวบ้านอย่างเราๆ ท่านๆ ก็สามารถเป็นผู้ที่เผยแพร่ได้

ปัญหาจึงมีอยู่ว่าการเผยแพร่นั้นควรใช้วิธีการอย่างไร ?

พ่อท่านผ่องอมยิ้มก่อนตอบคำถามในประเด็นนี้ว่า

“วิธีการชักจูงชาวบ้านให้เข้าวัดคือต้องปฏิบัติให้เขาดู”

ท่านเล่าว่าในช่วงเข้าพรรษา ท่านจะต้องเป็นผู้นำพาญาติโยมสวดมนต์ทุกคืน หลังสวดมนต์เสร็จท่านก็จะให้พระลูกวัดผลัดเปลี่ยนกันขึ้นธรรมมาสน์เพื่อเทศนาทุกคืน

ผมเรียนถามท่านว่า ทำไมถึงต้องเทศนาให้ญาติโยมฟังทุกคืน?

“นี่แหละคือสิ่งสำคัญ หนูเห็นไหมคนที่มาไหว้พระสวดมนต์จะมีแต่คนแก่ๆ ทั้งนั้น ถ้าเราไม่เป็นผู้นำเขาจะสวดกันได้อย่างถูกต้องหรือ"

"ส่วนการให้พระขึ้นธรรมาสน์นั้น ก็เพราะคนแก่ๆ เหล่านี้พอได้ฟังธรรมะจากวัดไปแล้วก็จะได้เอาคำสอนของพระพุทธเจ้าที่พระในวัดเทศนาไปสอนให้กับบุตรหลานของท่าน นี่คือสิ่งตอบแทนกับการที่ชาวบ้านตักบาตรตอนเช้าทุกๆ วันนะหนูเอ๋ย”

ฟังแล้วอดยิ้มไม่ได้ กระบวนการความคิดของพ่อท่านผ่องนี่ช่างสร้างสรรค์จริงๆ แต่ก็ใช่ว่าปฏิภาณไหวพริบแบบนี้จะมีกับทุกๆ คนนะครับ ของแบบนี้มันต้องขึ้นอยู่กับปัญญาและประสบการณ์ที่สั่งสมมาด้วย เพราะคนส่วนใหญ่ในทุกวันนี้เข้าใจว่าพระสงฆ์สาวกของพระพุทธเจ้าเท่านั้นที่เป็นผู้ประกาศเผยแพร่พระธรรมคำสั่งสอน ไม่ค่อยมีใครตกผลึกได้ว่าโดยแท้จริงแล้วพระธรรมคำสั่งสอนนี้ไม่มีข้อจำกัด

ซึ่งหากเราไม่ได้มาสนทนากับพ่อท่านผ่องในวันนี้ เราก็จะไม่มีวันรู้และจะมองข้ามไปเลยว่าคนแก่คนเฒ่าที่เข้าวัดฟังธรรมก็มีหน้าที่เผยแพร่พระธรรมคำสั่งสอนเช่นเดียวกัน มิน่าเล่าพ่อท่านผ่องถึงบอกว่าชาวบ้านธรรมดาก็สามารถทำภารกิจนี้ได้

ท่านเล่าว่าเหนือสิ่งอื่นใดก็คือตัวท่านเองก็ไม่ได้คาดคิดว่า วีการสอนธรรมะในแบบที่ให้ชาวบ้านเข้ามามีส่วนร่วมโดยไม่มีการบังคับหรือชวนเชื่อ จะมีส่วนช่วยสร้างอารมณ์ความรู้สึกร่วมแรงร่วมใจ

ท่านว่าสามัญสำนึกของการร่วมมือคือจิกซอว์ชิ้นสำคัญในการเชื่อมธรรมะ ธรรมชาติ วิถีชีวิตและวัฒนธรรมเข้าด้วยกัน

ท่านเล่าว่าท่านได้เปรียบในแง่ของการเป็นคนในพื้นที่ ซึ่งประเด็นนี้ทำให้ท่านมีมุมมองค่อนข้างหลากมิติกับพัทลุง

ท่านว่าพัทลุงไม่ได้มีค่าเป็นแค่เมืองที่มีความเก่าในเชิงประวัติศาสตร์เท่านั้น เพราะในทุกวันนี้การดำเนินชีวิตและกิจกรรมต่างๆ ที่ยังคงแอบอิงติดกับวัฒนธรรมความเชื่อเดิมๆ คือจุดสำคัญที่ทำให้พัทลุงมีความเหนือกว่าในแง่ของเรื่องราว

ท่านสรุปว่ามันเป็นความสวยงามเฉพาะถิ่นที่สมควรอนุรักษ์

ด้วยความคิดสร้างสรรค์ที่ไม่มีวันหมดอายุ ท่านได้ใช้จิตสาธารณะและผลงานเป็นใบโฆษณากวักมือเรียกให้ชาวบ้านเข้ามามีส่วนร่วม โดยท่านได้ยกกรณีของการมีส่วนร่วมของคนในท้องถิ่นคือ การสร้างประปาหมู่บ้านให้กับชุมชน เพื่อบรรเทาความเดือนร้อนในเรื่องของน้ำกิน น้ำใช้

และกรณีของการมีส่วนร่วมของคนต่างท้องถิ่น เช่น การสร้างสะพาน “โสภณประชาชื่น” ซึ่งเป็นสะพานเหล็กข้ามคลองเพื่อให้ชาวบ้านสองฝั่งคลองได้ไปมาหาสู่กันได้อย่างสะดวก

“ไม่ใช่ว่าเราคิดอย่างนี้ เพราะต้องการให้เป็นอย่างนี้ เราเป็นคนที่นี่ เติบโตที่นี่ การมองเห็นปัญหาแล้วยกขึ้นมาพิจารณาด้วยปัญญา จะสามารถอธิบายความเป็นจริงได้เป็นอย่างดี ถามว่าถ้าไม่สร้างสะพานเหล็กข้ามคลอง ทุกวันนี้เวลาจะขับรถข้ามฝั่งก็จะต้องเสียเวลาขับรถไปอ้อมอีกหลายกิโล”

แล้วผลตอบรับเป็นอย่างไรบ้างครับ?

“ชาวบ้านก็ชื่นมื่นกันทั้งสองฝั่งคลองครับ เขาถึงตั้งชื่อสะพานนี้ว่า โสภณประชาชื่น”

เสียงกระซิบของพี่อ้วน เรียกรอยยิ้มได้รอบวง

“โสภณประชาชื่น”

ผมทวนชื่ออีกครั้ง เพราะนึกไม่ถึงว่าชื่อนี้จะมีที่มาจากความชื่นมื่น

(สะพานโสภณประชาชื่น)

สายลมอ่อนๆ ยามเย็นทิ้งตัวลงลอยอ้อยอิงบริเวณด้านหน้ากุฏิของพ่อท่านผ่อง

จากจุดนี้ท่านลุกขึ้นแล้วชี้ให้พวกเรามองออกไปทางซุ้มประตู ท่านว่าสีเขียวๆ ของธรรมชาติที่ตัดกับสีขมุกขมัวของท้องฟ้านั่นแหละ คือที่ตั้งของเมืองเก่าชัยบุรี

ท่านว่าการเข้าอนุรักษ์เมืองเก่าชัยบุรีคือความตั้งใจของท่านที่มีฝังใจอยู่เมื่อครั้งวันวาน และในวันนี้ท่านก็ได้มีโอกาสลงมือทำมาอย่างต่อเนื่องตลอดชีวิตสมณเพศของท่าน

ท่านว่าสิ่งที่ท่านทำอยู่นี้หากจะรองบประมาณหรือรอคอยใครสักคนมาเป็นเจ้าภาพเห็นที่จะไม่ได้การณ์เป็นแน่ เมื่อท่านตกผลึกความคิดได้เสร็จสรรพ ท่านจึงหันมามองปัจจัยใกล้ตัวคือการนำพาตัวเองเข้าไปลงมือทำเพื่อเป็นแบบอย่าง ท่านว่ายามว่างท่านก็จะออกไปเก็บกวาดวาดแปลนวางแผนไปเรื่อย

“อย่าคิดว่าจะทำสำเร็จเมื่อไร แต่ให้คิดว่าเมื่อทำสำเร็จแล้วชาวบ้านจะได้อะไร”

ในประเด็นนี้พ่อท่านผ่องเปรียบเทียบให้พวกเราฟังว่า ดอกไม้หนึ่งดอก ชาวสวนมองเห็นเป็นราคา นักศึกษามองเห็นเป็นคุณค่า ดังนั้นภาพแท้จริงของดอกไม้คืออะไร จึงขึ้นอยู่กับมุมมองของแต่ละคน เช่นเดียวกับเงื่อนไขของความสำเร็จที่มันไม่ได้ขึ้นอยู่กับเรื่องของระยะเวลาหรือปัจจัยแต่เพียงอย่างเดียว ซึ่งท่านย้ำว่า “ความสำเร็จ” ตามมุมมองของท่านคือ ชาวบ้านจะได้อะไรจากผลสำเร็จ ท่านว่านี่แหละคือความตั้งใจของท่านก่อนลงมือทำ

ปัจจุบันด้วยวัยที่สูงถึง ๘๒ ปี ๕๒ พรรษา ทำให้ท่านมีสุขภาพไม่ค่อยแข็งแรงเท่าใดนัก แต่สิ่งที่ท่านยังคงปฏิบัติอย่างสม่ำเสมอคือการนำชาวบ้านสวดมนต์และสงเคราะห์โลกตามเหตุตามผล

ก่อนกราบนมัสการลากลับ ผมเรียนถามท่านตรงๆ ถึงเหตุผลที่ท่านชอบช่วยเหลือผู้คน..

“เขาก็คน เราก็คน พื้นฐานของเรากับเขาเท่ากัน”

ว่ากันว่าการสละทรัพย์สิ่งของสมบัติของตนที่มีอยู่ให้แก่ผู้อื่น โดยมุ่งหวังจะจุนเจือให้ผู้อื่นได้รับประโยชน์และความสุขด้วยความเมตตาจิตของตนนั้นในทางพระพุทธศาสนาเรียกว่า “ทานบารมี”  

ณ ที่นี้จึงกล่าวได้ว่า “พ่อท่านผ่อง ฐานุตฺตโม” เป็นพระที่เปี่ยมไปด้วยทานบารมีคู่จังหวัดพัทลุงอย่างแท้จริง สวัสดีครับ

ขอบพระคุณ พี่อ้วน(คุณมนูญ เตโช) ที่ได้ช่วยอำนวยความสะดวกในทุกๆ เรื่อง คุณพรชนก สุขพงษ์ไทย กับภาพถ่ายสวยๆ เพื่อนต่อสำหรับคำแนะนำ และคุณสมบูรณ์ ร้านนายฮ้อ สำหรับกำลังใจที่มีให้เสมอครับ