ได้อ่านข่าวผลการสำรวจของ SDSN เครือข่ายในสังกัดสหประชาชาติที่จัดลำดับ 'ประเทศที่มีความสุขมากที่สุดในโลก'   ถ้าให้เดาเล่น ตัวเองคิดว่าน่าจะเป็นภูฏาน เพราะทราบมาว่าภูฏานนั้นให้ความสำคัญกับความสุขโดยใช้ความสุขเป็นเป้าหมายเพื่อสร้างนโยบายในการบริหารประเทศ  แถมนายกภูฏานยังเป็นผู้ผลักดันให้สหประชาชาติกำหนดวันความสุขของโลกขึ้นมาอีกด้วย

ภาพ:  World Happiness Day เริ่มมีขึ้นครั้งแรกในปี 2012 (www.carelpress.com) 

ถามลูกสาวเล่นๆ เธอเดาว่าสหรัฐอเมริกา น่าจะเป็นประเทศที่มีความสุขที่สุด  เด็กวัยรุ่นคิดว่าสหรัฐมีกูเกิ้ลเฟสบุ๊คแอ้ปเปิ้ลคือมีเศรษฐีและคนฉลาดเยอะ น่าจะแฮ้ปปี้ว่างั้นเถอะ  แต่ด็กน้อยหารู้ไม่ว่าความสุขนั้นไม่ใช่วัดกันแค่เงินในกระเป๋าเท่านั้น

พอมาอ่านคำตอบกลับผิดคาดไปทั้งแม่ลูก เพราะในบทความระบุว่า  The happiest country in the world  ในปี 2016 นั้นคือเดนมาร์ก ตามด้วย สวิตเซอร์แลนด์ ไอซ์แลนด์ นอร์เวย์ และฟินแลนด์ 

ภาพจาก www.madworldnews.com

จัดลำดับประเทศกันด้วยความสุข ว่าไปแล้ว ประเทศไทยก็น่าจะติดอันดับต้นๆกับเขาบ้างนะ เพราะเมืองไทยเป็นเมืองยิ้ม

คนยิ้มมันก็ต้องเป็นคนที่มีความสุขใช่ไหม

ภาพ: land of smile www.chiptaylor.com

ใช้นิ้วจิ้มสำรวจตารางที่มีทั้งหมด 157 ประเทศจากอันดับหนึ่งลงมาเรื่อยๆผ่านอเมริกาอันดับที่ 13  สิงคโปร์ 22 อังกฤษ 23 แล้วก็มาถึงไทยอยู่ในอันดับที่ 33   ปรากฎว่ายูเอ็นวัดค่าความสุขของคนไทยมากกว่าคนจีน  ญี่ปุ่นเกาหลีเสียอีกแม้แต่ภูฏานต้นคิดของ Gross National Happiness ความสุขที่เป็นนโยบายหลักของประเทศก็ยังถูกลงไว้ในลำดับที่ 88 

 ภาพจาก  www.Dailymal.co.uk

การจัดลำดับประเทศใน หมวดความสุข เรียกได้ว่าเป็นน้องใหม่ เพราะผลสำรวจครั้งนี้จัดขึ้นเป็นครั้งที่สี่เท่านั้น  ตามปกติโลกเราจะวัดกันว่าใครรวยกว่าหาเงินได้มากกว่า  เศรษฐกิจของใครโตเร็วกว่าแต่นั้นก็มีข้อแย้งกันว่าการวัดค่าเศรษฐกิจด้วย GDP และ GNP มันไม่ได้ช่วยพัฒนาประเทศไปในทิศทางที่ถูกโดยเฉพาะต่อคุณภาพชีวิตของคนส่วนใหญ่ เศรษฐกิจส่งออกดีขึ้นการลงทุนมากขึ้นแต่คนก็ยังจนเหมือนเดิมคุณภาพชีวิตไม่มีแล้วมันจะไปมีความสุขได้อย่างไร  

ข้อมูลวัดความสุขนี่ซิเชื่อกันว่าอาจเป็นตัวช่วย ให้รัฐบาลคิดค้นนโยบายเพื่อตอบสนองการอยู่ดีกินดีของประชาชนได้

แต่ความสุขนั้นวัดกันได้แบบระดับประเทศด้วยหรือแล้วผู้สำรวจใช้อะไรเป็นกฎเกณฑ์ในการวัด

บริษัทวิจัยของอเมริกา Gallup ได้ทำการสำรวจสุ่มสัมภาษณ์บุคคลตั้งแต่อายุ15 ขึ้นไปมากกว่า 160 ประเทศ  คนเหล่านี้จะถูกสัมภาษณ์เกี่ยวกับการเรียนการทำงาน ความพอใจในผลการทำงาน รวมทั้งความพอใจในชีวิตและความเป็นอยู่

 หนึ่งในตัวอย่างของคำถามที่ Gallup ใช้ก็คือ

'โปรดนึกภาพของบันไดที่มีขั้นบันไดสิบขั้นขั้นบันไดที่อยู่ใกล้พื้นคือเลขศูนย์และขั้นบันไดที่อยู่สูงสุดคือเลขสิบขั้นบันไดสูงสุดคือชีวิตที่ดีเท่าที่คุณจะคิดว่าเป็นไปได้ส่วนขั้นตำ่สุดคือชีวิตที่เลวร้ายที่สุดที่คุณจะนึกได้  ถามว่าชีวิตคุณ ณ ขณะนี้อยู่ขั้นไหนของบันได'

คำตอบของข้อนี้จะเป็นพื้นฐานของการประเมินคุณค่าของชีวิต 

 ในสิบประเทศแรกที่มีความสุขที่สุดในโลก จะมีค่าเฉลี่ยของคำถามข้อนี้ที่ 7.4  ส่วนสิบประเทศปลายแถวจะน้อยกว่าครึ่งคือ 3.4 

เมื่อได้ผลสำรวจของ Galllup มาแล้วมันจะถูกนำมารวมกับผลข้อมูลที่เหล่านักวิชาการและนักเศรษฐศาสตร์นานาชาติรวบรวมมาเช่นข้อมูลทางเศรษฐกิจ การเมือง สังคมและสุขภาพ เช่น การมีรายได้ต่อคน  อายุยืนโดยเฉลี่ยของประชากร  ระดับคอรัปชั่นของประเทศความเสมอภาคและอิสรภาพในสังคม 

ภาพจาก www.imgism.com

จะเห็นได้ว่าสิ่งหนึ่งที่การสำรวจวัดค่าความสุขนั้นให้ความใส่ใจก็คือโครงสร้างและระบบสังคม  คนที่อายุยืนสุขภาพดีมักมาจากสังคมที่มีองค์กรรองรับและแนะนำช่วยเหลือประชาชนตั้งแต่เล็กจนถึงแก่เฒ่า จึงไม่เป็นเรื่องน่าแปลกเลยที่คนทางยุโรปเหนืออย่างประเทศในแถบสแกนดิเนเวียและยุโรปกลางอย่างสวิสเซอร์แลนด์ออสเตรีย  นั้นจะเป็นประเทศที่มีความสุขที่สุดในโลกเพราะประเทศเหล่านี้ขึ้นชื่อว่ามีสวัสดิการสังคมให้กับพลเมืองเขาดีมาก

การจ่ายเงินค่าภาษีสูงที่สุดในโลกแต่สวัสดิการที่ได้กลับคืนมาจากรัฐนั้น มันคุ้มเหลือหลาย ความกังวลในอนาคตที่กลัวจะไม่มีกินไม่มีเงินจ่ายค่ารักษาพยาบาลหรือส่งลูกเรียนหนังสือนั้นไม่มีเลย  แม้ว่าคุณเป็นคนกวาดถนน ล้างจาน ถังแตก ไม่มีลูกหลานก็ไม่ต้องกังวลว่าถ้าแก่แล้วใครจะมาเลี้ยงดู รัฐบาลรับภาระดูแลเรื่องเหล่านี้ให้แก่พลเมืองเต็มที่  เพื่อที่พวกเขาจะได้มีความก้าวหน้าในการทำงานและดูแลครอบครัวเต็มที่  ความสุขเบื้องต้นเหล่านี้ถ้าได้ถูกเติมเต็มและรับประกันให้หมดแล้ว  ความสุขมันจะหนีไปไหน 

 เมืองไทยเราอยู่ในอันดับที่ 33 ย้อนหลังกลับไปดูรายงานปีก่อนๆก็ไม่หนีห่างกันเท่าไหร่จาก36 ลงมา 34 ผลลัพท์ดูเหมือนว่าเราจะมีความสุขมากกว่าปีที่ผ่านๆมา พยายามคิดหาเหตุผลและปัจจัยว่าทำไม หรือเพราะคอรัปชั่นน้อยลง สังคมเปลี่ยนโครงสร้างที่ช่วยเหลือเกื้อกูลกันมากขึ้น  รายได้ต่อหัวสูงขึ้น หรือว่าสิทธิเสรีภาพความเสมอภาคเริ่มดีขึ้น 

ความสุขระดับชาติ มันก็คงต้องเริ่มที่ระดับบุคคลตัวเล็กๆอย่างเราก่อน ก็ยังถามตัวเองเสมอๆ ว่าอะไรที่ทำให้มีความสุข แล้วจะทำให้ชีวิตมีความสุขได้อย่างไร คิดไปคิดมา คิดมากเกินไป บางทีก็ตอบไม่ได้ ถ้าให้ตอบง่ายๆ อย่างหนึ่งที่ทำแล้วมีความสุขก็คือ ทำอะไรก็ได้เพื่อให้คนที่เรารักมีความสุข ก็พอค่ะ

แหล่งข้อมูล

http://www.theguardian.com/world/2015/apr/23/swiss-reign-supreme-in-world-happiness-ranks

https://www.gfmag.com/global-data/non-economic-data/happiest-countries

 http://www.thaigoodview.com/node/154284?page=0%2C0

http://www.gallup.com/178667/gallup-world-poll-work.aspx

http://www.sciencealert.com/the-world-happiness-index-2016-just-ranked-the-happiest-countries-on-earth

http://europe.newsweek.com/what-are-worlds-happiest-countries-437559

http://edition.cnn.com/2016/03/16/travel/worlds-happiest-countries-united-nations/