ด้วยสาเหตุของปัญหา3จังหวัดชายแดนภาคใต้ที่เกิดขึ้นนั้น หลายๆคนก็คงเห็นถึงความสูญเสีย อันยิ่งใหญ่ที่เกิดกับหลายๆชีวิต ทุกวันนี้ข้าพเจ้าได้แต่นึกถึงสิ่งที่เกิดขึ้นว่าเมื่อใดที่ทุกอย่างจะสงบลง  และก็นึกถึงสาเหตุของความสูญเสียที่เกิดขึ้นว่าเกิดขึ้นเพราะเหตุใด ด้วยความที่เราอยู่บนผืนแผ่นดินเดียวกันแต่ก็มีเหตุที่คนในชาติเดียวกันต้องมาทำร้ายกันเอง เศร้าใจ

             ครั้งหนึ่งข้าพเจ้าได้อ่านหนังสือเกี่ยวกับ3จังหวัดชายแดนภาคใต้เป็นเรื่องเล่าของคนคนหนึ่งที่ได้ไปสัมผัสชีวิตอยู่ร่วมกับผู้คนในจังหวัด นราธิวาส ถ้าจำไม่ผิดนะคะ เรื่องที่ข้าพเจ้าได้อ่านนั้นทำให้ข้าพเจ้าได้รับรู้ถึงความรู้สึกอะไรบางอย่างของคนที่นั่นจากงานเขียนนั้น สิ่งที่ได้คือ ทุกคนที่นั่นเค้าอยู่กันอย่างเรียบง่ายวิถีชีวิตของเค้ากอยู่ตามหลักของศาสนา อิสลามที่เค้านับถือ เค้าทำงานดูแลรับผิดชอบชีวิตครอบครัว หมู่บ้านที่เค้าอยู่ เค้าก็เล่าว่าเค้าอยู่ที่นี่ก็คือประเทศของเค้า แต่มีอยู่ครั้งหนึ่งทางส่วนงานราชการให้ผู้นำชุมชนไปร่วมประชุมถึงการทำความเข้าใจเป็นงานของประเทศ แต่ในขณะนั้นเค้าไม่อยากไปเป็นช่วงที่มีเทศกาลที่เกี่ยวกับศาสนา พวกเค้าจะเคร่งครัดกับศาสนามาก เรื่องของอาหารและศาสนพิธีต่างๆไม่มีการจัดเตรียมให้ ที่สำคัญที่เค้าไม่อยากไปเลยเพราะ เค้าฟังไม่รู้เรื่อง เพราะเค้าไม่เข้าใจภาษาไทย เค้ารู้เรื่องแต่ภาษามลายู ซึ่งทางหน่วยงานราชการก็ไม่เคยเตรียมคนแปลภาษาให้เค้า เค้าจะคิดเสมอว่า เค้ายินดีให้ความร่วมมือกับทางราชการเสมอ เพราะอยู่บนผืนแผ่นดินไทย แต่ไม่มีใครคิดจะให้ความสนใจเค้าและไม่รู้จักศึกษาในวิธีชีวิตความเป็นอยู่ของเค้า เพื่อการปรับตัวให้อยู่ร่วมกันได้ แต่ในตอนหนึ่งก็มีการเล่าถึงส่วนของกลุ่มที่ไม่ประสงค์ดีบ้างที่มีการแอบแฝงอยู่แต่ก้ไม่ทราบว่าเป็นใคร บอกเพียงแต่ว่าอย่าไปยุ่งกับพวกเค้า เท่านั้นเอง ในที่นี้ข้าพเจ้าก็ไม่ทราบว่าจาเล่าได้อย่างไรจากเรื่องที่อ่านนั้นก็มีหลายๆครั้งที่คนในหมู่บ้านเองก็ไม่คาดคิดและไม่ทราบว่ากลุ่มคนเหล่านั้นเป็นใคร และมีอีกหลายชีวิตที่ไม่รู้อิโหน่อิเหน่ แม้แต่เด็กๆเองบางคนก็ยังสงสัยว่า ทำไมต้องมีทหารมาเฝ้าครู มาดูโรงเรียน

              แต่ที่ข้าพเจ้าได้อ่านและจำได้ดีจนบัดนี้ คือ เรื่องของครูคนหนึ่งที่ได้ไปสอนที่โรงเรียนใน 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ ครูคนนี้เค้าก็นับถือศาสนาอิสลามเหมือนกับคนที่นั่น วันนึงครูก็ให้เด็กแต่งกลอน ก็มีเด็กเกเรคนนึงซึ่งพ่อของเค้าเป็นเหมือนคนใหญ่โตในหมู่บ้าน ซึ่งได้เรียนกับครูคนนี้ เมื่อครูเปิดสมุดของเด็กคนนี้ดูเพื่อตรวจงาน ครูก็ต้องตกใจ เพราะ กลอนที่เด็กคนนี้แต่งนั้น มีใจความว่า

           "ถ้าครูดีกับผมผมก็ดีกับครู ถ้าครูตีผมผมเอามีดแทงครู"

      ข้าพเจ้าไม่ทราบเหมือนกันว่าครู คนนี้เค้าจะอยู่ต่อหรือจากไปเมื่อเด็กในวันนี้เป็นถึงขนาดนี้แล้วถ้าเป็นผู้ใหญ่ในวันข้างหน้านั้นจะเป็นอย่างไร

           สำหรับเรื่องราวใน 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้นั้น หลายๆคนก็หวังให้มีความสงบสุขและหมดสิ้นไปในความสูญเสียต่างๆ จะต้องสูญเสียอีกกี่ชีวิต แต่อย่างไรก็ตามหวังว่าทุกอย่างคงจบลงในเร็ววัน