ภาษาคนภาษาธรรมในพระไตรปิฎก นรก-สวรรค์ ของพุทธ

วันจันทร์ที่ 15 สิงหาคม 2565

กบจ้อย
ranking : สมาชิกทั่วไป
วันที่สร้าง : 2010-07-04
จำนวนเรื่อง : 159
จำนวนผู้ชม : 297833
ส่ง msg :
โหวต 107 คน

กลอน

กาพย์

โคลง

ชีวิต

ธรรมะ--ข้อคิด

ธรรมชาติ

การบ้านเมือง

ความรัก

การแพทย์

เพลงธรรมะวงบัวเหลือง

การศึกษา

อ้างอิง

สื่อสาร

ร่ายชีวิต - ลิขิตความเห็น

เรียนโลก เรียนตน ประโยชน์ชน ประโยชน์ตัว
Permalink : http://www.oknation.net/blog/somchot

วันอาทิตย์ ที่ 15 พฤษภาคม 2559

ภาษาคนภาษาธรรมในพระไตรปิฎก นรก-สวรรค์ ของพุทธ

Posted by กบจ้อย , ผู้อ่าน : 3084 , 15:12:30 น.
หมวด : ศาสนา

พิมพ์หน้านี้

โหวต 0 คน

ภาษาคนภาษาธรรมในพระไตรปิฎก นรก-สวรรค์ ของพุทธ ปุจฉา ? สวรรค์นั้น อยู่บนดิน หรือถิ่นไหน เจ้าดวงใจ ใฝ่โบยบิน ถวิลหา อยู่ที่ภูมิ สถานใด ในโลกา หรือชั้นฟ้า จักรวาล วิมานแมน นรก-สวรรค์ ๓ ระดับ ๑.หลังตาย... พิสูจน์ได้ยาก ไกลตัว ยังไม่เห็น ไม่รู้สึกในชาตินี้ มีในทุกศาสนา และสวรรค์เป็นดินแดนสุดยอดปรารถนาตามความเชื่อและจินตนาการของศาสนาอื่น เว้นพุทธศาสนา ที่สุดยอดปรารถนาคือนิพพาน ส่วนสวรรค์เป็นแค่ทางผ่าน หรือที่พักระหว่างทาง สำหรับแดนนรกนั้นเป็นผลลัพธ์ของบาปความชั่วทุกศาสนา ๒.ในชีวิตเป็นๆนี้... คือความสุขทุกข์ทั่วไปของชีวิตมนุษย์ ที่เขารู้สึกได้ สัมผัสได้ ดังเช่นคำพูดว่า สวรรค์ในอก นรกในใจ, ตกนรกทั้งเป็น, ยังกะขึ้นสวรรค์, สถานที่นี้เหมือนสวรรค์. ความสุขทุกข์ในชีวิตประจำวัน เช่น ได้ลาภยศสรรเสริญ ก็มีสุข เสื่อมลาภยศคนนินทา ก็มีทุกข์, ความดีใจปลื้มใจยินดีร่าเริงบันเทิงใจพอใจสบายใจสนุกสนานสะใจ เมื่อได้สิ่งที่ต้องการสนองกิเลส หรือประสบสิ่งที่รักที่พอใจ, ความเสียใจเดือดเนื้อร้อนใจไม่สบายใจอึดอัดขัดเคืองเครียดกลุ้มกังวลโศกเศร้าซึมขุ่นข้องหมองใจ เมื่อพลัดพรากจากสิ่งเป็นที่รักที่พอใจ ประสบสิ่งไม่เป็นที่รักที่พอใจ หวังสิ่งใดไม่ได้สิ่งนั้น, หรือแม้ความสุขปลื้มใจจากการทำความดีตามความเชื่อของเรา หรือความทุกข์เสียใจเพราะทำสิ่งที่ไม่ดีตามความเชื่อของเรา ๓.แต่ละขณะจิตในปัจจุบันขณะ... คือการปรุงแต่งความสุขความทุกข์ หรือสวรรค์นรกของเราเอง ในแต่ละเสี้ยวเวลาเมื่อมีกระทบผัสสะทางอายตนะ ๖ คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ก. ปรุงแต่งจากปฏิกิริยาสิ่งเร้าที่รับเข้ามา เช่น เห็นภาพสวย ก็ชอบใจ มีความสุข, ได้ยินเสียงเพลงไพเราะหรือคำชม ก็ชอบ มีสุข, ได้กลิ่นหอมชื่นใจ ก็ชอบ มีสุข, ได้ลิ้มรสอาหารอร่อย ก็ชอบ มีสุข, กายสัมผัสถูกต้องของนุ่มนวลหรือเพศตรงข้าม ก็ชอบ มีสุข ในทำนองกลับกัน ได้เห็นภาพไม่สวยงามน่ารังเกียจหรือน่ากลัว ก็ไม่ชอบใจ มีความทุกข์, ได้ยินเสียงหยาบคาย คำด่าคำตำหนิ ก็ไม่ชอบ มีทุกข์, ได้กลิ่นเหม็น ก็ไม่ชอบ มีทุกข์, ได้รสอาหารไม่ถูกใจ ก็ทุกข์, กายสัมผัสถูกต้องของน่ารังเกียจ ก็ไม่ชอบ มีทุกข์ ข. ปรุงแต่งจากภายในออกไป เช่น คนมักโกรธ ชอบเพ่งโทษผู้อื่น มองอะไรก็เกิดอกุศล ขุ่นมัวขัดใจหงุดหงิดรำคาญ, คนอารมณ์ดีมีเมตตาใจกว้างมองอะไรๆในแง่บวก ก็ยิ้มแย้มแจ่มใส, คนชอบเอาเรื่องอดีตมาปรุงแต่งทำร้ายจิตใจตัวเองแล้วทุกข์ทั้งๆที่ผ่านไปแล้ว, เอาเรื่องอนาคตที่ยังไม่มาถึงคิดปรุงแต่งให้ทุกข์กังวลใจ หรือคนที่ฝึกฝนพัฒนาตนเอง จนมีปัญญารู้เท่าทันความจริงของโลกของชีวิต วางท่าทีต่อสิ่งทั้งหลายถูกต้อง รู้จักทำจิตให้แจ่มใสเบิกบาน ไม่กวัดแกว่งฟูแฟบขึ้นลงตามสิ่งเร้าภายนอก มีจิตตื่นตัวนิ่งไม่หวั่นไหวตามอารมณ์ที่มากระทบ แม้จิตจะหวั่นไหวเสวยสุขทุกข์ก็รู้เท่าทันในขณะจิตนั้นๆ และมีสติสัมปชัญญะ คอยดูคอยสังเกตศึกษาจนอารมณ์นั้นละคลายไป ไม่ได้ไปร่วมปรุงแต่งเสพอารมณ์ขยายความคิดชอบใจไม่ชอบใจสุขทุกข์นั้นๆต่อ พุทธศาสนากล่าวถึงนรกสวรรค์ทั้ง ๓ ประเภท ที่พิเศษกว่าศาสนาอื่นคือ ประเภทที่ ๓ ทรงเป็นศาสดาคนเดียวในโลกที่พูดถึง เป็นพระสัพพัญญุตาญาณโดยแท้ เป็นเอกลักษณ์เฉพาะของพุทธ มีรายละเอียดลึกซึ้งมาก จนสามารถปฏิบัติให้เข้าใจนรกสวรรค์ในอายตนะ ๖ นี้อย่างถึงรากถึงโคน จนพ้นจากนรก อยู่เหนือสวรรค์ ถ้ายังติดสวรรค์ก็ยังไม่พ้นนรก ถ้ายังแสวงหาสุขยังติดสุขก็ยังไม่พ้นทุกข์ จึงพัฒนายิ่งขึ้นพ้นจากสวรรค์ เหนือสุขทุกข์ถึงนิพพานได้เลย เพราะแจ่มแจ้งแทงทะลุนรกสวรรค์ของจริงในปัจจุบันขณะ ที่นี่ เดี๋ยวนี้ มีหลักฐานจากพระไตรปิฎกอย่างน้อย ๒ สูตรที่กล่าวถึงนรกสวรรค์นี้ชัดๆ คือ ขณสูตร และ มหาปริฬาหสูตร ขณสูตร [๒๑๔] ดูกรภิกษุทั้งหลาย เป็นลาภของเธอทั้งหลายแล้ว เธอท.ได้ดีแล้ว ขณะเพื่อการอยู่ประพฤติพรหมจรรย์ เธอท.ได้เฉพาะแล้ว ดูกรภิกษุท. นรกชื่อว่า ผัสสายตนิกะ ๖ (ฉ ผสฺสายตนิกา นาม นิรยา) อันเราเห็นแล้ว ในผัสสายตนิกนรกนั้น สัตว์จะเห็นรูปอะไรๆ ด้วยจักษุ ก็ย่อมเห็นแต่รูปอันไม่น่าปรารถนา ย่อมไม่เห็นรูปอันน่าปรารถนา ย่อมเห็นแต่รูปไม่น่าใคร่ ย่อมไม่เห็นรูปอันน่าใคร่ ย่อมเห็นแต่รูปอันไม่น่าพอใจ ย่อมไม่เห็นรูปอันน่าพอใจ จะฟังเสียงอะไรๆ ด้วยหู...จะดมกลิ่นอะไรๆ ด้วยจมูก... จะลิ้มรสอะไรๆ ด้วยลิ้น... จะถูกต้องโผฏฐัพพะอะไรๆ ด้วยกาย... จะรู้แจ้งธรรมารมณ์อะไรๆ ด้วยใจ ก็ย่อมรู้แจ้งแต่ธรรมารมณ์อันไม่น่าปรารถนา ย่อมไม่รู้แจ้งธรรมารมณ์อันน่าปรารถนา ย่อมรู้แจ้งแต่ธรรมารมณ์อันไม่น่าใคร่ ย่อมไม่รู้แจ้งธรรมารมณ์อันน่าใคร่ ย่อมรู้แจ้งแต่ธรรมารมณ์อันไม่น่าพอใจ ย่อมไม่รู้แจ้งธรรมารมณ์อันน่าพอใจ [๒๑๕] ดูกรภิกษุท. เป็นลาภของเธอท.แล้ว เธอท.ได้ดีแล้ว ขณะเพื่อการอยู่ประพฤติพรหมจรรย์ เธอท.ได้เฉพาะแล้ว ดูกรภิกษุท. สวรรค์ชื่อว่า ผัสสายตนิกะ ๖ ชั้น (ฉ ผสฺสายตนิกา นาม สคฺคา) เราได้เห็นแล้ว ในผัสสายตนิกสวรรค์นั้น บุคคลจะเห็นรูปอะไรๆ ด้วยจักษุ ก็ย่อมเห็นแต่รูปอันน่าปรารถนาย่อมไม่เห็นรูปอันไม่น่าปรารถนา ย่อมเห็นแต่รูปอันน่าใคร่ ย่อมไม่เห็นรูปอันไม่น่าใคร่ ย่อมเห็นแต่รูปอันน่าพอใจ ย่อมไม่เห็นรูปอันไม่น่าพอใจ ฯลฯ จะรู้แจ้งธรรมารมณ์อะไรๆ ด้วยใจ ก็ย่อมรู้แจ้งแต่ธรรมารมณ์อันน่าปรารถนา ย่อมไม่รู้แจ้งธรรมารมณ์อันไม่น่าปรารถนา ย่อมรู้แจ้งแต่ธรรมารมณ์ที่น่าใคร่ ย่อมไม่รู้แจ้งธรรมารมณ์ที่ไม่น่าใคร่ ย่อมรู้แจ้งแต่ธรรมารมณ์อันน่าพอใจ ย่อมไม่รู้แจ้งธรรมารมณ์อันไม่น่าพอใจ ดูกรภิกษุ ท. เป็นลาภของเธอท.แล้ว เธอท.ได้ดีแล้ว ขณะเพื่อการอยู่ประพฤติพรหมจรรย์ เธอท.ได้เฉพาะแล้ว ฯ ( สํ.สฬ. ฉบับหลวง-บาลีสยามรัฐ* ๑๘/๒๑๔-๒๑๕)* สรุปเนื้อหาสูตร อารมณ์จากผัสสะทางอายตนะ ๖ แต่ละขณะจิต ที่ไม่น่าปรารถนา ไม่น่าใคร่ ไม่น่าพอใจ คือ นรก อารมณ์จากผัสสะทางอายตนะ ๖ แต่ละขณะจิต ที่น่าปรารถนา น่าใคร่ น่าพอใจ คือ สวรรค์ ปฏิบัติธรรมกับปัจจุบันขณะจิตนั้นๆ มหาปริฬาหสูตร [๑๗๓๑] ดูกรภิกษุทั้งหลาย นรกชื่อว่ามีความเร่าร้อนมาก (มหาปริฬาโห นาม นิรโย ) มีอยู่ ในนรกนั้น บุคคลยังเห็นรูปอย่างใดอย่างหนึ่งด้วยนัยน์ตาได้ (แต่) เห็นรูปที่ไม่น่าปรารถนาอย่างเดียว ไม่เห็นรูปที่น่าปรารถนา เห็นรูปที่ไม่น่าใคร่อย่างเดียว ไม่เห็นรูปที่น่าใคร่ เห็นรูปที่ไม่น่าชอบใจอย่างเดียว ไม่เห็นรูปที่น่าชอบใจ ได้ฟังเสียงอย่างใดอย่างหนึ่งด้วยหูได้ ... ได้สูดกลิ่นอย่างใดอย่างหนึ่งด้วยจมูกได้ ... ได้ลิ้มรสอย่างใดอย่างหนึ่งด้วยลิ้นได้ ... ได้ถูกต้องโผฏฐัพพะอย่างใดอย่างหนึ่งด้วยกายได้ ... ได้รู้แจ้งธรรมารมณ์อย่างหนึ่งด้วยใจได้... (แต่) รู้แจ้งรูปที่ไม่น่าปรารถนาอย่างเดียว ไม่รู้แจ้งรูปที่น่าปรารถนา รู้แจ้งรูปที่ไม่น่าใคร่อย่างเดียว ไม่รู้แจ้งรูปที่น่าใคร่ รู้แจ้งรูปที่ไม่น่าพอใจอย่างเดียว ไม่รู้แจ้งรูปที่น่าพอใจฯลฯ [๑๗๓๒] เมื่อพระผู้มีพระภาคตรัสอย่างนี้แล้ว ภิกษุรูปหนึ่งได้ทูลถามพระผู้มีพระภาคว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ความเร่าร้อนมาก ความเร่าร้อนมากแท้ๆ ความเร่าร้อนอื่นที่มากกว่า และน่ากลัวกว่าความเร่าร้อนนี้ มีอยู่หรือ? พ. ดูกรภิกษุ ความเร่าร้อนอื่นที่มากกว่าและน่ากลัวกว่าความเร่าร้อนนี้มีอยู่. ภิ. ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ก็ความเร่าร้อนอื่นที่มากกว่า และน่ากลัวกว่าความเร่าร้อนนี้ เป็นไฉน? [๑๗๓๓] ดูกรภิกษุท. ก็สมณะหรือพราหมณ์เหล่าใดเหล่าหนึ่ง ย่อมไม่รู้ชัดตามความเป็นจริงว่า นี้ทุกข์ ฯลฯ นี้ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทา สมณะหรือพราหมณ์เหล่านั้น ย่อมยินดีในสังขารทั้งหลาย ซึ่งเป็นไปเพื่อความเกิด ฯลฯ ยินดีแล้ว ย่อมปรุงแต่ง ครั้นปรุงแต่งแล้ว ย่อมเร่าร้อนด้วยความเร่าร้อนเพราะความเกิดบ้าง ความแก่บ้าง ความตายบ้าง ความเศร้าโศก ความร่ำไร ความทุกข์ ความโทมนัส และความคับแค้นใจบ้าง เรากล่าวว่า สมณะหรือพราหมณ์เหล่านั้น ย่อมไม่พ้นไปจากความเกิด ... ความคับแค้นใจ ย่อมไม่พ้นไปจากทุกข์. [๑๗๓๔] ดูกรภิกษุท. ส่วนสมณะหรือพราหมณ์เหล่าใดเหล่าหนึ่ง ย่อมรู้ชัดตามความเป็นจริงว่า นี้ทุกข์ ฯลฯ นี้ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทา สมณะหรือพราหมณ์เหล่านั้น ย่อมไม่ยินดีในสังขารทั้งหลาย ซึ่งเป็นไปเพื่อความเกิด ฯลฯ ไม่ยินดีแล้ว ย่อมไม่ปรุงแต่ง ครั้นไม่ปรุงแต่งแล้ว ย่อมไม่เร่าร้อน ด้วยความเร่าร้อนเพราะความเกิด ... และความคับแค้นใจ เรากล่าวว่า สมณะหรือพราหมณ์เหล่านั้นย่อมพ้นจากความเกิด ... ความคับแค้นใจ ย่อมพ้นจากทุกข์ ดูกรภิกษุท. เพราะฉะนั้นแหละ เธอท.พึงกระทำความเพียรเพื่อรู้ตามความเป็นจริงว่า นี้ทุกข์ ฯลฯ นี้ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทา. ( สํ.ม. ฉบับหลวง-บาลีสยามรัฐ* ๑๙/๑๗๓๑-๑๗๓๔)* สรุปเนื้อหาสูตร มหาปริฬาหนรก คือ ความเร่าร้อนจากผัสสะทางอายตนะ ๖ ที่มีแต่อารมณ์ ที่ไม่น่าปรารถนา ไม่น่าใคร่ ไม่น่าพอใจ และมีความเร่าร้อนที่มากกว่า ที่น่ากลัวกว่า คือ ความไม่รู้ชัดตรงตามความเป็นจริงว่า นี้ทุกข์ นี้เหตุแห่งทุกข์ นี้ความดับทุกข์ นี้ทางดับทุกข์ เมื่อไม่รู้ ย่อมยินดียิ่งในสังขาร ก็เกิดการปรุงแต่ง แล้วเร่าร้อน ตามลำดับ ปฏิบัติได้ในชีวิตประจำวัน พุทธศาสนา เน้นปัจจุบันขณะที่สามารถแก้ไขพัฒนาได้ทันที ไม่ผัดวันประกันพรุ่ง ( ก็บุคคลใดเห็นแจ้งธรรมปัจจุบัน ไม่ง่อนแง่น ไม่คลอนแคลนในธรรมนั้นๆ ได้ บุคคลนั้นพึงเจริญธรรมนั้นเนืองๆ ให้ปรุโปร่งเถิด พึงทำความเพียรเสียในวันนี้แหละ ใครเล่าจะรู้ความตายในวันพรุ่ง ปจฺจุปฺปนฺนญฺจ โย ธมฺมํ ตตฺถ ตตฺถ วิปสฺสติ อสํหิรํ อสงฺกุปฺปํ ตํ วิทฺธา มนุพฺรูหเย อชฺเชว กิจฺจมาตปฺปํ โก ชญฺญา มรณํ สุเว "ภัทเทกรัตตสูตร" ม.อุ. ฉบับหลวง-บาลีสยามรัฐ* ๕๒๖/๒๖๕)* ๑. นรกสวรรค์เกิดที่ไหน ดับที่นั่น มีสติรักษาใจให้เป็นกลางๆอุเบกขา ดับความยินดียินร้ายจากผัสสะทางอายตนะ คือดับสวรรค์ดับนรก หรือปล่อยละวางความยึดมั่นในสุขเวทนา ทุกขเวทนา ทางกายทางใจนั่นเอง ๒. รับผลทันที เห็นชัดเจน ไม่ต้องรอถึงชาติหน้า ๓. อดีตปัจจุบันอนาคตเป็นความสืบต่อเนื่องกัน ถ้าทำปัจจุบันดี อนาคตก็ย่อมดีตาม แล้วชาติหน้าที่ดีจะหนีไปไหนเสีย (เมื่อจิตไม่เศร้าหมองแล้ว สุคติเป็นอันหวังได้ จิตฺเต อสงฺกิลิฏฺเฐ สุคติ ปาฏิกงฺขา เมื่อจิตเศร้าหมองแล้ว ทุคติเป็นอันหวังได้ จิตฺเต สงฺกิลิฏฺเฐ ทุคฺคติ ปาฏิกงฺขา "วัตถูปมสูตร" ม.มู. ฉบับหลวง-บาลีสยามรัฐ ๙๒/๔๘ ) ถ้าทำปัจจุบันดี อดีตก็ยิ่งดีแน่นอน เพราะเราได้ทำให้ดีเสร็จแล้วตั้งแต่ปัจจุบัน วิสัชชนา พุทธองค์ ทรงไข ใสกระจ่าง ว่าอยู่กลาง จิตใจ ในนี้หนา เห็นเกิดดับ นรกสวรรค์ ด้วยปัญญา ล้างตัณหา รากเหง้า เข้านิพพาน ฯ

ภาษาคนภาษาธรรมในพระไตรปิฎก นรก-สวรรค์ ของพุทธ

ปุจฉา ?
สวรรค์นั้น อยู่บนดิน หรือถิ่นไหน
เจ้าดวงใจ ใฝ่โบยบิน ถวิลหา
อยู่ที่ภูมิ สถานใด ในโลกา
หรือชั้นฟ้า จักรวาล วิมานแมน

นรก-สวรรค์ ๓ ระดับ

๑.หลังตาย... พิสูจน์ได้ยาก ไกลตัว ยังไม่เห็น ไม่รู้สึกในชาตินี้ มีในทุกศาสนา และสวรรค์เป็นดินแดนสุดยอดปรารถนาตามความเชื่อและจินตนาการของศาสนาอื่น เว้นพุทธศาสนา ที่สุดยอดปรารถนาคือนิพพาน ส่วนสวรรค์เป็นแค่ทางผ่าน หรือที่พักระหว่างทาง สำหรับแดนนรกนั้นเป็นผลลัพธ์ของบาปความชั่วทุกศาสนา

๒.ในชีวิตเป็นๆนี้... คือความสุขทุกข์ทั่วไปของชีวิตมนุษย์ ที่เขารู้สึกได้ สัมผัสได้ ดังเช่นคำพูดว่า สวรรค์ในอก นรกในใจ, ตกนรกทั้งเป็น, ยังกะขึ้นสวรรค์, สถานที่นี้เหมือนสวรรค์. ความสุขทุกข์ในชีวิตประจำวัน เช่น ได้ลาภยศสรรเสริญ ก็มีสุข เสื่อมลาภยศคนนินทา ก็มีทุกข์, ความดีใจปลื้มใจยินดีร่าเริงบันเทิงใจพอใจสบายใจสนุกสนานสะใจ เมื่อได้สิ่งที่ต้องการสนองกิเลส หรือประสบสิ่งที่รักที่พอใจ, ความเสียใจเดือดเนื้อร้อนใจไม่สบายใจอึดอัดขัดเคืองเครียดกลุ้มกังวลโศกเศร้าซึมขุ่นข้องหมองใจ เมื่อพลัดพรากจากสิ่งเป็นที่รักที่พอใจ ประสบสิ่งไม่เป็นที่รักที่พอใจ หวังสิ่งใดไม่ได้สิ่งนั้น, หรือแม้ความสุขปลื้มใจจากการทำความดีตามความเชื่อของเรา หรือความทุกข์เสียใจเพราะทำสิ่งที่ไม่ดีตามความเชื่อของเรา

๓.แต่ละขณะจิตในปัจจุบันขณะ... คือการปรุงแต่งความสุขความทุกข์ หรือสวรรค์นรกของเราเอง ในแต่ละเสี้ยวเวลาเมื่อมีกระทบผัสสะทางอายตนะ ๖ คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ
ก. ปรุงแต่งจากปฏิกิริยาสิ่งเร้าที่รับเข้ามา เช่น เห็นภาพสวย ก็ชอบใจ มีความสุข, ได้ยินเสียงเพลงไพเราะหรือคำชม ก็ชอบ มีสุข, ได้กลิ่นหอมชื่นใจ ก็ชอบ มีสุข, ได้ลิ้มรสอาหารอร่อย ก็ชอบ มีสุข, กายสัมผัสถูกต้องของนุ่มนวลหรือเพศตรงข้าม ก็ชอบ มีสุข ในทำนองกลับกัน ได้เห็นภาพไม่สวยงามน่ารังเกียจหรือน่ากลัว ก็ไม่ชอบใจ มีความทุกข์, ได้ยินเสียงหยาบคาย คำด่าคำตำหนิ ก็ไม่ชอบ มีทุกข์, ได้กลิ่นเหม็น ก็ไม่ชอบ มีทุกข์, ได้รสอาหารไม่ถูกใจ ก็ทุกข์, กายสัมผัสถูกต้องของน่ารังเกียจ ก็ไม่ชอบ มีทุกข์
ข. ปรุงแต่งจากภายในออกไป เช่น คนมักโกรธ ชอบเพ่งโทษผู้อื่น มองอะไรก็เกิดอกุศล ขุ่นมัวขัดใจหงุดหงิดรำคาญ, คนอารมณ์ดีมีเมตตาใจกว้างมองอะไรๆในแง่บวก ก็ยิ้มแย้มแจ่มใส, คนชอบเอาเรื่องอดีตมาปรุงแต่งทำร้ายจิตใจตัวเองแล้วทุกข์ทั้งๆที่ผ่านไปแล้ว, เอาเรื่องอนาคตที่ยังไม่มาถึงคิดปรุงแต่งให้ทุกข์กังวลใจ หรือคนที่ฝึกฝนพัฒนาตนเอง จนมีปัญญารู้เท่าทันความจริงของโลกของชีวิต วางท่าทีต่อสิ่งทั้งหลายถูกต้อง รู้จักทำจิตให้แจ่มใสเบิกบาน ไม่กวัดแกว่งฟูแฟบขึ้นลงตามสิ่งเร้าภายนอก มีจิตตื่นตัวนิ่งไม่หวั่นไหวตามอารมณ์ที่มากระทบ แม้จิตจะหวั่นไหวเสวยสุขทุกข์ก็รู้เท่าทันในขณะจิตนั้นๆ และมีสติสัมปชัญญะ คอยดูคอยสังเกตศึกษาจนอารมณ์นั้นละคลายไป ไม่ได้ไปร่วมปรุงแต่งเสพอารมณ์ขยายความคิดชอบใจไม่ชอบใจสุขทุกข์นั้นๆต่อ

พุทธศาสนากล่าวถึงนรกสวรรค์ทั้ง ๓ ประเภท ที่พิเศษกว่าศาสนาอื่นคือ ประเภทที่ ๓ ทรงเป็นศาสดาคนเดียวในโลกที่พูดถึง เป็นพระสัพพัญญุตาญาณโดยแท้ เป็นเอกลักษณ์เฉพาะของพุทธ มีรายละเอียดลึกซึ้งมาก จนสามารถปฏิบัติให้เข้าใจนรกสวรรค์ในอายตนะ ๖ นี้อย่างถึงรากถึงโคน จนพ้นจากนรก อยู่เหนือสวรรค์ ถ้ายังติดสวรรค์ก็ยังไม่พ้นนรก ถ้ายังแสวงหาสุขยังติดสุขก็ยังไม่พ้นทุกข์ จึงพัฒนายิ่งขึ้นพ้นจากสวรรค์ เหนือสุขทุกข์ถึงนิพพานได้เลย เพราะแจ่มแจ้งแทงทะลุนรกสวรรค์ของจริงในปัจจุบันขณะ ที่นี่ เดี๋ยวนี้
มีหลักฐานจากพระไตรปิฎกอย่างน้อย ๒ สูตรที่กล่าวถึงนรกสวรรค์นี้ชัดๆ คือ ขณสูตร และ มหาปริฬาหสูตร

ขณสูตร

[๒๑๔] ดูกรภิกษุทั้งหลาย เป็นลาภของเธอทั้งหลายแล้ว เธอท.ได้ดีแล้ว ขณะเพื่อการอยู่ประพฤติพรหมจรรย์ เธอท.ได้เฉพาะแล้ว ดูกรภิกษุท. นรกชื่อว่า ผัสสายตนิกะ ๖ (ฉ ผสฺสายตนิกา นาม นิรยา) อันเราเห็นแล้ว ในผัสสายตนิกนรกนั้น สัตว์จะเห็นรูปอะไรๆ ด้วยจักษุ ก็ย่อมเห็นแต่รูปอันไม่น่าปรารถนา ย่อมไม่เห็นรูปอันน่าปรารถนา ย่อมเห็นแต่รูปไม่น่าใคร่ ย่อมไม่เห็นรูปอันน่าใคร่ ย่อมเห็นแต่รูปอันไม่น่าพอใจ ย่อมไม่เห็นรูปอันน่าพอใจ
จะฟังเสียงอะไรๆ ด้วยหู...จะดมกลิ่นอะไรๆ ด้วยจมูก... จะลิ้มรสอะไรๆ ด้วยลิ้น... จะถูกต้องโผฏฐัพพะอะไรๆ ด้วยกาย... จะรู้แจ้งธรรมารมณ์อะไรๆ ด้วยใจ ก็ย่อมรู้แจ้งแต่ธรรมารมณ์อันไม่น่าปรารถนา ย่อมไม่รู้แจ้งธรรมารมณ์อันน่าปรารถนา ย่อมรู้แจ้งแต่ธรรมารมณ์อันไม่น่าใคร่ ย่อมไม่รู้แจ้งธรรมารมณ์อันน่าใคร่ ย่อมรู้แจ้งแต่ธรรมารมณ์อันไม่น่าพอใจ ย่อมไม่รู้แจ้งธรรมารมณ์อันน่าพอใจ

[๒๑๕] ดูกรภิกษุท. เป็นลาภของเธอท.แล้ว เธอท.ได้ดีแล้ว ขณะเพื่อการอยู่ประพฤติพรหมจรรย์ เธอท.ได้เฉพาะแล้ว ดูกรภิกษุท. สวรรค์ชื่อว่า ผัสสายตนิกะ ๖ ชั้น (ฉ ผสฺสายตนิกา นาม สคฺคา) เราได้เห็นแล้ว ในผัสสายตนิกสวรรค์นั้น บุคคลจะเห็นรูปอะไรๆ ด้วยจักษุ ก็ย่อมเห็นแต่รูปอันน่าปรารถนาย่อมไม่เห็นรูปอันไม่น่าปรารถนา ย่อมเห็นแต่รูปอันน่าใคร่ ย่อมไม่เห็นรูปอันไม่น่าใคร่ ย่อมเห็นแต่รูปอันน่าพอใจ ย่อมไม่เห็นรูปอันไม่น่าพอใจ ฯลฯ
จะรู้แจ้งธรรมารมณ์อะไรๆ ด้วยใจ ก็ย่อมรู้แจ้งแต่ธรรมารมณ์อันน่าปรารถนา ย่อมไม่รู้แจ้งธรรมารมณ์อันไม่น่าปรารถนา ย่อมรู้แจ้งแต่ธรรมารมณ์ที่น่าใคร่ ย่อมไม่รู้แจ้งธรรมารมณ์ที่ไม่น่าใคร่ ย่อมรู้แจ้งแต่ธรรมารมณ์อันน่าพอใจ ย่อมไม่รู้แจ้งธรรมารมณ์อันไม่น่าพอใจ ดูกรภิกษุ ท. เป็นลาภของเธอท.แล้ว เธอท.ได้ดีแล้ว ขณะเพื่อการอยู่ประพฤติพรหมจรรย์ เธอท.ได้เฉพาะแล้ว ฯ
( สํ.สฬ. ฉบับหลวง-บาลีสยามรัฐ ๑๘/๒๑๔-๒๑๕)

สรุปเนื้อหาสูตร อารมณ์จากผัสสะทางอายตนะ ๖ แต่ละขณะจิต ที่ไม่น่าปรารถนา ไม่น่าใคร่ ไม่น่าพอใจ คือ นรก อารมณ์จากผัสสะทางอายตนะ ๖ แต่ละขณะจิต ที่น่าปรารถนา น่าใคร่ น่าพอใจ คือ สวรรค์ ปฏิบัติธรรมกับปัจจุบันขณะจิตนั้นๆ

มหาปริฬาหสูตร

[๑๗๓๑] ดูกรภิกษุทั้งหลาย นรกชื่อว่ามีความเร่าร้อนมาก (มหาปริฬาโห นาม นิรโย ) มีอยู่ ในนรกนั้น บุคคลยังเห็นรูปอย่างใดอย่างหนึ่งด้วยนัยน์ตาได้ (แต่) เห็นรูปที่ไม่น่าปรารถนาอย่างเดียว ไม่เห็นรูปที่น่าปรารถนา เห็นรูปที่ไม่น่าใคร่อย่างเดียว ไม่เห็นรูปที่น่าใคร่ เห็นรูปที่ไม่น่าชอบใจอย่างเดียว ไม่เห็นรูปที่น่าชอบใจ
ได้ฟังเสียงอย่างใดอย่างหนึ่งด้วยหูได้ ... ได้สูดกลิ่นอย่างใดอย่างหนึ่งด้วยจมูกได้ ... ได้ลิ้มรสอย่างใดอย่างหนึ่งด้วยลิ้นได้ ... ได้ถูกต้องโผฏฐัพพะอย่างใดอย่างหนึ่งด้วยกายได้ ... ได้รู้แจ้งธรรมารมณ์อย่างหนึ่งด้วยใจได้... (แต่) รู้แจ้งรูปที่ไม่น่าปรารถนาอย่างเดียว ไม่รู้แจ้งรูปที่น่าปรารถนา รู้แจ้งรูปที่ไม่น่าใคร่อย่างเดียว ไม่รู้แจ้งรูปที่น่าใคร่ รู้แจ้งรูปที่ไม่น่าพอใจอย่างเดียว ไม่รู้แจ้งรูปที่น่าพอใจฯลฯ

[๑๗๓๒] เมื่อพระผู้มีพระภาคตรัสอย่างนี้แล้ว ภิกษุรูปหนึ่งได้ทูลถามพระผู้มีพระภาคว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ความเร่าร้อนมาก ความเร่าร้อนมากแท้ๆ ความเร่าร้อนอื่นที่มากกว่า และน่ากลัวกว่าความเร่าร้อนนี้ มีอยู่หรือ?
พ. ดูกรภิกษุ ความเร่าร้อนอื่นที่มากกว่าและน่ากลัวกว่าความเร่าร้อนนี้มีอยู่.
ภิ. ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ก็ความเร่าร้อนอื่นที่มากกว่า และน่ากลัวกว่าความเร่าร้อนนี้ เป็นไฉน?

[๑๗๓๓] ดูกรภิกษุท. ก็สมณะหรือพราหมณ์เหล่าใดเหล่าหนึ่ง ย่อมไม่รู้ชัดตามความเป็นจริงว่า นี้ทุกข์ ฯลฯ นี้ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทา สมณะหรือพราหมณ์เหล่านั้น ย่อมยินดีในสังขารทั้งหลาย ซึ่งเป็นไปเพื่อความเกิด ฯลฯ ยินดีแล้ว ย่อมปรุงแต่ง ครั้นปรุงแต่งแล้ว ย่อมเร่าร้อนด้วยความเร่าร้อนเพราะความเกิดบ้าง ความแก่บ้าง ความตายบ้าง ความเศร้าโศก ความร่ำไร ความทุกข์ ความโทมนัส และความคับแค้นใจบ้าง
เรากล่าวว่า สมณะหรือพราหมณ์เหล่านั้น ย่อมไม่พ้นไปจากความเกิด ... ความคับแค้นใจ ย่อมไม่พ้นไปจากทุกข์.

[๑๗๓๔] ดูกรภิกษุท. ส่วนสมณะหรือพราหมณ์เหล่าใดเหล่าหนึ่ง ย่อมรู้ชัดตามความเป็นจริงว่า นี้ทุกข์ ฯลฯ นี้ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทา สมณะหรือพราหมณ์เหล่านั้น ย่อมไม่ยินดีในสังขารทั้งหลาย ซึ่งเป็นไปเพื่อความเกิด ฯลฯ ไม่ยินดีแล้ว ย่อมไม่ปรุงแต่ง ครั้นไม่ปรุงแต่งแล้ว ย่อมไม่เร่าร้อน ด้วยความเร่าร้อนเพราะความเกิด ... และความคับแค้นใจ
เรากล่าวว่า สมณะหรือพราหมณ์เหล่านั้นย่อมพ้นจากความเกิด ... ความคับแค้นใจ ย่อมพ้นจากทุกข์ ดูกรภิกษุท. เพราะฉะนั้นแหละ เธอท.พึงกระทำความเพียรเพื่อรู้ตามความเป็นจริงว่า นี้ทุกข์ ฯลฯ นี้ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทา. ( สํ.ม. ฉบับหลวง-บาลีสยามรัฐ ๑๙/๑๗๓๑-๑๗๓๔)

สรุปเนื้อหาสูตร มหาปริฬาหนรก คือ ความเร่าร้อนจากผัสสะทางอายตนะ ๖ ที่มีแต่อารมณ์ ที่ไม่น่าปรารถนา ไม่น่าใคร่ ไม่น่าพอใจ และมีความเร่าร้อนที่มากกว่า ที่น่ากลัวกว่า คือ ความไม่รู้ชัดตรงตามความเป็นจริงว่า นี้ทุกข์ นี้เหตุแห่งทุกข์ นี้ความดับทุกข์ นี้ทางดับทุกข์ เมื่อไม่รู้ ย่อมยินดียิ่งในสังขาร ก็เกิดการปรุงแต่ง แล้วเร่าร้อน ตามลำดับ

ปฏิบัติได้ในชีวิตประจำวัน

พุทธศาสนา เน้นปัจจุบันขณะที่สามารถแก้ไขพัฒนาได้ทันที ไม่ผัดวันประกันพรุ่ง
( ก็บุคคลใดเห็นแจ้งธรรมปัจจุบัน ไม่ง่อนแง่น ไม่คลอนแคลนในธรรมนั้นๆ ได้ บุคคลนั้นพึงเจริญธรรมนั้นเนืองๆ ให้ปรุโปร่งเถิด พึงทำความเพียรเสียในวันนี้แหละ ใครเล่าจะรู้ความตายในวันพรุ่ง ปจฺจุปฺปนฺนญฺจ โย ธมฺมํ ตตฺถ ตตฺถ วิปสฺสติ อสํหิรํ อสงฺกุปฺปํ ตํ วิทฺธา มนุพฺรูหเย อชฺเชว กิจฺจมาตปฺปํ โก ชญฺญา มรณํ สุเว "ภัทเทกรัตตสูตร" ม.อุ. ฉบับหลวง-บาลีสยามรัฐ ๕๒๖/๒๖๕)

๑. นรกสวรรค์เกิดที่ไหน ดับที่นั่น มีสติรักษาใจให้เป็นกลางๆอุเบกขา ดับความยินดียินร้ายจากผัสสะทางอายตนะ คือดับสวรรค์ดับนรก หรือปล่อยละวางความยึดมั่นในสุขเวทนา ทุกขเวทนา ทางกายทางใจนั่นเอง
๒. รับผลทันที เห็นชัดเจน ไม่ต้องรอถึงชาติหน้า
๓. อดีตปัจจุบันอนาคตเป็นความสืบต่อเนื่องกัน ถ้าทำปัจจุบันดี อนาคตก็ย่อมดีตาม แล้วชาติหน้าที่ดีจะหนีไปไหนเสีย (เมื่อจิตไม่เศร้าหมองแล้ว สุคติเป็นอันหวังได้ จิตฺเต อสงฺกิลิฏฺเฐ สุคติ ปาฏิกงฺขา เมื่อจิตเศร้าหมองแล้ว ทุคติเป็นอันหวังได้ จิตฺเต สงฺกิลิฏฺเฐ ทุคฺคติ ปาฏิกงฺขา "วัตถูปมสูตร" ม.มู. ฉบับหลวง-บาลีสยามรัฐ ๙๒/๔๘ ) ถ้าทำปัจจุบันดี อดีตก็ยิ่งดีแน่นอน เพราะเราได้ทำให้ดีเสร็จแล้วตั้งแต่ปัจจุบัน

วิสัชชนา
พุทธองค์ ทรงไข ใสกระจ่าง
ว่าอยู่กลาง จิตใจ ในนี้หนา
เห็นเกิดดับ นรกสวรรค์ ด้วยปัญญา
ล้างตัณหา รากเหง้า เข้านิพพาน ฯ

แสดงความคิดเห็น | ส่งเรื่องนี้ให้เพื่อน | แจ้งเตือนเรื่องไม่เหมาะสม

แสดงความคิดเห็น

ถึง บล็อกเกอร์ ทุกท่าน โปรดอ่าน ด้วยทาง บริษัท จีเอ็มเอ็ม แกรมมี่ จำกัด (มหาชน) ได้ติดต่อขอความร่วมมือ มายังเว็บไซต์และเว็บบล็อกต่าง ๆ รวมไปถึงเว็บบล็อก OKnation ห้ามให้มีการเผยแพร่ผลงานอันมีลิขสิทธิ์ ของบริษัท จีเอ็มเอ็ม แกรมมี่ฯ บนเว็บ blog โดยกำหนดขอบเขตของสิ่งที่ห้ามทำ และสามารถทำได้ ดังนี้ ห้ามทำ - การใส่ผลงานเพลงต้นฉบับให้ฟัง ทั้งแบบควบคุมเพลงได้ หรือซ่อนเป็นพื้นหลัง และทั้งที่อยู่ใน server ของคุณเอง หรือ copy code คนอื่นมาใช้ - การเผยแพร่ file ให้ download ทั้งที่อยู่ใน server ของคุณเอง หรือฝากไว้ server คนอื่น สามารถทำได้ - เผยแพร่เนื้อเพลง ต้องระบุชื่อเพลงและชื่อผู้ร้องให้ชัดเจน - การใส่เพลงที่ร้องไว้เอง ต้องระบุชื่อผู้ร้องต้นฉบับให้ชัดเจน จึงเรียนมาเพื่อโปรดปฎิบัติตาม มิเช่นนั้นทางบริษัท จีเอ็มเอ็ม แกรมมี่ฯ จะให้ฝ่ายดูแลลิขสิทธิ์ ดำเนินการเอาผิดกับท่านตามกฎหมายละเมิดลิขสิทธิ์ OKNATION กฎกติกาการเขียนเรื่องและแสดงความคิดเห็น 1 การเขียน หรือแสดงความคิดเห็นใด ๆ ต้องไม่หมิ่นเหม่ หรือกระทบต่อสถาบันชาติ ศาสนา และพระมหากษัตริย์ หรือกระทบต่อความมั่นคงของชาติ 2. ไม่ใช้ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่นในทางเสียหาย หรือสร้างความแตกแยกในสังคม กับทั้งไม่มีภาพ วิดีโอคลิป หรือถ้อยคำลามก อนาจาร 3. ความขัดแย้งส่วนตัวที่เกิดจากการเขียนเรื่อง แสดงความคิดเห็น หรือในกล่องรับส่งข้อความ (หลังไมค์) ต้องไม่นำมาโพสหรือขยายความต่อในบล็อก และการโพสเรื่องส่วนตัว และการแสดงความคิดเห็น ต้องใช้ภาษาที่สุภาพเท่านั้น 4. พิจารณาเนื้อหาที่จะโพสก่อนเผยแพร่ให้รอบคอบ ว่าจะไม่เป็นการละเมิดกฎหมายใดใด และปิดคอมเมนต์หากจำเป็นโดยเฉพาะเรื่องที่มีเนื้อหาพาดพิงสถาบัน 5.การนำเรื่อง ภาพ หรือคลิปวิดีโอ ที่มิใช่ของตนเองมาลงในบล็อก ควรอ้างอิงแหล่งที่มา และ หลีกเลี่ยงการเผยแพร่สิ่งที่ละเมิดลิขสิทธิ์ ไม่ว่าจะเป็นรูปแบบหรือวิธีการใดก็ตาม 6. เนื้อหาและความคิดเห็นในบล็อก ไม่เกี่ยวข้องกับทีมงานผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซต์ โดยถือเป็นความรับผิดชอบทางกฎหมายเป็นการส่วนตัวของสมาชิก คลิ้กอ่านเงื่อนไขทั้งหมดที่นี่" OKnation ขอสงวนสิทธิ์ในการปิดบล็อก ลบเนื้อหาและความคิดเห็น ที่ขัดต่อความดังกล่าวข้างต้น โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ต่อเจ้าของบล็อกและเจ้าของความคิดเห็นนั้นๆ
		กลับไปหน้าที่แล้ว กลับด้านบน

พ่อแผ่นดิน

ดาไลลามะ ผู้นำทางจิตวิญญาณธิเบต กล่าวยกย่อง มหาราชาภูมิพล

View All

เพลงดุจบิดรมารดา

รักชาติยอมสละแม้ ชีวี รักเกียรติจงเจตน์พลี ชีพได้ รักราชมุ่งภักดี รองบาท รักศาสน์ราญเศิกไส้ เพื่อเกื้อพระศาสนา อันสยามเป็นบ้านเกิด เมืองนอน ดุจบิดามารดร เปรียบได้ ยามสุขสโมสร ทุกเมื

View All

[ Add to my favorite ] [ X ]

<<	พฤษภาคม 2016					>>
อา	จ	อ	พ	พฤ	ศ	ส
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30	31