เกร็ดประวัติศาสตร์ 2475 !! (ตอนที่ 2)

(ต่อจากเอ็นทรี่ที่แล้ว)

(ความสุดท้ายของตอนที่แล้ว)

แต่พอดีเกิดสงครามขึ้น พี่ชายผมสามคนเขาไปนอกก่อนแล้ว
ส่วนผมรอจะไปรุ่นสองที่จะไปทีหลัง แต่เมื่อเกิดสงครามเสีย
ก็ยังไม่ได้ไป จนกระทั่งผมอยู่ห้องสามอัสสัมชัญภาษาฝรั่งเศส
สงครามจึงสงบ

เดินทางไปเรียนที่ฝรั่งเศส โดยเรือ "มิเตา"

ภายหลังสงครามโลกครั้งที่ 1 สงบลง
เรือบรรทุก "มิเตา" ได้พาทหารไทยอาสาสงครามโลกครั้งที่ 1
มาส่งที่กรุงเทพฯ

ท่านนายกฯ ควง อภัยวงศ์ ได้เล่าว่า

"เมื่อเรือ"มิเตา" ขนทหารครั้งแรกเข้ามากรุงเทพฯ ขากลับ
ออกไป พวกเราก็ไปในเรือลำนั้น เจ้าคุณบุรีนวราช จะไปเป็น
ทูตที่อังกฤษ เราก็ไปกับท่านด้วย พระองค์จุมภฎฯ
กรมหมื่นนครสวรรค์ฯ ก็ไปพร้อมกัน หลวงสินธุ์สงครามชัย
ก็ไปด้วย เรารักกันมาตั้งแต่ครั้งนั้น

ครั้งผมไปเรียนที่ฝรั่งเศส เจ้าคุณพ่ออยากจะให้ผมไปเรียน
กฎหมาย แต่ผมก็เรียนกับท่านว่า ผมไม่ชอบเรียนกฎหมาย
ผมอยากจะเรียนช่างกล ท่านก็บอกว่า จะเรียนช่างก็ตามใจ
ควรจะไปเรียนไฟฟ้าซิ ผมก็ไม่กล้าเถียง ความจริงใจของผม
อยากจะเป็นช่างกล"

พบเพื่อนรัก

ระหว่างที่ผมไปถึงประเทศฝรั่งเศสนั้น เป็นปี ค.ศ.1919
คือเลิกสงครามใหม่ๆ ผมไปอยู่ได้สัก 2 หรือ 3 ปี ผมก็พบ
นักเรียนไทยคนหนึ่ง เขาเป็นนักเรียนกฎหมายเพิ่งไปจาก
เมืองไทย พบกันที่สถานทูต เพราะทางสถานทูตนั้น เวลา
หยุดพักเรียนก็อนุญาตให้เราเข้าปารีส สำหรับผมถูกส่งให้
ไปอยู่เมืองตูร์ ภาคกลางของฝรั่งเศส แต่ทว่าเวลาพักเรียน
อีสเตอร์ หรือวันหยุดต่างๆ เขาก็ให้มาเที่ยวปารีส จึงมาพบ
หนุ่มคนนั้น

นักเรียนกฎหมายคนนี้ ก็คือ นายปรีดี พนมยงค์ !!

ต่อมาสัก 2 ปี ผมก็พบนายทหารหนุ่มอีกคนหนึ่งเป็นร้อยโท

คือ ร.ท.แปลก ขีตตะสังขะ !!

เพราะฉะนั้น เพื่อนเราเวลานั้นก็มี ร.ท.แปลก นายปรีดี
นายควง นายชม จารุรัตน์ (เป็นหลวงคหะกรรมเวลานี้)
นายเอนก ศาสตราภัย เราเป็นเพื่อนรักกัน

ในขั้นแรก เราไม่ได้นึกถึงการปฏิวัติ

ท่านผู้ฟังอาจยังไม่ทราบว่า เริ่มแรกที่คิดปฏิวัตินั้นเป็นยังไง
ผมก็เรียนท่านว่า ในขั้นแรกนั้น เราไม่ได้ไปนึกถึงการปฏิวัติ
คือถึงเวลาเรียนเราก็ไปเรียน นายปรีดีก็เข้าโรงเรียนกฎหมาย
ร.ท.แปลก เขามาทีหลัง เขาเป็นนายทหารจากที่นี่แล้ว ก็ไป
เข้าโรงเรียนฟองแตนโบล โรงเรียนนายทหารปืนใหญ่

เรียนอะไรกันแน่ !!

ส่วนผม ก็ต้องไปเข้าโรงเรียนช่างกล (Central Lyonnaise)
และผมนั้น แทนที่จะได้เรียนช่างกลสมความปรารถนา บังเอิญ
ท่านทูตเวลานั้น คือพระองค์เจ้าจรูญศักดิ์ กฤดากร และท่าน
ก็เป็นพี่เขยผมเสียด้วย

ท่านก็บอกว่าไม่เอาละ แกไปเรียนช่างก่อสร้างดีกว่า
เมืองไทยเขาต้องการช่างก่อสร้าง แกจะไปเรียนช่างกลทำไม
ผมจะเถียงก็ไม่ได้ ต้องยอมตกลง

ครูกลับบอกว่า แกคงสอบตกแน่ เพราะมันสอบแข่งขัน

เพื่อเข้าเรียน ไม่ได้สอบธรรมดา ฉันเตรียมสอนแกไว้ทางหนึ่ง

แกกลับไปเรียนเสียอีกทางหนึ่ง

ส่วนท่านทูตก็บอกว่า ฉันให้โอกาส ถ้าแกสองตกสองหน
ฉันจะส่งกลับเมืองไทย

ผมก็ใจไม่ดี ไปสอบ บังเอิญเคราะห์ดี

สอบทีเดียวได้เลย!!

เรื่องขำๆ

ตอนนี้ มีเรื่องขำๆ หน่อย คือพอผมสอบได้แล้ว ก็เขียนจดหมาย
ถึงแฟน บอกเขาว่า ประเดี๋ยวเราจะไปพบกันที่ชายทะเล แล้วผม
ก็กลับปารีส กำลังดีอกดีใจที่สอบได้แล้ว

ท่านทูตกลับบอกว่า เอ้อแก ฉันไม่นึกว่า

แกจะสอบได้  ฉันคิดว่า แกคงจะตกเสียอีก

เพราะฉะนั้น เพื่อเป็นรางวัล

ฉันจะส่งแกไปพักผ่อนที่ประเทศอังกฤษ

ผมก็ใจฝ่อ แฟนหายหมดไม่ได้พบกัน

เพราะต้องไปอังกฤษ

แล้วไปกับใครทราบไหม ก็ไปกับนายปรีดีนั่นเอง

ไปอยู่บ้านเดียวกันเสียด้วย !!

(โปรดติดตาม ตอนต่อไป)

***
อ้างอิงและภาพประกอบ :
หนังสืออนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ
พันตรี ควง อภัยวงศ์
เมื่อวันที่ 13 มิถุนายน 2511
ณ วัดเทพศิรินทราวาส กรุงเทพฯ
ขอขอบคุณ