เกร็ดประวัติศาสตร์ 2475 !! (ตอนที่ 5)

(ต่อจากเอ็นทรี่ที่แล้ว)

(ความสุดท้ายของตอนที่แล้ว)
ตอนนี้ ผมก็ได้รู้จักกับ เจ้าคุณพหลฯ เจ้าคุณทรงฯ
และเจ้าคุณฤทธิ์ฯ ด้วย

แต่แล้ว เรื่องก็เงียบไป !!

ประชุมที่บ้านคุณประยูรฯ

ต่อมาวันหนึ่ง เขามาเรียกผมไปประชุมที่บ้านคุณประยูร
ใกล้บ้านคุณนิรันดร์ ตรงข้ามทางรถไฟ

เขาก็ให้ผมวางแผนว่า
การตัดสายโทรศัพท์จะตัดที่ไหน
สายโทรเลขจะตัดที่ไหน ทำอย่างไร
ต้องการคนกี่คน

ผมก็วางแผนให้เขาเสร็จว่า
คนนี้จะต้องไปที่นี่ ตัดตรงนั้น
แล้วผมก็กลับมา
เขาก็ไม่บอกอะไรอีก

ประชุมที่บ้านผม  เรื่อง สมุดปกเหลือง

ต่อมาเขาจะประชุมกัน และเกิดจะมาประชุมกันที่บ้านผม

ผมไม่ขัดข้อง ประชุมก็ประชุม

พูดกันเรื่องสมุดปกเหลือง

ซึ่งท่านคงได้ทราบแล้วว่า

ต่อมาเป็นเหตุที่ทำให้หลวงประดิษฐฯ

ถูกเนรเทศไปเมืองนอก เรื่องสมุดปกเหลืองนี้

ได้ประชุมกันที่ห้องรับประทานอาหารบ้านผม
และเขาก็ไม่ให้ผมฟังอีก
เขาบอกว่า ลื้อไปคอยดู ข้างหน้าบ้านดีกว่า
ใครจะมาใครจะไป

พวกอั๊วประชุมกัน แต่เขาก็ไม่ตกลงกัน
เพราะหลายคนเขาเห็นว่า มันใช้ไม่ได้
หลวงประดิษฐฯ คนเดียว ยืนยันในเวลานั้น

ผมก็เข้าไปไกล่เกลี่ย
เขาบอกว่า อย่ามาเถียงกันเลย
เรื่องอย่างนี้ รอไว้ทีหลังเถิด
คอยดูกันดีกว่า
เขาก็เก็บหนังสือ แล้วพาก็กันกลับไป

คืนนี้ เอาละนะ !!

อีกวันหนึ่ง ตอนนี้ผมแต่งงานแล้ว
คุณประยูร มาบอกตอน ๔ ทุ่ม
วันที่ ๒๓ มิถุนายน ว่า
ควง คืนนี้เราเอาละนะ

ผมก็ว่า เออ ตามใจ เอาก็เอา ผมไม่ว่าอะไร
เขาถามว่า ลื้อต้องการอะไรบ้าง

ผมก็บอกว่า ลื้อต้องให้ทหารอีกครึ่งโหล แล้วคนเพิ่มเติมอีก

เพราะเขาจะไปตัดสายที่กรมไปรษณีย์ มันมีพนักงานนอนเวรอยู่
เขาก็บอกว่า เออ ได้

แล้วผมก็ถามว่า จะเอารถอั๊วใช้ไหม
เขาบอกว่า ไม่ต้องละ
รถผมเพิ่งออกจากอู่ ไปพ่นสีใหม่
ผมก็ไม่ได้เติมน้ำมันไว้
เขาบอกว่าไม่เอา
ไม่เอาก็ดีแล้ว

ครั้นถึงกำหนดเวลา ผมก็บอกกับภรรยาผม
เพราะเขาเห็นผมตื่นแต่เช้ามืด
ว่าวันนี้นัดกับหลวงทัศนัยฯ จะไปขี่ม้าที่บางซื่อ
ภรรยาผมก็พลอยเชื่อ เขากุลีกุจอช่วยหยิบเครื่องแต่งตัว
เพราะผมไม่เคยโกหกเขา
เขาหารองเท้าให้ผมใส่
แต่ปืนที่พวกนั้น เอามาให้ผม ก็ไม่กล้าเอาไป
กลัวภรรยาจะสงสัย ว่าไปขี่ม้ากัน ดันเอาปืนพกไปทำไม
เลยเอาทิ้งไว้ใต้หมอน นั่นเอง
ไม่ได้เอาไปหรอก

ต่อมา คุณประยูร กลับเข้ามาบอกว่า
ต้องเอารถลื้อละ

ผมจึงว่า จะเอาไปยังไง
น้ำมันจะมี หรือไม่มี ก็ไม่รู้

เขาบอกว่า เถอะน่า ไปเถอะ
และเขาเอาคุณวิลาศมาด้วย
คุณวิลาศแต่งตัวเป็นร้อยตรีทหารมหาดเลกปลอม
เพราะแกไม่ได้เป็นนายทหาร
แล้วก็พากันขึ้นขับรถผม
เรานั่งรถไปบ้านคุณประจวบ บุนนาค
พอถึงข้างบ้านคุณนิรันดร์ ริมทางรถไฟ
น้ำมันก็หมด

ผมถามว่า ทำไงดี น้ำมันรถอั๊วหมดแล้ว
เราก็เข้าไปถามคุณประจวบ
อันที่จริง คุณประจวบก็ไม่มีรถยนต์
แต่ยังไงไม่ทราบ เกิดซื้อน้ำมันไว้ปี๊บหนึ่งได้
บอกว่า จะเอาไว้ ล้างเครื่องยนต์อะไรของแกไม่ทราบ
ซื้อมาตั้งปี๊บหนึ่ง เราเลยเอาน้ำมันปี๊บนั้น เติมรถกันไป

เราไปถึงสะพานพุทธยอดฟ้า เป็นเวลาตีสี่กว่าแล้ว
เขาบอกว่า เวลาตีห้าต้องเสร็จหมด คำสั่งเขามายังงั้น

ผมก็ไม่ทราบว่า ใครสั่ง
เท่าที่รู้จัก ก็มี นายสินธุ์ หรือหลวงสินธุ์ สงครามชัย
นายปรีดี หลวงพิบูล และนายประยูร
เมื่อเขาบอกว่า เขาสั่งมายังงั้น
เอาก็เอา คำสั่งเป็นคำสั่ง ทำไงก็ได้

ท่านทั้งหลายที่ฟังผมอยู่นี้
คงนึกแปลกใจว่า
ผมไม่ทราบอะไร ก็ไปกับเขายังงั้นแหละ

พอไปถึงใต้สะพาน
ผมก็ถามคุณประยูรว่า
ไหนทหาร ๖ คน อยู่ที่ไหน ทหารโหลครึ่งอยู่ที่ไหน
คุณประยูรบอกว่า ไม่มี
ผมจึงว่า ตายจริง ทำไงกันนี่

มีนายทหารเรือมา ๒ คน คือ หลวงนิเทศน์ กับนายกิจ
จ่าเอก ๒ คน จ่าโทอีก ๒ คน
เมื่อนับรวมคุณประจวบฯ และคุณอะไรๆ
ก็มีทั้งหมดราว ๑๐ คน

คุณประยูรบอกว่า มีเท่าไร ก็ต้องเอา มันมีเท่านี้นี่

ผมก็ว่า เอาก็เอา

ไปสำนักงานใหญ่

ที่ทำการไปรษณีย์โทรศัพท์กลางที่วัดเลียบ

ไปถึงวัดเลียบ สำนักงานใหญ่อยู่ที่วัดเลียบที
เราเอาชะแลงลงไปงัดประตู
แขกยามก็ร้องโวยวาย
โอ้ยนี่มาทำอารายน่ะ

หลวงนิเทศน์ฯ ก็สั่งให้ทหารเรือติดดาบปลายปืน
ยืนยามตรงทางเข้าออก

ตำรวจที่อยู่บริเวณนั้นได้ยินเสียงเอะอะ ก็วิ่งมา
หลวงนิเทศน์ฯ บอกว่า
นี่ตำรวจ จับไอ้แขกยามนี่ทีเถอะ
ยุ่งพิลึกเชียวละ เดี๋ยวราชการงานเมืองเสียหมด
ตำรวจไม่ยักพูดซักถามอะไร
จับแขกยามไปเลย

ประตูที่ทำการไปรษณีย์โทรศัพท์ กลางวัดเลียบ
ไม่ค่อยแข็งแรงอะไร
พอวางชะแลงมันก็หลุดออกมา ด้วยกำลังชะแลง
ไม่ต้องออกแรงงัดมาก

เราก็พากันเข้าไป
พวกอยู่เวรต่อสายข้างบน ตกใจตื่นขึ้นมาเอะอะ
หลวงนิเทศน์ฯ ก็ชักปืนจะยิง
ผมก็จับมือไว้ว่า เฮ้ย อย่ายิง
พวกนั้น ก็หลบไป คนหนึ่งหนีไปได้

แล้วเราก็ตัดสายกัน

คุณประจวบฯ ก็เอาหัวขวานไปทุบ
เอาหม้อแบตเตอรี่แก้วสูงๆ ใหญ่ๆ ทั้งแถว
พอจะทุบ ผมบอกว่า พ่อคุณ ขอเสียทีเถอะ
ขืนทุบแล้ว ไม่มีโทรศัพท์ใช้กันนะ
ตัดแต่สายเท่านั้น ก็พอ
คุณประจวบฯ จึงยั้งมือไว้

ครั้นงานตัดสายเสร็จแล้ว

เราก็ไปยังสนามหลวง
เขานัดไว้ว่า ตี ๕ พร้อมกันหมดที่ท้องสนามหลวง
เราไปรถ ๒ คัน

ไม่เห็นมีใครจนคนเดียวที่สนามหลวง

คุณประยูร บ่นว่า เอ... นี่มันให้เราเอาคนเดียวหรือไง

เออ ลื้อกลับบ้านเถอะ อั๊วจะไปดูเอง

ผมกับคุณวิลาศก็ขับรถกลับบ้าน

(โปรดติดตาม ตอนต่อไป)

***
อ้างอิงและภาพประกอบ :
หนังสืออนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ
พันตรี ควง อภัยวงศ์
เมื่อวันที่ 13 มิถุนายน 2511
ณ วัดเทพศิรินทราวาส กรุงเทพฯ
ขอขอบคุณ