ในปัจจุบัน เราจะเห็นภาพของสัตว์ป่าหลายชนิดที่เราไม่เคยเห็นมาก่อน ถูกนำออกเผยแพร่ ทำให้เราได้เห็นพฤติกรรมของสัตว์แต่ละชนิด รวมทั้งได้พบเจอสัตว์บางชนิดที่เราอาจจะไม่เคยเห็นมาก่อน ทั้งสถานที่บางแห่งที่ไม่คิดว่าจะมีสัตว์ชนิดนั้นอยู่ เราก็ได้เห็นในคราวนี้

เราเห็นภาพสัตว์ตระกูลเสือหลายชนิด ตั้งแต่แมวป่าไปจนถึงเสือโคร่ง จากอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน เราเห็นภาพเสือโคร่งจากอุทยานแห่งชาติแม่วงก์ เราเห็นนกหว้าตัวผู้ที่กวาดลานแล้วเกี้ยวพานกหว้าตัวเมียโดยการรำแพนหางที่สวยงาม จากอุทยานแห่งชาติแก่งกรุง ภาพสมเสร็จ จากอุทยานแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติไทยประจัน ฯลฯ ซึ่งสัตว์ป่าหลายชนิด มีการตื่นตัวและระวังสูง โอกาสที่คนจะไปถ่ายได้ภาพเหล่านี้มาเองนั้นจึงเป็นไปได้ยาก แต่สามารถทำได้โดยอุปกรณ์ที่เรียกว่า กล้องดักถ่าย

กล้องดักถ่ายสัตว์ หรือที่เรามักเรียกว่ากล้อง Camera Trap นั้น  ทำหน้าที่แทนเราโดยที่คนเราไม่ต้องไปนั่งเฝ้าเพื่อนรอสัตว์มาให้ได้ถ่ายนั่นเอง   กล้องจะทำหน้าที่รอให้เรา  และเมื่อมีสัตว์หรือสิ่งมีชีวิตผ่านหน้ากล้อง  กล้องก็จะทำงานบันทึกภาพโดยอัตโนมัติ

            กล้องดักถ่ายสัตว์นี้ มีชื่อเรียกกันหลายอย่าง เช่น trail cam  , Scout cam  หรือ Camera Trap  แต่ทุกชื่อ ก็ทำหน้าที่ดักถ่ายภาพสัตว์เหมือนกัน   โดยที่เมื่อจะใช้งาน ก็จะเลือกทำเล ที่ต้องการภาพ เช่นต้องการดูภาพสัตว์ที่เดินผ่านด่านสัตว์  หรือสัตว์ลงกินโป่ง  สัตว์ลงใช้บ่อน้ำ   ก็จะหาทำเลนั้น แล้วนำกล้อง ไปผูกติดกับต้นไม้ ในระยะความสูงที่ใกล้เคียงกับสัตว์ที่ต้องการ  เมื่อสัตว์เดินผ่าน เซ็นเซอร์ในตัวกล้องจะจับความเคลื่อนไหวได้ และให้กล้องทำการบันทึกภาพโดยอัตโนมัติ     ซึ่งกล้องนี้จะมีระบบแฟลชอินฟราเรด    ซึ่งสัตว์จะไม่รู้ตัว เพราะแสงแฟลชนี้จะมองไม่เห็นด้วยตาเปล่า

 ในปัจจุบันเทคโนโลยีของกล้องดักถ่ายสัตว์นี้ได้พัฒนาไปมาก จนเข้าสู่ระบบดิจิตอล ซึ่งทำให้บันทึกได้หลากหลายมาก ทั้งบันทึกภาพนิ่ง ภาพเคลื่อนไหวหรือตั้งโหมดที่ถ่ายทั้งสองอย่าง แล้วถ่ายนานขนาดไหนก็ขึ้นอยู่กับเราตั้งค่าในกล้อง รวมทั้งตั้งขนาดภาพได้ด้วย บันทึกภาพได้ทั้งกลางวันและกลางคืน และเทคโนโลยีเดี๋ยวนี้ทำให้การบันทึกภาพมีความคมชัด บันทึกเสียงได้ชัดเจน ส่วนว่าจะถ่ายภาพได้นานขนาดไหนนั้น ขึ้นกับเมมโมรี่การ์ดและแบตเตอรี่ ซึ่งถ้าสัตว์ผ่านมาบ่อย กล้องก็จะงานบ่อยขึ้น จนเมมโมรี่เต็มหรือแบตเตอรี่หมด ซึ่งแบตเตอรี่นั้น เดี๋ยวนี้สามารถใช้พลังงานจากถ่านไฟฉายทั่วไปได้ และราคากล้องดักถ่ายเดี๋ยวนี้ก็มีราคาไม่พงนัก สามารถหาซื้อได้ง่ายขึ้น

เดิมกล้องประเภทนี้จะถูกใช้งานมากในกลุ่มนักวิจัยสัตว์ป่ายังไม่แพร่หลายมากนัก จนกระทั่งกล้องมีราคาถูกลงและใช้งานได้ง่ายขึ้นจึงมีการใช้งานกันหลากหลายมากขึ้น บางพื้นที่นำมาปรับใช้ในภารกิจป้องกันและปราบปรามการบุกรุก การลักลอบตัดไม้หรือการลักลอบล่าสัตว์ก็มี แต่โดยทั่วไปก็จะดูความหนาแน่นของสัตว์ป่า  และแนวโน้มของปริมาณสัตว์ป่า

 ในการนำเสนอกลุ่มป่าแก่งกระจานเข้าสู่คณะกรรมการมรดกโลก จนกระทั่งประสบความสำเร็จได้ขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกทางธรรมชาติเป็นแห่งที่สามของไทยไปเมื่อปลายเดือน กรกฎาคม ๒๕๖๔ ที่ผ่านมานั้น ต้องยอมรับว่าเหตุผลหนึ่งที่คณะกรรมการยอมรับก็คือ การที่มีภาพเคลื่อนไหวของสัตว์ป่านานาชนิดไปให้ได้เห็นว่าผืนป่าแห่งนี้มีความสำคัญ เป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่าเพียงใด ก็มาจากการทำงานของกล้องดักถ่ายนี่เอง

 จึงนับเป็นการใช้เทคโนโลยีในแขนงต่างๆ ที่นำมาปรับใช้ได้อย่างมีประสิทธิพลของหน่วยงานในสังกัดกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ซึ่งล้วนแล้วแต่นำไปสู่เป้าหมายการสงวนและรักษา ทั้งพื้นที่ป่าและสัตว์ป่า ให้สมบูรณ์คู่กับสังคมไทยไปตราบนานเท่านานนั่นเอง....

                                                  ................................