“ชีวิตและพันธกิจของ ฯพณฯ กาเยตาโน ปาซอตตี”     โดย..ผู้รับใช้  
            
             วันที่ 27 สิงหาคม 1925 นวกสถานย้ายจากโฮไซ ไปที่มาเก๊าทั้งหมด โดยมีพวกครูเณรปรัชญาย้ายไปก่อนแล้ว และวันที่ 8 ธันวาคม ปีนั้น โอกาสฉลองแม่พระปฏิสนธินิรมล ก็มีพิธีปฏิญาณครั้งแรกของนวกชน 4 คน ที่มาเก๊าด้วย  
            ในปี 1926 มีการเปลี่ยนนวกจารย์ โดยคุณพ่อกาเยตาโน ปาซอตตีได้รับเลือกให้เป็นนวกจารย์ ที่มาเก๊า (ไม่มีบันทึกรายละเอียดของการสรรหาและการแต่งตั้งเหมือนครั้งก่อน) มีครูเณรปีเอโตร การ์เบโร เป็นผู้ช่วย ครูเณรการ์เบโร เพิ่งเข้ามาถึงมาเก๊า ในวันที่ 30 มกราคม 1926 พร้อมกับธรรมทูตกลุ่มใหญ่ ที่มีผู้สมัคร 8 คน ครูเณร 7 คน และภราดา 1 คน นอกจากนั้นก็มีผู้สมัครชาวจีน 2 คน และโปสตุลันต์อีก 6 คน ที่เข้ามาพร้อมกับคุณพ่อกาเร็ลลี มาสมทบด้วย พวกเขาเริ่มนวกภาพในวันที่ 1 กุมภาพันธ์ 1926           

วันที่ 26 ตุลาคม 1926 ธรรมทูตอีกกลุ่มหนึ่งออกเดินทางจากประเทศอิตาลี มาที่มาเก๊า โดยมีคุณพ่อยอห์น กาเซตตาเป็นหัวหน้า มีบางคนจะมาเข้านวกภาพที่นั่น ซึ่งในจำนวนนั้นมี การ์โล เดลลา โตเร และเพื่อนๆ ซึ่งจะไปเป็นธรรมทูตในประเทศไทยในปีต่อมา   
            คุณพ่อการ์โล เดลลา โตเร นวกชนคนหนึ่งของท่าน ได้เล่าถึงสภาพของ “นวกสถานในเมืองจีน” สั้นๆ ว่า..
            “ที่มาเก๊า ซาเลเซียนมีโรงเรียนอาชีวะที่ใหญ่โตมาก ส่วนพวกเราที่เป็นเณรมิสชันนารีอาศัยอยู่ในบ้านเก่าๆ หลังหนึ่ง และเมื่อมีพายุไต้ฝุ่นมา พวกเราทุกคนต้องหนีออกจากบ้านนั้น..ไปอยู่ที่ตึกใหม่ พวกเราเริ่มนวกภาพที่บ้านเก่าหลังนี้ นวกจารย์ของเราคือ คุณพ่อกาเยตาโน ปาซอตตี ท่านมาเป็นมิสชันนารีอยู่ที่นี่หลายปีแล้ว นวกสถานของพวกเราแยกออกจากตึกที่มีโรงเรียนอาชีวะ และบรรดาพระสงฆ์ที่ทำงานที่นี่ เมื่อมีธุระก็จะมาพักที่ตึกนั้น”    

งานอบรมเป็นงานที่สำคัญและค่อนข้างละเอียดอ่อน แต่คุณพ่อปาซอตตีก็ได้ดูแล เอาใจใส่ และอบรมเต็มความสามารถ เพื่อบรรดานวกชนได้พัฒนาทั้งฝายกายและฝ่ายวิญญาณ ในการเตรียมตัวเข้าสู่ชีวิตนักบวชซาเลเซียน  คุณพ่อ Rassiga ให้ความเห็นเกี่ยวกับเรื่องนี้ว่า..   
            “นวกภาพก่อนหน้านั้นถูกมองว่า..เคร่งครัดเกินไป นวกชนลาออกไปหลายคน ในสมัยของนวกจารย์คนแรก เมื่อมาถึงยุคของคุณพ่อปาซอตตี โดยบุคลิกภาพและความมั่นใจของนวกจารย์ การอบรมในนวกภาพมีบรรยากาศแห่งความร่าเริงยินดี แม้บางครั้งจะต้องผลักดันกันบ้าง ซึ่งไม่ได้หมายความว่า..นวกจารย์ทำไม่ดี อย่างไรก็ตาม ในยุคของคุณพ่อปาซอตตี ก็มีนวกชนลาออกไปหลายคนเช่นกัน บางคนลาออกจากคณะหลังจากปฏิญาณแล้วไม่กี่ปี” 

            วันที่ 18 มกราคม 1927 คุณพ่อฟิลิป รีนัลดี อัคราธิการซาเลเซียนได้เขียนถึงคุณพ่อปาซอตตี ซึ่งเวลานั้นเป็นนวกจารย์ ที่มาเก๊า ได้ขอบคุณคุณพ่อปาซอตตีและบรรดานวกชน ที่ได้ส่งความสุขคริสต์มาสและปีใหม่ ท่านอวยพรและภาวนาขอให้ทุกคนทำงานเพื่อเป็นคนศักดิ์สิทธิ์ พร้อมกับให้คำแนะนำเพื่อเตรียมการสถาปนาคุณพ่อบอสโกเป็นนักบุญ ด้วยการดำเนินชีวิตศักดิ์สิทธิ์ และตั้งใจที่จะเป็นนักบุญเช่นกัน ตามแบบอย่างดอมินิก ซาวีโอ และท่านยังขอพระเจ้าทรงช่วยเหลือ..ในขณะที่ประเทศจีนอยู่ในภาวะสงคราม

การปฏิวัติและการต่อต้านศาสนาในจีน   
            ระหว่างปี 1925-1927 มีการปฏิวัติต่อต้านศาสนาและต่อต้านชาวต่างชาติ ซึ่งกระจายไปถึงสังฆมฑลชิวเชาด้วย เป็นช่วงเวลาที่ยากลำบากมาก อันที่จริงในปี 1927 เริ่มขบวนการต่อต้านที่รุนแรง แต่ทว่าทีละเล็กทีละน้อย กองกำลังจากแคนโต นำโดยนายพลเจียงไคเช็คสามารถขับไล่พวกแดงออกจากแคนโตได้สำเร็จ บรรดาธรรมทูตโดยเฉพาะอย่างยิ่งที่นัมฮางอยู่ในความกังวล แต่หลังจากนั้น สันติภาพก็กลับคืนมา มีความสงบในชีวิตและการทำงานเหมือนเดิม ราวกับว่า..ไม่เคยมีอะไรเกิดขึ้น แต่สำหรับโรงเรียนยังมีปัญหาต่อเนื่อง เพราะรัฐบาลจ้องที่จะควบคุมโรงเรียนทั้งหมด แต่ด้วยความสามารถในการยืดหยุ่นแบบซาเลเซียน บรรดาธรรมทูตยอมอยู่ใต้การนำของรัฐบาล โรงเรียนจึงยังอยู่ในมือของพวกเขา ยอมถอนการสอนคำสอนออกไป แต่แทรกเข้าไปในรูปแบบการอบรมศึกษาและศีลธรรม

            วันที่ 24 มีนาคม 1927 คุณพ่อยุสเซ็ปเป ดา ซิลวา ลูกัส เดินทางกลับประเทศโปรตุเกส เพราะปัญหาด้านสุขภาพ หลังจากรับหน้าที่อธิการบ้านเด็กกำพร้าที่มาเก๊า ได้ประมาณหนึ่งปี (ตั้งแต่ 14 กุมภาพันธ์ 1926) ตำแหน่งอธิการบ้านเด็กกำพร้าจึงว่างลง คุณพ่อปาซอตตีจึงได้รับมอบหมายให้ทำหน้าที่แทน ขณะที่เป็นนวกจารย์ต่อไปด้วย 
            ไม่นานหลังจากนั้นคือ วันที่ 16 พฤษภาคม 1927 คุณพ่อรีกัลโดเน รองอัคราธิการได้มาเยี่ยม และแจ้งให้ทราบว่า.. คณะมีโครงการที่จะส่งธรรมทูตจำนวนหนึ่ง..จากประเทศจีน ไปเปิดสนามงานใหม่ในประเทศไทย ปลายปีนั้นเอง นอกจากนั้นได้บอกให้เปิดบ้านเณรเทวศาสตร์ในประเทศจีนได้ทันที

            คุณพ่อกาเยตาโน ปาซอตตี ผู้ได้ใช้ชีวิตธรรมทูตในประเทศจีนเป็นเวลา 9 ปี เป็นดินแดนธรรมทูตแห่งแรกที่ท่านรักและหวังว่า..จะอยู่ที่นั่นตลอดไป ท่านปรับตัวได้ดีแล้ว หลังจากผ่านประสบการณ์ที่ยากลำบากต่างๆ แต่เมื่อผู้ใหญ่ขอให้ท่าน..ก้าวต่อไปอีกก้าวหนึ่ง ท่านก็น้อมรับพระประสงค์ของพระเจ้า การก้าวออกจากสถานที่ที่ท่านกำลังทำงานอยู่และทำได้ดี เพื่อไปเริ่มบุกเบิกในสนามงานใหม่ในประเทศไทย ในฐานะผู้นำการบุกเบิกนั้น ย่อมท้าทายจิตใจธรรมทูตและเรียกร้องความเสียสละเป็นอย่างมาก ท่านคงคิดถึงคำขวัญในวันบวชเป็นพระสงฆ์ในแนวรบที่ว่า “ในโลกนี้ท่านจะมีความทุกข์ยาก แต่อย่าท้อแท้ เราชนะโลกแล้ว” (ยน16:33) และรับพละกำลังและความหวังในการทรงนำของพระองค์

ผู้นำกลุ่มธรรมทูตซาเลเซียนเพื่อเริ่มงานในประเทศไทย
            พระสมณสาสน์ Maximun illud ของพระสันตะปาปา เบเนดิกต์ ที่ 15 ในปี ค.ศ.1919 เป็นเสมือนคลื่นยักษ์ที่ผลักดันงานธรรมทูต และเป็นที่มาของการแบ่งเขตปกครอง และการส่งเสริมงานของพระศาสนจักรท้องถิ่น ในปี ค.ศ.1923 พระสังฆราชเรอเน แปร์รอส แห่งสังฆมณฑลสยาม จึงได้เสนอให้กระทรวงเผยแพร่ความเชื่อแบ่งเขตการปกครองสังฆมณฑลสยามเป็น 3 เขต และในเดือนกุมภาพันธ์ 1924 กระทรวงเผยแพร่ความเชื่อก็ได้เสนองานส่วนหนึ่งให้กับคณะซาเลเซียน   
            คุณพ่อฟีลิป รีนัลดี อัคราธิการซาเลเซียนในขณะนั้น ได้มีจดหมายถึงคุณพ่ออิกญาซีโอ คานาเซย์ เจ้าคณะแขวงซาเลเซียนในประเทศจีน คุณพ่อจึงได้เดินทางมายังสยาม เพื่อเก็บข้อมูลและติดต่อกับผู้ใหญ่ของมิสซังสยามในเดือนธันวาคม ค.ศ.1925 ถึงเดือนมกราคม ค.ศ.1926 พร้อมทั้งรายงานไปยังอัคราธิการ พร้อมกับข้อเสนอแนะว่า..ควรจะส่งพระสงฆ์ประมาณ 7 องค์กับภราดาบางคนมาก่อน เพื่อเรียนรู้งานจากพระสงฆ์คณะมิสซังต่างประเทศแห่งปารีส  

            คุณพ่อเปโตร รีกัลโดเน รองอัคราธิการของคณะซาเลเซียน ขณะที่เดินทางเยี่ยมเยียนมิสซังซาเลเซียนในประเทศอินเดีย ประเทศจีน และประเทศญี่ปุ่น ก็ได้แวะที่กรุงเทพฯ ในเดือนเมษายน ค.ศ.1927 พร้อมกับพระสังฆราช หลุยส์ มัธทีอัส แห่งสังฆมณฑลอัสสัม ประเทศอินเดีย และคุณพ่อคานาเซย์ โดยมีความตั้งใจที่จะให้สมาชิกซาเลเซียนในมิสซังใหม่นี้..ขึ้นกับอินเดียระยะหนึ่งก่อน เนื่องจากคุณพ่อคานาเซย์เห็นว่า.. เป็นไปไม่ได้ที่จะให้ขึ้นกับแขวงในประเทศจีน แต่เมื่อได้เห็นสถานการณ์ด้วยตนเองแล้ว และได้ข่าวการปฏิวัติที่ประเทศจีน
            คุณพ่อรีกัลโดเน ได้เสนอให้อัคราธิการซาเลเซียนตั้งแขวงรองขึ้นทันที โดยมีสมาชิกธรรมทูตคนหนึ่งจากประเทศจีน ที่มีประสบการณ์เป็นผู้ใหญ่ อาจจะเป็นคุณพ่อปาซอตตี หรือคุณพ่อดัลมัสโซ ให้เป็นเจ้าคณะรอง และประมุขมิสซัง เพื่อป้องกันปัญหาและความล่าช้าในการตัดสินใจ นอกจากนั้นยังตั้งคำถามว่า..ควรจะทิ้งสามเณรไว้ที่มาเก๊า หรือควรจะย้ายบ้านอบรมไปที่ประเทศสยามด้วย ตามความเห็นของคุณพ่อรีกัลโดเนและคุณพ่อคานาเซย์ ดูเหมือนว่า..คุณพ่อปาซอตตีจะเป็นผู้นำที่เหมาะสมที่สุด และจะเข้ากันได้ดีกับนวกชนและสามเณรในขั้นอบรม

            ความเห็นของคุณพ่อรีกัลโดเน ได้รับการอนุมัติจากคุณพ่อฟีลิป รีนัลดี อัคราธิการแห่งคณะซาลเซียน ดังนั้น ในขณะที่กำลังตรวจแขวงซาเลเซียนอยู่ที่ประเทศจีน ในปลายเดือนกรกฎาคมก็ได้ตกลงกับคุณพ่อเจ้าคณะแขวงของจีน คือ คุณพ่ออิกญาซีโอ คานาเซย์ เพื่อที่จะส่งคุณพ่อกาเยตาโน ปาซอตตีให้เป็นผู้นำสำหรับงานธรรมทูตในสยาม  พร้อมกันนี้ก็ส่งนวกชนที่กำลังทำนวกภาพกับคุณพ่อที่มาเก๊าไปด้วย
            นอกจากนี้ ท่านได้ตัดสินใจที่จะส่งสามเณรนักศึกษาปรัชญาและพระสงฆ์บางคนไปเช่นกัน จากนั้นในเดือนธันวาคมก็จะส่งอีกกลุ่มหนึ่งมาจากประเทศอิตาลี เพื่อให้มีจำนวนเพียงพอ เพื่อที่จะตั้งเป็นรองแขวงซาเลเซียน และขึ้นกับผู้ใหญ่ของคณะโดยตรง 

            คุณพ่อเซซาเร กัสเตลลีโน หนึ่งในกลุ่มนวกชนได้เล่าว่า.. “ที่มาเก๊า ประทศจีน ในวันประกาศรายชื่อผู้ที่จะเป็นธรรมทูต คุณพ่อรีกัลโดเน ได้พูดหยอกเล่นเหมือนที่คุณพ่อบอสโก..ได้เคยเล่นกับบรรดาเยาวชนของท่าน โดยพูดว่า ‘เยโรมได้ออกเดินทาง (ไปยังสยาม) พร้อมกับครอบครัวของเขา”
            ธรรมทูตซาเลเซียนจากประเทศจีน..สู่แดนสยาม มีคุณพ่อยอห์น กาแซตตา และสามเณรยอร์ช ไบนอตตี  เดินทางมาจากประเทศจีน..มาถึงกรุงเทพฯ ก่อน เพื่อเตรียมทางสำหรับกลุ่มธรรมทูตที่จะตามมา ธรรมทูตทางการรุ่นแรกได้ลงเรือใหญ่ที่ฮ่องกง ใช้เวลาดินทางสิบกว่าวัน จึงมาถึงแผ่นดินไทย ในวันที่ 25 ตุลาคม 1927 โดยมีคุณพ่อเปโตร รีกัลโดเน รองอัคราธิการซาเลเซียน เป็นผู้นำกลุ่มธรรมทูตซาเลเซียนมาจากประเทศจีน มีคุณพ่อกวาโรนา อุปสังฆราชของพระคุณเจ้าแวร์ซีเลีย นวกจารย์และเป็นหัวหน้ากลุ่มธรรมทูตชุดแรก พร้อมกับคุณพ่ออันตนนีโอ มาร์แต็ง บรรดาสามเณรปรัชญา 4 คนคือ วินเซนโซ อาร์ดิสโซเน, อินโนเซนต์ อัลเบร์ตี, ย๊อบการ์นีนี และคาร์โล กาเซตตา  สามเณรเทวศาสตร์ 2 คน คือ อาเล็กซานโดร แตร์ปิน และเปาโล สตาคูล นอกจากนั้นมีนวกชน 10 คน ได้แก่ เอยีดีโอ บอตตาอิน, เซซาเร กัสเตลลีโน, อันเดรอา เช็กกาเร็ลลี, โดเมนิโก เดลเล แฟร์เรรา, อเล็กซานโดร โคมาสกี, คาร์โล เดลลา ตอร์เร, จูเซปเป กัลลูปโป, วินเซนโซ เซเนกา, โจวันนี บัสติสตา, โชมานี อันเดรอา วิตราโน  และภราดาวิคโตรีโอ ราวีโอลา
            ดูเหมือนว่า..การส่งธรรมทูตครั้งนี้เป็นครั้งแรก และครั้งเดียวในประวัติศาสตร์ของคณะซาเลเซียน ที่มีการส่งธรรมทูตชุดใหญ่จำนวน 22 คน (รวมคุณพ่อยอห์น กาเซตตา และสามเณรยอร์ช ไบนอตตี) จากประเทศมิสซังหนึ่งไปยังอีกประเทศมิสซังหนึ่ง

วันที่ 15 ตุลาคม 1927 กลุ่มธรรมทูตได้ออกเดินทางจากมาเก๊า และแวะพักที่บ้านเซนต์หลุยส์ ที่ฮ่องกง ซึ่งเพิ่งเปิดใหม่ แล้วลงเรือชื่อ “กวางเจา” เดินทางต่อไปถึงกรุงเทพฯ ในวันที่ 25 ตุลาคม การเดินทางครั้งนี้ค่อนข้างสั้น เมื่อเทียบกับ 95 วันเมื่อครั้งเดินทางจากประเทศอิตาลี..มาประเทศจีน แต่เราไม่มีรายละเอียดเกี่ยวกับการเดินทางในครั้งนี้…